درخواست اجرت‌المثل بعد از مرگ همسر=کاربردی

در تعریف اجرت‌المثل باید گفت که زن وظایف خاصی در زندگی زناشویی دارد که توسط قانون و شرع برشمرده شده است. این وظایف شامل تمکین عام و تمکین خاص است. تمکین عام به معنای حضور زن در زندگی مشترک و عمل به وظایفی است که شرع و قانون تعیین کرده است. مثلا زن شرعا نمی‌تواند بدون اجازه همسرش از خانه خارج شود. ادامه تحصیل و کار کردن زن در خارج از منزل نیز باید با اجازه شوهر باشد، هر چند در حال حاضر بسیاری از زنان این حقوق را در عقدنامه دریافت می‌کنند. تمکین خاص نیز به معنای عمل کردن زن به وظایف زناشویی است. حال اگر زن در طول زندگی مشترک و در خانه همسر خود، کاری به جز این موارد را به دستور شوهر انجام دهد، مستحق پاداشی است که به آن اجرت‌المثل گفته می‌شود. 

قانون در صورت فوت شوهر، تکلیف این پرداخت را نیز معلوم کرده است که برابر آن: «زوجه می‌تو اند در صورت مطالبه، اجرت المثل ایام زندگی مشترک خود را از ماترک زوج متوفی با جلب نظر کارشناس مطالبه کند.»

موارد بطلان نکاح عبارتند از:

1-نکاح با محارم (مواد 1045- 1046- 1047 ق.م)

2-نکاح با خواهر زن (ماده 1048 ق.م)

3-نکاح بدون اجازه زوجه با دختر برادر زن و یا دختر خواهر زن وی (که از آن می‌تواند به نکاح غیرنافذ نیز یاد کرد.)

4-نکاح با زن شوهردار یا با زنی که در عده طلاق یا وفات است با علم به عده و حرمت طلاق (مواد 1050 و 1051 ق.م)

5-نکاح با زن سابقش که به واسطه لعان از وی جدا شده است (ماده 1052 ق.م)

6-نکاح در حال احرام (ماده 1053 ق.م)

7-عقد زنی که در زمان علقه زوجیت با همسر سابقش و یا در زمان عده رجعیه با وی زنا صورت گرفته است. (ماده 1054 ق.م)
8-نکاح با مادر، خواهر و یا دختر پسری که با او عمل شنیع صورت داده است. (ماده 1056 ق.م)

9-نکاح با زنی که سابقاً با دختر یا مادر وی نزدیکی به شبهه یا زنا شده است. (ماده 1055 ق.م)

10-نکاح با زنی که 3 دفعه متوالی زوجه او بوده و مطلقه گردیده مگر به واسطه دخالت محلل (ماده 1057 ق.م)

11-نکاح همسر سابقی که به 9 طلاق که 6تای آن عدی است مطلقه شده باشد (ماده 1058 ق.م)

12-نکاح دایم مرد مسلمان با زن غیرمسلمان غیر اهل کتاب (ماده 1059 ق.م) و نکاح مرد غیرمسلمان با زن مسلمان

13-تعلیق در عقد نکاح (ماده 1068 ق.م)

14-نکاح با زن مجبور و مکره در صورت عدم تنفیذ بعدی (ماده 1070 ق.م)

15-عدم تعیین مهر و مدت در عقد موقت (مواد 1095 و 1076 ق.م)

16-عدم توالی بین ایجاب یا قبول (ماده 1065 ق.م)

17-عدم معلوم بودن زن و شوهر برای یکدیگر که موجب شبهه باشد. (ماده 1067 ق.م)

18-نکاح با دختر باکره بدون اذن ولی قهری و در صورت عدم تنفیذ بعدی ولی و نیز عدم تشخیص مصلحت زوجه توسط دادگاه (رای وحدت رویه 261 هیات عمومی دیوان عالی کشور مورخ 29/1/1363 و نیز ماده 1043

برخی سوالات در مورد مهریه

تقاضای طلاق از جانب زن چه تاثیری بر مهریه دارد؟

*اصل بر این است زمانی که زن تقاضای طلاق می کند حقوق مالی خود را باید بذل کند تا حکم طلاق صادر شود . مگر زن از جانب مرد وکالت در طلاق داشته باشد  که در این صورت تعیین تکلیف مهریه با زن است  و یا طلاق توافقی باشد که زوجین در مورد حقوق مالی خود توافق می کنند.

چه چیزی را می توان مهر قرار داد؟

*به صورت کلی هر مال یا عملی را که ارزش خرید و فروش داشته باشد یا برای یکی از طرفین ارزش مادی داشته باشد می تواند مهریه قرار گیرد.

