اهلیت استیفا:

ا‌هلیت استیفا به توانایی فرد برای اجرا کردن حقوقش گفته ‌‌می‌شود. برای مثال در ‌‌‌‌ا‌هلیت تمتع فرد اجازه ازدواج دارد اما اگر به سن قانونی نرسیده باشد ‌‌نمی‌تواند ازدواج کند و در این جا ‌‌می‌توان گفت که فرد ‌‌‌‌ا‌هلیت استیفا ندارد. قبول کردن تعهد را نیز ‌‌می‌توان جزو ‌‌‌‌ا‌هلیت استیفا قرار داد و هرگاه که فرد بتواند تعهدی را بپذیرد به این معناست که ‌‌‌‌ا‌هلیت استیفا دارد.

اهلیت تمتع:

هرگاه فردی به دنیا ‌‌می‌آید طبق قانون به او حقوقی تعلق ‌‌می‌گیرد و قانون ‌او را از زمان ‌تولد تا زمان مرگ شایسته دارا بودن این حق ‌‌می‌داند که به جمع این حقوق ‌‌‌‌ا‌هلیت تمتع گفته ‌‌می‌شود. برای مثال افراد از زمانی که متولد ‌‌می‌شوند تا رمان مرگ ‌‌می‌توانند ازدواج کنند، یعنی آن‌‌‌ها شایسته هستند تا تشکیل زندگی دهند که در اینجا ‌‌می‌توان گفت فرد دارای ‌‌‌‌ا‌هلیت تمتع است.

در صورت دارا بودن حق ازدواج فرد دارای چه ‌‌‌‌ا‌هلیتی است‌‌‌‌ ؟

در صورت دارا بودن حق ازدواج فرد دارای ‌‌‌‌ا‌هلیت تمتع است و ‌‌می‌تواند ازدواج کند.

اگر فردی که دارای ا‌هلیت استیفا نیست حقی را اجرا کند تکلیف چیست‌‌‌‌ ؟

یکی از پرسش‌‌‌هایی که در مورد ‌‌‌‌ا‌هلیت در ذهن افراد به وجود ‌‌می‌آید این است که آیا فردی که ‌‌‌‌ا‌هلیت استیفا ندارد ‌‌می‌تواند حقوق ‌‌‌‌ا‌هلیت استیفا را اجرا کند‌‌‌‌؟ که در این باره باید بگوییم کسی که ‌‌‌‌ا‌هلیت استیفا ندارد در واقع ‌‌نمی‌تواند حقوق قانونی را اجرا نماید زیرا او به سن قانونی اجرای این حق نرسیده است.‌ برای مثال فردی که ‌‌می‌خواهد خانه‌‌‌‌ای را بخرد یا اینکه ازدواج کند باید دارای ‌‌‌‌ا‌هلیت استیفا باشد و سن تعیین شده‌‌‌‌ای داشته باشد.

همچنین فرد محجور اهلیت استیفا ندارد. 

چرا افراد دارای اهلیت ‌‌می‌شوند‌‌‌‌ ؟

ا‌هلیت به افراد کمک ‌‌می‌کند که بتوانند به حق و حقوق خود برسند و لیاقت اجرای حقوق خود را داشته باشند. ‌برای مثال فردی که ‌‌‌‌ا‌هلیت تمتع دارد ‌‌می‌تواند صاحب ملکی شود و یا فردی که ‌‌‌‌ا‌هلیت استیفا دارد ‌‌می‌تواند ازدواج کند اما اگر ‌‌‌‌ا‌هلیت وجود نداشته باشد فرد ‌‌نمی‌تواند به حقوق خود برسد.

آیا امکان صدور قر‌ار عدم اهلیت در خصوص خوانده دعوا نیز وجود دارد ؟

بله این قر‌ار هم در خصوص خوانده و هم در خصوص خواهان دعوا صادر می‌شود.

آیا قر‌ار عدم اهلیت قر‌ار قاطع دعوا است ؟

بله این نوع قر‌ار جزو قر‌ار‌های قاطع دعوا می‌باشد که در صورت صدور آن پرونده دعوا از حوزه رسیدگی در دادگاه خارج می‌گردد.

