این موارد مربوط به حالتے است ڪه قانونگذار به علت وجود برخے ویژگے ها در قاتل یا مقتول، مرتڪب قتل عمد را مستوجب قصاص نمے داند و از ابتدا با واڪنشی متفاوت از قصاص با او مواجہ مے شود.لذا این موارد را باید از سقوط قصاص متمایز دانست.
قاتل پدر یا جدّ پدرے مقتول باشد:
بر اساس مادہ 301 قانون مجازات اسلامے ،قصاص در صورتے ثابت مے شود ڪه مرتڪب،پدر یا از اجداد پدرے مجنیٌعلیہ نباشد
قاتل دیوانہ یا نابالغ باشد:
همچنین هر گاہ دیوانہ یا نابالغے عمداً ڪسی را بڪشد خطا محسوب و قصاص نمے شود،بلڪه باید عاقلہ آنها دیه قتل خطا را به ورثہ مقتول بدهند.
مقتول دیوانہ باشد:
در ادامه مادہ 301 قانون مجازات اسلامے تاڪید شدہ است ڪه«قصاص در صورتے ثابت مے شود ڪه مجنے علیہ عاقل باشد»
قاتل مست باشد:
بر اساس مادہ 307 قانون مجازات اسلامے،ارتڪاب جنایت در حال مستے و عدم تعادل روانے در اثر مصرف مواد مخدر،روانگردان و مانند آنها،موجب قصاص است “مگر” اینڪه ثابت شود بر اثر مستے و عدم تعادل روانے،مرتڪب به ڪلی مسلوب الاختیار بودہ است ڪه در این صورت،علاوہ بر دیه به مجازات تعزیرے مقرر در ڪتاب پنجم «تعزیرات» محڪوم مے شود.اما اگر ثابت شود ڪه مرتڪب قبلاً خود را براے چنین عملے مست ڪردہ یا علم داشتہ است ڪه مستے و عدم تعادل روانے وے ولو نوعاً موجب ارتڪاب آن جنایت یا نظیر آن ازجانب او مےشود ، جنایت عمدے محسوب مےشود.
در حال خواب یا بیهوشے :
هر گاہ ڪسی در حال خواب یا بیهوشی شخصی را بکشد ، خطاے محض بودہ و بر اساس بند الف مادہ 292 قانون مجازات اسلامے قصاص نمے شود و فقط به دیہ قتل به ورثہ مقتول محڪوم مے شود.
قاتل مسلمان و مقتول غیرمسلمان:
بر اساس تبصرہ 2 مادہ 310،اگر مجنے علیہ غیرمسلمان باشد و مرتڪب پیش از اجراے قصاص ،مسلمان شود،قصاص ساقط و علاوہ بر پرداخت دیہ به مجازات تعزیرے مقرر در ڪتاب پنجم «تعزیرات»، محڪوم مے شوند.