مقدار مهریه چه میزان است؟

*ماده 1080 ق.م مقدار را به تراضی طرفین واگذار نموده است .ولی با توجه به شرایط مهر با ید مقدار آن را تعیین نمود  . یعنی مالی را به عنوان مهریه تعیین کرد که مالیت داشته باشد ، قابلیت تملک داشته باشد ، عقلایی باشد .با این اوصاف زوجین باید مهریه را از نظر مقدار نیز متناسب تعیین نمایند ، مثلا زنی که می داند شوهرش برای ازدواج قرض کرده یا وام گرفته قطعا تعیین 1000 سکه مهریه را باید غیر منطقی و غیر قابل وصول دانست .لذا هرچند قانون گذار محدودیتی برای تعیین مقدار مهریه قرار نداده اما اگر مهریه عقلایی و منطقی نباشد قابل وصول نیست و به نظر می رسد باطل و باید به استناد دیگر مواد مهریه را تعیین نمود.

روشهای وصول و تامین مهریه را بیان کنید؟
 
*یک از طریق دادگاه  و دوم از طریق اجرای ثبت. از طرفی زن می تواند از طریق تقاضای تامین خواسته تقاضای توقیف اموال شوهرش را بنماید تا زمانی که حکم مهریه را اخذ می کند به راحتی بتواند از اموال توقیف شده مهریه را وصول نماید .تقاضای تامین  اموال قبل از طرح دعوی مطالبه مهریه و ضمن دعوی و بعد از آن تا قبل از اجرا قابل طرح در دادگاه می باشد.

آیا کسانی که عقد غیر رسمی دارند می توانند مهریه خود را مطالبه کنند؟

*بله آنها هم صرفا می توانند با مراجعه به دادگاه با ارائه عقدنامه عادی یا شهادت شهود تقاضای مطالبه مهریه نمایند

آیا مهریه به ارث می رسد؟

*بله چون مهریه مال زن است و تا قبل از نزدیکی مالک نصف آن است و بعد از آن مالک تمام مهریه می شود در صورت فوت زن مثل دیگر اموالش طبق طبقات ارث مهریه هم بین ورثه تقسیم می شد . و می توانند از شوهر یا وراث شوهر آن را مطالبه نمایند.

آیا مهریه را می توان از ورثه شوهر مطالبه نمود؟

*بله در صورت فوت شوهر و عدم پرداخت مهریه از جانب مرد زن می تواند به طرفیت ورثه شوهرش مطالبه مهریه کند.

مدارک لازم جهت مطالبه مهریه چیست؟

*تهیه عقد نامه یا در صورت عدم دسترسی به آن اخذ رونوشت برابر با اصل مهریه از دفقتر خانه ای که در آن عقد صورت گرفته است .به همراه فتوکپی شناسنامه وتنظیم دادخواست مطالبه  مهریه.

چه اموالی را از شوهر می توان بابت مهریه توقیف نمود؟

*تمام اموال شوهر را می توان توقیف نمود ولی در زمان اجرای حکم  مستثنیایات را جدا نموده و از دیگر اموال بابت مهریه برداشت می کنند . مستثنیات دین هم عبارتند از منزل متناسب با شان مرد ، اتومبیل وسایل کار نوشت افزار وتلفن که شرح کامل آنها در قانون آیین دادرسی مدنی (مواد 523و 524و 525) و اجرای احکام مدنی(ماده 65) آمده است. تمام وجوه نقد مرد قابل توقیف است از جمله ودیعه مسکن ، هرچند که دراین رابطه وحدت رویه وجود ندارد.

چه دادگاهی صلاحیت رسیدگی به پرونده مهریه دارد؟

*اصل صلاحیت دادگاه محل اقامت خوانده (مرد) میباشد ولی  ماده 12 قانون حمایت از خانواده مصوب 1391 بیان می کند که  در تمام دعاوی امور خانواده مربوط به زوجین ، زن می تواند در دادگاه محل اقامت خود یا شوهرش اقامه دعوی کند. مگر در مورد ی که خواسته مطالبه مهریه غیر منقول باشد.که دادگاه محل وقوع مال غیر منقول صلاحیت دارد . اگر یکی از زوجین خارج از کشور سکونت داشته باشد دادگاه محل اقامت کسی که داخل کشور سکونت دارد صلاحیت دارد و اکر هر دو خارج از کشور باشند دادگاه حقوقی تهران صلاحیت رسیدگی دارد.ماده 14ق.ح.خ

زنی که توان پرداخت هزینه دادرسی را نداشته باشد باید چکارکند؟

به استناد ماده 5 قانون حمایت خانواده برای هزینه دادرسی ، حق الزحمه کارشناس ، داور و سایر هزینه های هریک از اصحاب دعوی می تواند اعسار موقت اخذ نماید. شرایط استفاده از اعسار در مواد504 تا 510 ق.آ.د.م بیان شده است.

