مطالعه پرونده در دادگاه توسط وکیل چه مراحلی دارد؟

لازم است که وکیل برای درخواست مطالعه پرونده در دادگاه لایحه‌ای را به دادگاه تقدیم نماید و از دادگاه درخواست مطالعه پرونده را داشته باشد. درصورتی‌که درخواست وی تائید شود می‌تواند پرونده را مطالعه نموده و در جریان کلی جزئیات پرونده و روند رسیدگی به آن قرار گیرد. برای کپی اوراق مربوط به پرونده و مدارک نیز باید لایحه‌ای به دادگاه تقدیم نماید و اجازه کپی اوراق پرونده را از دادگاه صالح درخواست کند.

سپردن مطالعه پرونده به وکیل چه مزایایی دارد؟

اگر شما مطالعه پرونده را به یک وکیل و کارشناس حقوقی خبره بسپارید، به‌راحتی می‌توانید جریان رسیدگی به پرونده خود را سرعت بخشید و با دقت و تخصص بالایی به احقاق حقوق خود بپردازید. همچنین دیگر نیازی نیست به شعبات مختلف دادگاه مراجعه کنید و درروند رسیدگی به پرونده سردرگم نخواهید بود و از اتلاف وقتتان جلوگیری خواهید کرد.

تفاوت مطالعه پرونده در دادگاه و دادسرا:

مطالعه پرونده در دادسرا و دادگاه باهم تفاوت‌هایی دارند، چراکه مراحل مقدماتی و اولیه رسیدگی به پرونده در دادسرا انجام می‌شود اما مراحل بعدی در دادگاه اعمال می‌گردد. مطالعه پرونده در دادسرا معمولاً سخت است و اجازه این کار داده نمی‌شود، اما در دادگاه با توجه به قانون هیچ منعی برای این کار وجود ندارد و شاکی و متهم می‌توانند پرونده را با جزئیات دقیق مطالعه نموده و بررسی کنند.

مطالعه پرونده‌ای که زمان زیادی از آن گذشته باشد به چه صورت هست؟

اگر شما پرونده‌های مختلفی در موضوعات متفاوت داشته باشید و مدتی از روند بررسی هرکدامشان گذشته باشد، در صورت نیاز به مطالعه مجدد پرونده، می‌توانید درخواست خود را به دادگاه یا دادسرای مربوطه ارائه دهید و آن محل صالح برای رسیدگی، به درخواست شما پاسخ خواهد داد و مجوز مطالعه پرونده را صادر خواهد کرد.

وقت فوق‌العاده در چه زمان‌هایی تعیین می‌شود؟

یکی از موارد، در ماده ۱۲۰ قانون آئین دادرسی مدنی ذکرشده است که طبق آن بیان‌شده است: اگر قرار تأمین اجرا شود و به‌موجب رأی قطعی محکوم‌به بطلان دعوا شود یاحقی برای وی اثبات نگردد، خوانده می‌تواند تا بیست روز پس از ابلاغ حکم قطعی دادگاه، خسارتی را که از قرار تأمین به وی واردشده مطالبه نماید و برای این کار باید دلایل خود را نیز ارائه دهد. همچنین شایان توجه است که در این مطالبه خسارت، پرداخت هزینه دادرسی لازم نیست.

علاوه بر آن، بر اساس ماده ۲۴۵ قانون آئین دادرسی کیفری، دادگاه باید به اختلافات میان بازپرس و دادستان در مورد بازداشت موقت، در وقت فوق‌العاده رسیدگی نماید.

انواع وقت خارج از مدت یا فوق‌العاده:

با توجه به ماده ۱۷۷ قانون آئین دادرسی مدنی که در آن گفته‌شده است: دعاوی تصرف عدوانی و ممانعت و مزاحمت از حق تابع تشریفات آئین دادرسی نیستند و خارج از نوبت به عمل می‌آیند.

همچنین در ماده ۴۳۷ قانون آئین دادرسی کیفری بیان‌شده است که هر وقت تجدیدنظرخواه یا فرجام‌خواه مدعی اعسار از پرداخت هزینه دعوا شوند، دادگاه صادرکننده اولین رأی، به این ادعا خارج از نوبت رسیدگی می‌نماید.

بنابراین، اموری که به دستور قاضی فوریت دارند و باید به آن‌ها سریعاً رسیدگی شود، در دادگاه زودتر از بقیه پرونده‌ها و خارج از نوبت بررسی می‌گردند.