در چه صورتی امکان صدور قرار عدم اهلیت از سوی دادگاه وجود ندارد ؟

قر‌ار عدم اهلیت در صورتی که خواهان یا خوانده دعوا دارای اهلیت نباشند، از سوی دادگاه صادر می‌شود. اما در برخی موارد خوانده یا خواهان دعوا دارای اهلیت نیستند، اما باز هم امکان صدور قر‌ار عدم اهلیت وجود ندارد. چنانچه یکی از طرفین دعوا که دارای اهلیت نیست یک نماینده قانونی به دادگاه معرفی نماید، امکان صدور قر‌ار عدم اهلیت وجود نخواهد داشت.

برای مثال اگر یک کودک ۱۰ساله خوانده دعوا باشد دارای اهلیت نیست. اما اگر او دارای یک وکیل باشد که ولی‌اش آن را برگزیده، وکیل از او در دادگاه دفاع خواهد کرد. از این رو امکان صدور قر‌ار عدم اهلیت در خصوص او وجود نخواهد داشت.

صدور قرار عدم اهلیت از طرف دادگاه

اهلیت به معنای رسیدن فرد به سن قانونی، رشید و بالغ بودن و مجنون نبودن او می‌باشد. دارای اهلیت بودن به افراد اجازه استفاده از برخی حقوق قانونی را می‌دهد. یکی از حقوقی که ما در قانون دارا هستیم، اقامه دعوا به عنوان خواهان یا دفاع از خود در دادگاه به عنوان خوانده می‌باشد. حال نکته اینجاست که افراد برای اینکه بتوانند در دادگاه از خود به عنوان خوانده دفاع کنند یا دعوایی را علیه دیگری اقامه نمایند، می‌بایست دارای اهلیت باشند. چنانچه خواهان دارای اهلیت نباشد، خوانده می‌تواند نسبت به او ایراد عدم اهلیت وارد نماید.

همچنین بالعکس این موضوع نیز می‌تواند اتفاق بیفتد. برای مثال اگر خوانده دارای اهلیت قانونی نباشد نیز خواهان این امکان را دارد که نسبت به او ایراد عدم اهلیت وارد نماید. در صورتی که خواهان یا خوانده ایراد عدم اهلیت را نسبت به طرف مقابل خود مطرح نمایند، دادگاه اهلیت فردی که به او ایراد وارد گردیده است را احراز می‌نماید. اگر دارای اهلیت باشد، ایراد عدم اهلیت طرف مقابل رد خواهد شد. اما اگر دارای اهلیت نباشد، دادگاه اقدام به صدور قر‌ار عدم اهلیت می‌نماید. این قر‌ار به عنوان یک قر‌ار قاطع دعوا به حساب می‌آید.

دارای اهلیت بودن به چه معناست ؟

مطابق قانون همه ما دارای حقوقی می‌باشیم. ما می‌توانیم حقی را که قانون برای ما در نظر گرفته است را به اجرا در بیاوریم. اما هر فرد برای اینکه بتواند از حق خود استفاده و یا آن را به اجرا در بیاورد، می‌بایست دارای اهلیت قانونی باشد.

دارای اهلیت بودن به معنای شایستگی برای به اجرا در آوردن حقوق قانونی توسط افراد می‌باشد. حال چه کسی دارای اهلیت است؟ در پاسخ به این سوال می‌بایست بگوییم دارای اهلیت بودن شرایط خاصی دارد. مطابق قانون فردی که به سن قانونی رسیده باشد، عاقل، بالغ و رشید باشد، مجنون نباشد دارای اهلیت است.

آثار عدم اهلیت خواهان و‌ خوانده

در صورتی که خواهان و خوانده دارای اهلیت نباشند ممکن است این مسئله برخی آثار حقوقی را برای آن‌ها به همراه داشته باشد. در درجه اول اگر یکی از طرفین دعوا دارای اهلیت نباشند طرف دیگر می‌تواند به عدم اهلیت آن‌ها ایراد وارد کرده و از دادگاه بخواهد که به این موضوع رسیدگی کند‌. دادگاه نیز این موضوع را پیگیری کرده و چنانچه ایراد عدم اهلیت صحیح باشد و فرد دارای اهلیت نباشد رسیدگی به دعوا متوقف می‌شود. اما اگر دادگاه در حین پیگیری متوجه شود که ایراد عدم اهلیت صحیح نیست و فرد دارای اهلیت است روند رسیدگی به دعوا ادامه خواهد یافت.