استرداد جهیزیه

زن می تواند جهیزیه ای را که به منزل شوهر آورده است از طریق دادگاه مسترد نماید. حتی پس از صدور حکم نیز می تواند از طریق دستور موقت یا تامین خواسته بدون پرداخت خسارت احتمالی جهیزیه خود را استرداد نماید.

زن می بایستی سیاهه (رسید از زوج) برای جهیزیه خود ارائه کند که به امضای زوج رسیده باشد و یا می بایستی از طریق فاکتور و شهادت شهود اثبات نماید که چه وسایلی به منزل شوهر برده است.

معمولا عرف است که چند وسیله جهیزیه را مرد خریداری می کند ولی در لیست جهیزیه زن گنجانده می شود. در این موارد اگر مرد بتواند ثابت کند لوازم مذکور را او خریداری کرده است و برای زندگی مشترک است می تواند از استرداد آنها جلوگیری کند.

اگر مقداری از جهیزیه مستهلک شده باشد و یا از بین رفته باشد صرفا آنچه موجود است مسترد می شود و خسارتی از این جهت به عهده مرد نمی باشد و وسایل جایگزین خریداری شده توسط مرد نیز مشمول جهیزیه نمی شود.

تفاوتهای ازدواج موقت با دائم عبارتند از：

1.در عقد موقّت نفقه و ارث ندارد،البته در صورتیڪه شرط نفقه و ارث نڪنند و اگر شرط ڪنند باید بر طبق آن عمل شود.

2.زن در عقد موقّت آزاد است ڪه ڪارے در خارج "خانه" براى خود انتخاب ڪند و اجازه همسر براى او شرط "نیست" درصورتے ڪه مزاحم حقّ شوهر نباشد، ولے در عقد دائم بدون توافق این امر جایز نیست.

3.عدّه عقد دائم سه بارعادت ماهیانہ دیدن است ڪه با دیدن مرحله سوّم عدّه تمام مے شود، ولے عدّه عقد موقّت دوبار دیدن عادت ماهیانه است.

4.عدم وجود مهریہ در ازدواج موقت موجب بطلان عقد است ولے در ازدواج دائم اجبارے به مهرنیست و فقط مهرالمثل تعیین مے شود.

5.در ازدواج دائم هیچڪدام از زوجین بدون جلب رضایت دیگرے حق ندارد از بچه دار شدن جلوگیرے ڪند ولے در ازدواج موقت جلب رضایت دیگرے ضرورتے ندارد .فرزند حاصل ازازدواج موقت همانند فرزند حاصل از ازدواج دائم است.

6.در ازدواج دائم تعیین محل مسڪن با شوهر است اما در ازدواج موقت ملاڪ قرارداد بین زن وشوهر است و اگر قراردادی نداشتہ باشند زن اجبارے به ماندن در محل معین شده توسط شوهر را ندارد.

7.در ازدواج دائم بر زن واجب است از همسرش تمڪین ڪند ولے در ازدواج موقت الزامی نیست در ضمن در ازدواج موقت هر دو طرف مے توانند زمان مراودات خود را از قبل تعیین ڪنند.

8.در ازدواج دائم مرد حق ندارد بیش از چهار زن دائمی داشتہ باشد اما در ازدواج موقت مے تواند تعداد زن بیشترے اختیار ڪند.

9.براے بر هم زدن ازدواج دائم طلاق نیاز است اما در ازدواج موقت با پایان مدت زمان عقد پیمان عقد باطل می شود حتی شوهر می تواند همہ یا بخشے از مدت زمان را به زن ببخشد واز هم جدا شوند.

10.در ازدواج دائم با ایجاد سہ بار فسخ نیاز به محلل(مردے ڪه بازن سہ طلاقه ازدواج میکند واورا طلاق مے دهد تا آن زن بتواند دوباره باهمسر پیشین خود ازدواج ڪند) پیدا مے شود و فرد نمے تواند با همسر قبلے اش ازدواج ڪند اما در ازدواج موقت تعدد عقد ایرادے ندارد و محلل ایجاد نمے شود.

11.در ازدواج دائم مسلمان نمی تواند با غیر مسلمان ازدواج کند,ولے ازدواج موقت مرد مسلمان با زن غیر مسلمانے ڪه از اهل ڪتاب است (مانند مسیحی و یهودے) مانعی ندارد.

رأی وحدت رویه هیأت عمومی دیوان عالی کشور در مورد شرط اجازه ولی دختر باکره در ازدواج..

رأی وحدت رویه هیأت عمومی دیوان عالی کشور در مورد شرط اجازه ولی دختر باکره در ازدواج.