درخواست مطالعه پرونده

آیا وکیل می‌تواند در تعیین وقت نظارت، پرونده را مطالعه کند؟

 

در ابتدا می‌خواهیم ببینیم تعیین وقت نظارت چیست و در حالت کلی تعیین وقت دادرسی به چند دسته تقسیم می‌شود؟

 

بررسی بسیاری از پرونده‌ها در دادگستری، مشمول وقت عادی می‌شود و این یعنی در شرایط عادی و بدون فوریت در نوبت رسیدگی قرار می‌گیرد اما درصورتی‌که قانون‌گذار صلاح بداند برای تسریع روند رسیدگی، وقت خارج از نوبت عادی تعیین می‌گردد که وقت نظارت یکی از این موارد فوق‌العاده است.

درخواست مطالعه پرونده توسط شخص ثالث:

فردی که جزو طرفین دعوا نیست اما رأی دادگاه به‌گونه‌ای است که برخی از حقوق وی را نقض می‌کند، به‌عنوان شخص ثالث می‌تواند اعتراض کند و حقوق و تکالیف اصحاب دعوا شامل وی می‌شود. یکی از این حقوق همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد، اجازه مطالعه پرونده هست و وی می‌تواند پرونده مدنظر را مطالعه نماید. همچنین وی می‌تواند با هزینه خودش اوراق مربوط به پرونده را پرینت بگیرد و استفاده نماید.

مطالعه پرونده توسط متهم:

همان‌طور که پیش‌تر بیان شد، متهم نیز می‌تواند و حق دارد به‌عنوان یکی از طرفین دعوی پرونده‌ای را که برای آن به وی اتهام زده‌شده است مطالعه و بررسی نماید. او می‌تواند از جزئیات پرونده آگاهی یابد تا اقدامات لازم را برای دفاع از خود انجام داده و به‌درستی بداند که برای چه چیزهایی به وی اتهام زده‌شده است و چه مدارکی را لازم است برای رفع اتهام ارائه دهد.

حق مطالعه پرونده مطالعه پرونده حقوقی توسط وکیل:

با تغییر و اصلاح قانون آئین دادرسی کیفری در سال ۱۳۹۴، به نظر می‌رسد که به‌غیراز موارد خاص، متهم و وکیل وی می‌توانند پرونده را مطالعه نمایند و از جزئیات آن آگاهی پیدا کنند و هیچ منعی برای این کار وجود ندارد. اما به نظر می‌رسد که این کار آسان نیست و در بسیاری از مواقع بازپرس‌ها اجازه مطالعه پرونده را به وکلا یا متهم نمی‌دهند یا به‌سختی می‌دهند، به نظر می‌رسد که آن‌ها گمان می‌کنند در یک پرونده، اگر به متهم یا وکیل اجازه مطالعه پرونده اعطا شود، وی راه فراری برای خودش ایجاد می‌کند و مشکلات جدیدی درروند رسیدگی به پرونده ایجاد می‌شود.

اما در حالت کلی به نظر می‌رسد که مطالعه پرونده ازلحاظ قانونی بلامانع است اما با سختی‌هایی نیز همراه است، همچنین بهتر است که توسط وکیل صورت بگیرد چراکه یک فرد عادی نمی‌تواند از همه جزئیات مربوط به پرونده آگاهی یابد و وکیل متخصص بامطالعه آن درمی‌یابد که به چه صورت می‌تواند از حقوق موکل خود دفاع کند و در چارچوب قانونی سعی در اثبات بی‌گناهی یا کاهش مجازات موکل خود داشته باشد.

استعلام :

آیا اصحاب پرونده امکان اخذ کپی و تصاویر از صورت جلسه دادگاه را دارند ؟ در صورت منفی بودن پاسخ ، این ممنوعیت بر اساس کدام مقرره قانونی است و به طور کلی دادگاه در خصوص کدام اوراق پرونده مجاز به اعطای تصاویر و کپی نیست و آیا میان پرونده های کیفری و حقوقی در این خصوص تفاوت است ؟

 

پاسخ :

 

اولا . کسب اطلاع از اوراق پرونده و تهیه رونوشت از آن ، از حقوق طرفین دعوای مدنی است . بنابراین اصحاب پرونده در دعاوی حقوقی حق دارند تهیه تصویر از اوراق پرونده از قبیل صورت جلسات دادگاه و اظهارات گواهان را با هزینه شخصی درخواست کنند ؛ و مفاد ماده ۳۵۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ نیز مؤید این موضوع است . بدیهی است در مواردی نظیر مقررات ماده ۲۲۲ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ که حکم خاصی در این خصوص وجود دارد باید مطابق مقررات خاص مربوط رفتار شود .