خوانده و خواهان دعوا چه کسانی هستند‌‌‌‌ ؟

همه افراد در جامعه حق طرح دعوا و شکایت از افراد دیگر را دارند و همچنین می‌توانند در صورتی که علیه آن‌ها ‌طرح دعوا شد از خود دفاع کنند. فردی که علیه شخص دیگر دعوا را طرح نموده و از او در دادگاه شکایت می‌کند به عنوان خواهان شناخته می‌شود. در این صورت می‌توان ‌گفت در هر دعوا شخص شاکی خواهان خواهد بود. خوانده نیز به شخصی گفته می‌شود که علیه او در دادگاه دعوایی طرح گردیده است و فرد دیگری از او شکایت نموده که در این صورت خوانده می‌بایست از خود دفاع کند. پس می‌توان نتیجه گیری کرد که خواهان همان شاکی و خوانده نیز فردی است که از او در مرجع قضایی شکایت شده است.

خوانده کیست‌‌‌‌ ؟

خوانده به کسی گفته می‌شود که در دادگاه علیه او شکایت شده است.

روش‌های عزل وکیل چیست ؟

موکل برای عزل وکیل می‌تواند آن را صراحتاً بیان کند. و یا با انجام برخی اعمال عزل‌را نشان دهد. اگر عقد وکالت به صورت رسمی و در دفترخانه تنظیم گردد، آنگاه عزل‌وکیل نیز باید به روش رسمی انجام شود.

عزل وکیل یعنی چه؟

اگر موکل تصمیم بگیرد وکیل خود را برکنار کند. و اختیارات محول شده به وکیل را از او سلب نماید. در این صورت عزل وکیل توسط موکل انجام می‌پذیرد.

فوت مستاجر مغازه

چون سند سرقفلی یک سند مالی و تجاری به شمار می رود و یک حقی برای متوفی ایجاد شده است بعد از فوت مستاجر این سند جزو دارایی و اموال متوفی بوده است.

گم شدن سند سرقفلی مغازه

زمانی که سند سرقفلی مغازه گم می شود صاحب سرقفلی می تواند از طرفین قرارداد درخواست نماید که یک کپی از قرارداد اجاره را در اختیار او قرار دهد و اگر به نتیجه نرسید با مراجعه به دفتر اسناد رسمی که سند سرقفلی را تنظیم نموده است یک کپی برابر با اصل آن را دریافت نماید. و در آخر شخص میتواند از طریق دادگاه و اثبات مالکیت منافع سرقفلی درخواست صدور سرقفلی جدید را بنامد.

سرقفلی بعد از فوت مستاجر

هر گاه صاحب سرقفلی فوت نماید حق سرقفلی جزو ترکه متوفی قرار میگیرد، و به وراث او انتقال می یابد. اما این انتقال بدون صدور گواهی انحصار وراثت صورت نمی گیرد و ابتدا باید ورثه به اثبات برسانند که از مورث خود ارث میبرند و بعد از آن مراحل اداری آن را طی نمایند. طبق قانون ارث سرقفلی بین وراث قابل تقسیم خواهد بود.

آیا مالک میتواند سرقفلی را بگیرد

سرقفلی یک امتیاز مالی برای صاحب سرقفلی به حساب می آید و اگر مالک قصد گرفتن سرقفلی را داشته باشد باید ابتدا حق سرقفلی را از صاحب آن بخرد در غیر اینصورت حق تخلیه برای مالک ایجاد نمی شود.

سرقفلی بعد از فوت

با فوت متوفی سرقفلی جزو ماترک متوفی قرار میگیرد و قهرا به دارایی وراث منتقل می شود، اگر وراث قصد انتقال سرقفلی را داشته باشند ابتدا باید گواهی انحصار وراثت را از شورای حل اختلاف دریافت نمایند و اثبات نمایند که وراث متوفی هستند و با پرداخت مالیات بر ارث سرقفلی میتوانند با رضایت مالک ملک سرقفلی را به دیگری واگذار نمایند. در صورت مخالفت مالک میتوان از طریق دادگاه الزام مالک به انتقال سرقفلی را بخواهند.