رای وحدت رویه شماره 1
‌رأی وحدت رویه هیأت عمومی دیوان عالی کشور
‌بسمه تعالی
‌با توجه به نظر اکثر فقها و به ویژه نظر مبارک حضرت امام مدظله‌العالی در حاشیه عروهْْ ‌الوثقی و نظر حضرت آیت‌الله العظمی منتظری که در پرونده‌منعکس است و همچنین با عنایت به ملاک صدر ماده 1043 قانون مدنی عقد دوم از نظر این هیأت صحیح و ولایت پدر نسبت به چنین عقدی ساقط‌است و مشروعیت دخول قبل از عقد شرط صحت عقد و با شرط سقوط ولایت پدر نیست و دخول مطلقاً (‌مشروع باشد یا غیر مشروع) سبب سقوط‌ولایت پدر می‌باشد بنابراین رأی شعبه نهم مدنی خاص موضوع دادنامه شماره 279.9-59.11.28 دایر بر صحت عقد دوم طبق موازین شرعی و‌قانونی صادر شده و صحیح است و این رأی برای محاکم در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.

مرد با داشتن همسر، نمے تواند زن دیگرے را اختیار ڪند مگر با اجازه دادگاه.

در صورتے مرد مے تواند درخواست ازدواج مجدد نماید ڪه اولاً رضایت همسر اول را داشتہ باشد و ثانیاً همسرش بیمار باشد و قادر ایفاے وظایف زناشوئے نباشد و یا زندگے خانوادگے را ترڪ نماید و یا اعتیاد داشته باشد.

حتی دفاتر ازدواج حق ندارند بدون حڪم دادگاه ازدواج مجدد را به ثبت برسانند.

از طرفی عدم ثبت واقعہ ازدواج جرم محسوب مے شود و مرتڪب به حبس تا 1 سال محڪوم خواهد شد.

حتی اگر مردے در زمان عده طلاق همسر اولش ، بخواهد ازدواج دیگرے نماید باید با ڪسب اجازه از دادگاه باشد زیرا زوجہ در این ایام هنوز همسر شرعے وے محسوب مے ‌‌شود.

شرایط تغییر حضانت.

چنانچه در اثر عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی پدر و مادری که طفل تحت حضانت او است. صحت جسمی یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد دادگاه می تواند با تقاضای بستگان،قیم و یا رئیس حوزه قضائی ترتیب مقتضی دیگری را برای حضانت کودک اتخاذ نماید .
مواردی که می تواند از مصادیق تغییر حضانت باشد؟

1 اعتیاد زیان آور به الکل،مواد مخدر،قمار
2 اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء
3 ابتلاء به بیماری روانی به تشخیص پزشکی قانونی
4 سوء استفاده از طفل یا احیار او به ورود به مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد،فحشاء،تکدی گری،قاچاق
5 تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف

حضانت فرزندانی که پدرشان فوت نموده اند:

حضانت فرزندان صغیر یا محجوری(حجری که متصل به زمان صغر باشد) که پدرشان به مقام والای شهادت رسیده یا فوت نموده باشند با مادران آنها است،مگر آنکه عدم صلاحیت آنان با حکم دادگاه ثابت شده باشد.

تعیین هزینه متعارف جهت حضانت با دادگاه است و ازدواج مادر نیز مانع از ادامه حضانت او نمی شود.

ضمانت اجرای ممانعت از اجرای حکم دادگاه چنانچه به حکم دادگاه حضانت و نگهداری طفل بر عهده کسی قرار گیرد و پدر یا مادر یا هر شخص دیگری مانع از اجرای حکم شود یا از استرداد طفل خودداری نماید،دادگاه تا زمان اجرای حکم شخص ممتنع را بازداشت می نماید .
حق ملاقات
در صورتی که به علت طلاق و یا هر علت دیگری ابوین در یک منزل سکونت نداشته باشند دادگاه برای هر یک از ابوین که طفل تحت حضانت او نیست حق ملاقات تعیین و تعیین جزئیات این ملاقات با دادگاه خانواده می باشد.

حق مسکن با چه کسی است زوج یا زوجه؟؟؟.