 

ثانیاً . شاکی در طول تحقیقات مستند به ماده ۱۰۰ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ می تواند صورت مجلس تحقیقات مقدماتی و دیگر اوراق پرونده را که با ضرورت کشف حقیقت منافات نداشته باشد مطالعه کند از آن تصویر یا رونوشت بگیرد و مخالفت با این حق نیاز به دلیل دارد و باید برابر تبصردهای ۱ و ۲ همان ماده عمل شود و چون مقنن این حق را در طول تحقیقات برای شاکی در نظر گرفته است به طریق اولی پس از اتمام تحقیقات توسط باز پرس که شائبه ضرر به کشف حقیقت نیز وجود ندارد ، این حق کماکان برای شاکی استصحاب می شود .

 

ثالثا ، صرف نظر از این که احیاء اوراقی از پرونده کیفری که قاضی مجاز به تسلیم تصویر آن به شاکی نیست ، از وظایف این اداره کل خارج است . یادآور می شود که : تشخیص اوراقی از پرونده که تسلیم آن به شاکی با ضرورت کشف حقیقت منافات دارد موضوع ماده ۱۰۰ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ ، امری موضوعی و با قاضی رسیدگی کننده به پرونده است .

حق مطالعه پرونده توسط شاکی:

در ماده مربوط به این موضوع آمده است که شاکی حق دارد پرونده را مطالعه کند. یعنی در هنگامی‌که می‌خواهد تحقیق کند و قصد دارد ادله‌اش را اظهار کند و شهودش را معرفی نماید، می‌تواند اوراق پرونده و صورت‌جلسه مقدماتی و… را مطالعه کند و یا با هزینه خودش از آن رونوشت بگیرد.

 

همچنین در ادامه در یکی از تبصره‌ها آمده است که درصورتی‌که شاکی درخواست نماید اما قاضی مطالعه پرونده توسط وی را صلاح نداند یا مغایر با روند کشف حقیقت بداند، قرار رد درخواست صادر می‌نماید و این قرار به صورت حضوری به شاکی ابلاغ می‌گردد و وی در مدت سه روز می‌تواند به این قرار در دادگاه صالح اعتراض نماید. دادگاه نیز باید به اعتراض رسیدگی کند و در وقت مناسب نظر قطعی خود را نسبت به آن اعلام نماید.

همچنین اعلام شده است که ارائه اسناد و مدارکی که حاوی مطالب مربوط به تحقیقات جرم علیه امنیت خارجی و داخلی یا منافی عفت باشد ممنوع تلقی می‌گردد و علاوه بر آن، شاکی دارای مجوز مطالعه پرونده، نباید مطالب و مدارکی را که انتشار آن‌ها ممنوع است منتشر کند مگر اینکه در مقام دفاع از خود یا احقاق حقوقش در مراجع صالح باشد.

مطالعه پرونده حقوقی

بررسی پرونده‌های حقوقی که برای رسیدگی به دعاوی حقوقی تشکیل می‌شوند نیز نیازمند کسی است که به خوبی بتواند تحلیل این نوع از پرونده‌ها را انجام دهد و علم تخصصی درزمینهٔ پرونده‌ها و دعاوی حقوقی داشته باشد.

مطالعه پرونده ثبتی:

 

برای مطالعه پرونده‌های ثبتی، باید اطلاعاتی را در رابطه با پرونده‌های ثبتی داشته باشید و روش راحت‌تر و مطمئن‌تر این است که این وظیفه را به کسی محول کنید که علم آن را دارا باشد و یا از مشاوره تخصصی وی در این زمینه و نحوه مطالعه پرونده حقوقی بهره ببرید.

فرآیند رسیدگی به جرم ایراد ضرب و جرح شامل موارد زیر است:

آغاز دعوا

 

- شروع فرآیند تحقیقاتی کلانتری

 

- ارائه اظهارات شخص شاهد موضوع

 

- ارائه اظهارات فرد متهم در کلانتری

 

- تهیه گزارشات از سوی پزشکی قانونی

 

- رسیدگی به اسناد و مدارک در مراجع قانونی نظیر دادگاه و دادسرا

 

- دریافت اظهارات متهم در دادگاه

 

- صدور رأی دادگاه

 

علاوه بر اینکه در تمامی دعاوی کیفری، هر دو طرف شاکی و متهم ملزم به داشتن وکیل کیفری هستند، با وجود وکیل نه تنها مدت زمان کمتری برای گرفتن نتیجه پرونده سپری می‌شود، بلکه دو طرف درگیری کمتری برای گرفتن رأی دادگاه دارند.

در حقوق کیفری ضرب و شتم چه جرمی دارد؟

امنیت و انسجام جامعه، در صورتی حفظ می‌شود که افراد در تعامل با یکدیگر باشند. مسلماً تقابل و عناد، بر خلاف مسیر انضباط جامعه است. از همین رو قانون، اخلال در نظم و امنیت جامعه را جرم دانسته و برای متهمین، مجازات‌هایی را بر حسب نوع و شدت و شرایط وقوع جرم در نظر گرفته است.

