فقط در موارد زیر ، قاضی شورای حل اختلاف با مشورت اعضای شورا رسیدگی و مبادرت به صدور رأی می‌‏نماید: 

الف ـ دعاوی مالی راجع به اموال منقول تا مبلغ دویست‌ میلیون (۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال .
ب ـ تمامی‌ دعاوی مربوط به تخلیه مستاجر به‌ جز دعاوی مربوط به سرقفلی و حق کسب و پیشه 
پ ـ دعاوی تعدیل اجاره‌ بها به شرطی که در رابطه استیجاری اختلافی وجود نداشته باشد 
ت ـ صدور گواهی حصر وراثت ، تحریر ترکه ، مهر و موم ترکه و رفع آن 
ث ـ ادعای اعسار از پرداخت محکوم ٌ‏به در صورتی که شورا نسبت به اصل دعوی رسیدگی کرده باشد 
ج ـ دعاوی خانواده راجع به جهیزیه ، مهریه و نفقه تا سقف مبلغ مقرر در بند (الف) در صورتی که مشمول ماده (۲۹) قانون حمایت خانواده مصوب ۱/۱۲/۱۳۹۱ نباشند. 
چ ـ تأمین دلیل 
ح ـ جرائم تعزیری که صرفاً مستوجب مجازات جزای‌ نقدی درجه هشت باشد .