حق سکنی با شوهر است. تعیین مسکن از آثار ریاست شوهر به شمار می‌رود که بخش نخست ماده 1114 قانون مدنی به این موضوع اختصاص یافته است. در این ماده آمده است «زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند سکنی کند، مگر آن که اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.»با توجه به این ماده، باید گفت که اختیار تعیین محل سکونت با شوهر است و زوجه موظف به اقامت در منزلی است که شوهر انتخاب می‌کند، اما طرفین می‌توانند ضمن عقد، شرط کنند که اختیار تعیین مسکن با زوجه باشد.با وجود تعیین این حق برای زوج از سوی قانونگذار، این پرسش مطرح می‌شود که محدوده این حق تا کجا است و اینکه آیا مرد می‌تواند از این حق استفاده و همسر خود را در محلی که در شأن او نیست، مجبور به سکونت کند یا باید شأن همسر خود را هم در نظر بگیرد؟

برای توضیح این مطلب، باید ابتدا به ماده 1107 قانون مدنی اشاره کنیم که در آن آمده است: «نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی، بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض»بر اساس این ماده، مسکن از مصادیق نفقه است که در انتخاب آن، زوج باید شأن و مرتبه اجتماعی زن را در نظر بگیرد.اصل حسن معاشرت نیز که در ماده 1103 قانون مدنی متجلی است، حکم می‌کند که باید شوهر مسکن مناسب، در شأن زن و متعارف با محل زندگی او تهیه کند.

با این تعریف در صورتی که منزل مسکونی موافق شأن زوجه باشد، سکونت در آن بر او لازم است و در غیر این صورت، اگر منزل موافق شان زن نبود، وی می‌تواند تمکین نکند البته زن برای تمکین نکردن در چنین مواردی، ناشزه محسوب نمی‌شود.برابر ماده 1115 قانون مدنی، اگر بودن زن با شوهر در یک منزل متضمن خوف ضرر بدنی یا شرافتی برای زن باشد، او می‌تواند مسکن علی‌حده (جداگانه) اختیار کند و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور، محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد و مادام که زن در بازگشتن به منزل معذور است نفقه بر عهده شوهر خواهد بود. منظور از خوف ضرر این است که زن بیم معقولی از ضرر داشته باشد، ضرری که عادتا نمی‌توان آن را تحمل کرد.

شرط حق انتخاب مسکن توسط زن

طبق قانون زن باید در خانه‌ای که شوهر تعیین می‌کند، سکونت کند؛ مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد، به عبارت دیگر، زن می‌تواند در ضمن عقد نکاح، اختیار و حق انتخاب مسکن و حتی تعیین موقعیت و شهر محل زندگی مشترک را در صورت قبول شوهر برای خویش قرار دهد و در صورت خودداری شوهر از تهیه مسکن یا مسکن موضوع شرط، زن می‌تواند دعوی الزام به تهیه مسکن را در دادگاه مطرح کند.

ضمانت اجرای عدم حضور زن در منزل مشترک

در مواردی که زن اختیار تعیین خانه را ندارد، باید در خانه‌ای که شوهر تهیه کرده است، سکونت کند. در صورت امتناع، مرد می‌تواند دعوی الزام به تمکین را مطرح کند که در صورت محکومیت و عدم اجرای آن به اصطلاح قانون، ناشزه محسوب شده و مستحق دریافت نفقه نیست.اگر زن از شوهر اجازه اختیار مسکن را گرفته باشد، این حق محدود به زمان خاصی نیست و هر چند مرتبه می‌تواند از این حق استفاده کند.

ولی این اختیار بدان مفهوم نیست که زن بتواند زوج را مجبور به زندگی با خانواده خود یا اقامت در خارج از کشور کند؛ هر چند که مسکن پدر یا مادر یا محل مسکونی در خارج از کشور متناسب با وضعیت زن باشد زیرا هیچ کس نمی‌تواند استفاده از حق خود را وسیله ضرر دیگری قرار دهد. گرچه طبق شرع و قانون، زن باید در محلی که شوهر تعیین می‌کند، سکنی گزیند اما مسکن باید به طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد و زن می‌تواند تقاضای مسکـن مستقل کند.

بنابراین زوجه با اثبات عدم تناسب مسکن با وضعیتش می‌تواند حتی اگر مدتی هم در آن منزل سکونت کرده باشد از تمکین خودداری کند.اختیار تعیین خانه باید ضمن عقد ازدواج به زن داده شود. در عین حال شوهر می‌تواند اختیار تعیین خانه را ضمن وقوع عقد ازدواج یا بعد از وقوع آن به همسرش بدهد.

وظایف زن و مرد در مقابل یکدیگر

به طور کلی باید گفت که تهیه و تامین منزل مشترک و مستقل برای زن یکی از وظایف شوهر در زندگی مشترک است و زن می‌تواند از زندگی مشترک با دیگران در یک مسکن استنکاف کند.همچنین زن نیز باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند، مستقر شده و زندگی مشترک داشته باشد و متقابلاً شوهر نیز وظیفه دارد تمام نفقه زن از جمله مسکن مناسب را برایش تهیه و فراهم کند.

روش قانون برای اثبات نسب.