منازعه یا ضرب و شتم جزو رفتارهای تهدید کننده امنیت اجتماعی به حساب می‌آید، بنابراین در قانون برای آن ضمانت اجرای کیفری در نظر گرفته شده است. هرچند همواره قوانین کیفری، نسبت به جرم ضرب و شتم رویکرد ثابتی نداشته است، اما پس از تغییرات متعدد، نهایتاً در سال ۵۷ این رفتار جرم محسوب شده است. تحقق منازعه، منوط به رخداد درگیری و اضراب بین طرفین است و از این رو، جرمی وابسته است.

مجازات استفاده از سلاح سرد غیر جنگی در ضرب و جرح

آلاتی نظیر چاقو، کارد آشپزخانه، ساطور، چاقوی ضامن دار و وسایلی از این قبیل که کاربردهای فراوانی در زندگی عادی و روزمره مردم دارند، قابل ممنوع کردن نبوده و بنابراین قانونگذار حمل و نگه داری آنها را جرم اعلام نمی‌کند و برای این کار مجازاتی در نظر گرفته نشده است.

اما گاهی افراد این وسایل را به صورت غیر مجاز در ضرب و جرح مورد استفاده قرار داده و با استفاده از آنها به قدرت نمایی می‌پردازند، همان گونه که پیش تر نیز اشاره شد، قدرت نمایی با این سلاح‌ها در ضرب و جرح‌ها جرم محسوب شده دارای مجازات است.

مجازات استفاده از سلاح سرد جنگی در ضرب و جرح

این دسته از سلاح‌ها شامل انواع گوناگونی نظیر سر نیزه‌های قابل نصب بر روی تفنگ، گاردهای سنگری رایج در نیروهای مسلح و یا شبیه به آنها همچون شمشیر و امثال آن می‌باشد. حتی اگر هیچ استفاده‌ای از این نوع سلاح در ضرب و جرح نشود.

دارا بودن سلاح سرد جنگی و مهمات و ادوات آن اگر فاقد مجوز از مراجع ذی صلاح باشد، مجازاتی معادل نود و یک روز تا شش ماه زندان و یا پرداخت جریمه نقدی از ده میلیون ریال تا بیست میلیون ریال به دنبال خواهد داشت، در صورتی که طرف مقابل در حین ضرب و جرح آسیب ببیند، بنابر نوع و میزان آسیب دیدگی مجازات دیه و یا قصاص برای او در نظر گرفته خواهد شد.

ضرب و جرح با سلاح سرد

بر اساس تحقیقات صورت گرفته حمل سلاح سرد حسی کاذب از قدرت و برتری را به فرد حمل کننده تلقین کرده و بدین ترتیب موجب می‌شود تا در صورت وقوع کوچک‌ترین نزاعی او نسبت به استفاده از سلاح سرد در ایجاد ضرب و جرح اقدام نماید. بدین ترتیب حتی جزئی‌ترین ضرب و جرح‌ها و نزاع‌ها به درگیری‌های خونین در بین افراد منجر می‌شود. سلاح‌های سرد با توجه به نوع کاربردشان در ضرب و جرح به دو دسته سلاح سرد جنگی و سلاح سرد غیر جنگی تقسیم بندی می‌شوند.

مجازات ضرب و جرح

بر اساس قانون و شرع، ضرب و جرح عامدانه که ناشی از درگیری و نزاع عمدی باشد و یا هر نوع اقدام دیگری که باعث شود به فردی خسارت بدنی وارد گردد، زمینه ضمان کسی که ضربه را وارد نموده است و یا عامل جرح را فراهم نموده و بر اساس قانون مجازات اسلامی این خسارت حق‌الناس محسوب شده و باید از راه اجرای قصاص متشاکی و یا پرداخت دیه به شاکی جبران شود.

به موجب تبصره ماده‌ای که به منظور مجازات مرتکبین ضرب و جرح توسط قانونگذار وضع شده است، در صورتی که وقوع جرم ضایعات فوق‌الذکر را به دنبال نداشته باشد و وسیله استفاده شده در این جرم چاقو، اسلحه و امثال اینها باشد، مرتکبین به گذراندن سه ماه تا یک سال زندان محکوم می‌شوند.

ضرب و جرح عمدی

اثبات غیر عمدی بودن جرم ضرب و جرح یکی از پردردسرترین و سخت‌ترین مواردی است که بسیاری از مرتکبین با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. اگر فردی که مرتکب ضرب و جرح شده است، نتواند غیر عمدی بودن آن را اثبات نماید، به عنوان مجرم شناخته خواهد شد و مجازات‌های ضرب و جرح عمدی برای او اعمال می‌شود.