قانون گذار “اماره قانونی” را یکی از راه های اثبات نسب دانسته است به شرط آنکه ازدواج مادر طفل با مردی که به عنوان پدر طفل معرفی می شود، مسلم باشد. طبق فرض قانونی، طفلی که نطفه اش در زمان زوجیت مادر با مردی منعقد شده باشد، متعلق به آن مرد است. به این فرض، “اماره قانونی” گفته می شود.
اماره قانونی عبارت از اوضاع و احوالی است که به حکم قانون دلیل بر امری شناخته می شود و البته این تعریف بسته به زمانی که طفل به دنیا بیاید، یعنی در زمان زوجیت (زمانی که زن و شوهر با هم زندگی می کنند) یا پس از جدایی زن و مرد (انحلال نکاح)، متفاوت است:

الف) اماره قانونی نسب پدری در زمان زوجیت: به موجب قانون طفل متولد شده در زمان زوجیت، ملحق به شوهر است به شرط آنکه از تاریخ ازدواج تا زمان تولد کمتر از شش ماه و بیشتر از 10 ماه نگذشته باشد. بنابراین با وجود اماره قانونی مذکور، طفل برای اثبات نسب خود احتیاج به دلیل دیگری نخواهد داشت. چنانچه نسب پدری شخصی با اماره قانونی فوق منطبق باشد و این مساله ثابت شود، نسب پدری و مادری هر دو قانونی خواهد بود.

نسب ناشی از زنا :در این حالت هر چند نسب طفل نسبت به پدر غیر قانونی است ولی در صورت اثبات این موضوع که طفل، حاصل رابطه غیر مشروع زن و مرد معین و مشخص است، مرد ( به عنوان پدر عرفی طفل) موظف است نفقه فرزند نامشروع را بپردازد و برای او شناسنامه بگیرد .

ب . اماره قانونی نسب پدری پس از انحلال نکاح (جدایی) هنگامی که مادر ازدواج مجدد نکرده باشد: به موجب این اماره قانونی هر طفلی که پس از جدایی زن و مرد متولد شود، ملحق به شوهر است به شرط آنکه:

1) مادر هنوز ازدواج نکرده باشد.
2) از تاریخ جدایی تا روز تولد طفل بیشتر از 10 ماه نگذشته باشد.
۲. اماره قانونی نسب پدری طفل پس از جدایی زن و شوهر هنگامی که مادر ازدواج مجدد کرده باشد: چنانچه بین زن و شوهر جدایی حاصل شود و زن ازدواج مجدد کند و پس از ازدواج مجدد او طفل متولد شود، ملحق به شوهری است که طبق اماره قانونی الحاق او را به یکی از دو شوهر ممکن می کند. به این معنی که اگر از تاریخ جدایی اول 10 ماه نگذشته و نکاح دوم به شش ماه رسیده باشد، طبق اماره قانونی طفل متعلق به شوهر دوم است مگر آنکه اماره قانونی قطعی دیگری خلاف آن را ثابت کند. در هر صورت چنانچه امارات قانونی به نحوی باشد که الحاق طفل را به هر دو شوهر ممکن سازد، با استفاده از تشخیص پزشکی می توان الحاق طفل را به یکی از دو پدر امکان پذیر کرد.

نسب ناشی از شبهه
نسب ناشی از شبهه آن است که زن و مرد یا یکی از آن ها بر اثر اشتباه موجب تولد طفلی شوند. طفلی که به این طریق متولد شود، ناشی از شبهه و نسب او به هر یک از پدر و مادر، در حکم نسب قانونی است.اگر شبهه از هر دو طرف باشد، نسب طفل نسبت به هر دو طرف نسب در حکم قانونی است و اگر شبهه از یکی از دو طرف باشد، نسبت به آنکه در شبهه بوده نسب در حکم قانونی .

نسب ناشی از زنا
طفلی که از یک رابطه نامشروع متولد شود، نسب او غیر قانونی است.در این حالت هر چند نسب طفل نسبت به پدر غیر قانونی است ولی در صورت اثبات این موضوع که طفل، حاصل رابطه غیر مشروع زن و مرد معین و مشخص است، مرد ( به عنوان پدر عرفی طفل) موظف است نفقه فرزند نامشروع را بپردازد و برای او شناسنامه بگیرد.

مصادیق عسر و حرج درقانون چه مواردی است؟.

1 ترک زندگی توسط شوهر حداقل به مدت شش ماه متوالی یا 9 ماه متناوب بدون عذر موجه
2 عتیاد شوهر به مواد مخدر یا ابتلای او به مشروبات الکلی و امتناع زوج از ترک آنها یا عدم امکان الزام شوهر به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است.در صورتی که زوج به تعهداتش عمل نکند و یا پس از ترک دوباره به مصرف مشروبات الکلی یا موادمخدر روی آورد با درخواست زوجه طلاق انجام خواهد
3 محکومیت قطعی شوهر به حبس پنج سال یا بیشتر
4 ضرب و جرح یا فحاشی یا هرگونه سوء‌رفتار مستمر زوج که عرفا با توجه به وضعیت زن قابل تحمل نباشد.
5 بتلاء شوهر به بیماری های صعب‌العلاج روانی یا مسری یا هر عارضه صعب‌العلاج دیگر که زندگی مشترک را مختل کند مثل بیماری ایدز
* علاوه بر موارد مذکور در هر موردی که دادگاه تشخیص دهد زن در عسر و حرج قرار گرفته با درخواست زوجه حکم طلاق صادر می‌کند.

چند نڪته حقوقے در مورد ازدواج.

آیا مے ‌دانید؟
دفاتر ازدواج حق ندارند بدون حڪم دادگاه ازدواج مجدد را به ثبت برسانند.

آیا مے دانید؟
عدم ثبت واقعہ ازدواج جرم محسوب مے شود و مرتڪب به حبس تا یڪ سال محڪوم خواهد شد.

آیا مے ‌دانید؟
اگر مردے در زمان عده طلاق همسر اولش، بخواهد ازدواج دیگرے نماید باید با ڪسب اجازه از دادگاه باشد زیرا زوجہ در این ایام هنوز همسر شرعے وے محسوب مے ‌‌شود.

آیا می‌دانید؟
به زنے ڪه به عقد موقت مردے در آید و به زبان عامیانہ صیغہ وے شود، نفقه‌‌اے تعلق نمی‌‌گیرد مگر اینڪه در زمان عقد موقت در این مورد توافقے صورت گرفتہ باشد.

آیا مے دانید؟
حقوق فرزندان حاصل از ازدواج موقت از جمله نفقہ – حضانت – توارث بر عهده پدر طفل مے‌‌باشد.

آیا مے دانید؟
در نڪاح موقت هیچ یڪ از زوجین از یڪدیگر ارث نمے ‌‌برند.

آیا مے دانید؟
مطالبہ اجره المثل ایام زوجیت مستند به قانون مے ‌‌باشد.

آیا مے دانید؟
اگر زوجہ ڪارهایی را ڪه شرعاً بر عهده وے نبوده و به دستور زوج و با قصد عدم تبرع (مجانے و بدون عوض نباشد) انجام دهد مے ‌‌تواند از دادگاه تقاضاے دریافت اجرت المثل نماید.

آیا مے دانید؟
زن وقتے مے تواند مطالبہ اجرت‌‌المثل نماید ڪه تقاضاے طلاق از طرف شوهرش باشد.

آیا مے‌دانید؟
در تعیین اجرة المثل ملاڪ وضع مالے مرد نیست بلڪه دادگاه دستور به انجام ڪارشناسے صادر مے ‌‌نماید

دردسرهای حقوقی ازدواج با اتباع غیر ایرانی.

به موجب قانون مدنی ایران، ازدواج خانم‌های ایرانی با اتباع خارجه باید با تحصیل اجازه خاص از وزارت امور خارجه باشد و چنانچه ازدواجی بدون تحصیل این اجازه انجام شود معتبر نیست.

با توجه به گشاده‌دستی و سخاوت ایران در پذیرش پناهندگان گوناگون و با توجه به اینکه این پناهندگان با دختران ایرانی به صورت شرعی و بدون تحصیل اجازه از وزارت خارجه ازدواج کرده و بچه‌دار شده‌اند، مسائل جدیدی را در سیستم حقوقی و قضائی ایجاد کرده‌اند از جمله اینکه به پدران این گونه کودکان نمی‌توان تابعیت ایرانی داد و همین طور اینکه فرزندان مشترک خانم‌های ایرانی و این گونه اتباع خارجه نباید بدون تابعیت باقی بمانند و تحصیل تابعیت از طریق پدر نیز با عنایت به اینکه در بسیاری از موارد پدر از ایران خارج شده و زن و فرزند خود را رها کرده‌اند میسر نیست.

در این اواخر طرح قانونی را دیدم که راه‌حل‌هایی برای این مورد پیش‌بینی کرده بود اما تا آنجا که می‌دانم این طرح یا لایحه هنوز به صورت قانون درنیامده و البته تردیدی نیست که باید در تنظیم و تصویب آن دقت و مراقبت بسیار شود.

باید تدابیری اتخاذ شود که ازدواج با خانم‌های ایرانی به وسیله و ابزاری برای تحصیل تابعیت ایران تبدیل نشود. نکته قابل توجه این است که عدم ثبت واقعه نکاح دائم جرم و قابل مجازات است. در عین حال در مورد دختران باکره از یک سو تحصیل اذن ولی لازم و از سوی دیگر انعقاد عقد موقت آنان با مشکل شرعی مواجه است.

آنچه می‌شود توصیه کرد این است که خانواده‌های ایرانی به هیچ وجه با ازدواج دخترانشان با مردان خارجی، بدون گرفتن اجازه از وزارت خارجه و دولت موافقت نکنند. همچنین از عقد غیردائمی با اتباع خارجه خودداری کنند و در هیچ حالتی به انعقاد عقد بر مبنای سند عادی (یعنی بدون ثبت در سند ازدواج) راضی نشوند.

آنچه مسلم است حتی اگر در این خصوص قوانین سختگیرانه‌ای هم تصویب شود، مشکل حل نخواهد شد به هر حال خانواده‌هایی که این گونه ایجاد می‌شوند با مشکلات بسیار و گاه لاینحل مواجه خواهند بود.

زن در چه مواردی می‌تواند تقاضای طلاق کند؟ .

 ۱۲ شرط است که زن به موجب آن مى تواند از ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ تقاضاى طلاق نماید این شروط به شرح ذیل می باشد:

۱- در صورت خودداری شوهر از دادن خرجی زن و انجام سایر حقوق واجب زن به مدت ۶ ماه.

۲- دومین شرط ذکر شده در عقدنامه که به زن اجازه طلاق می‌دهد، بدرفتاری زوج است به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل کند.

۳- سومین شرطی که با وجود آن زن اختیار طلاق دارد، بیماری خطرناک غیر قابل درمان مرد است در حدی که سلامت زن را به خطر اندازد.

۴- شرط چهارم دیوانه بودن مرد است در زمانی که امکان فسخ وجود ندارد.

۵- پنجمین شرط مندرج در عقدنامه، اشتغال مرد به کاری است که به حیثیت و آبروی زن و مصالح خانوادگی او لطمه بزند در این صورت زن می‌تواند تقاضای طلاق کند.

۶- محکومیت شوهر به مجازات ۵ سال حبس یا بیشتر، یا به جزای نقدی که بر اثر ناتوانی از پرداخت، منجر به ۵ سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعاً منتهی به ۵ سال بازداشت یا بیشتر شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد نیز یکی دیگر از شروط ضمن عقد نکاح است که به زن امکان مطلقه شدن را می‌دهد.

۷- ابتلاء زوج به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خللی وارد آورد و ادامه زندگی را برای زوجه دشوار کند مانند اعتیادی که منجر به بیکاری مرد، فروش اثاثیه منزل و وارد نمودن ضرر به سلامت جسمی و روحی زن و فرزند شود.

۸- چنانچه زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند یا اینکه ۶ ماه متوالی بدون عذر موجه غیبت کند، زن می‌تواند با مراجعه به دادگاه و بدون حضور شوهر طلاق خود را ثبت کند.

۹- از جمله مواردی که دادگاه تقاضای زن را برای طلاق می‌پذیرد و در عقدنامه نیز ذکر شده، محکومیت قطعی زوج بر اثر ارتکاب به جرم و اجرای هر گونه مجازات اعم از حد و تعزیر است که مغایر با حیثیت و شئون خانوادگی زن باشد تشخیص این امر نیز با توجه به وضع و موقیعت زن و عرف و موازین دیگر با دادگاه است.


۱۰- دهمین شرط از شروط دوازده گانه عقد نکاح، بچه‌دار نشدن مرد پس از گذشت ۵ سال از زندگی مشترک به جهت عقیم بودن یا عوارض جسمی دیگر است که در این صورت زن می‌تواند تقاضای طلاق کند.

۱۱- همچنین چنانچه زوج مفقودالاثر شود و ظرف ۶ ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود نیز دادگاه حکم طلاق را صادر می‌کند.

۱۲- آخرین شرطی که زوج در عقدنامه آن را امضا می‌کند و اختیار طلاق را به همسرش می‌دهد، ازدواج مجدد مرد بدون اجازه همسر است که در صورت وقوع این مورد، زن حق طلاق را از مرد می‌گیرد.

ناشزه به چه معناست ؟؟؟.

اگر زن بدون عذر موجه و قانونی از انجام وظایفش خودداری نموده و به عبارت دیگر تمکین (چه خاص چه عام) نکند ، ناشزه محسوب شده و به وی نفقه خرجی و ما یحتاج زندگی تعلق نخواهد گرفت.

نکته:
دادگاه هیچ وقت زن را مجبور به زندگی نمیکند.
اگر عدم تمکین دلیل موجهی داشته باشد مثلا مرد بدون مسکن باشد، در آن اوقات حکم ناشزه بودن صادر نمیشود و نفقه به زن میرسد.

مهریه یک دست و یک پا.

گاهی شنیده میشه که در بین مردم وقتی دونفر باهم زنا انجام میدهند یا اینکه رابطه نامشروع دارند میگن که اگه به دست قانون بیفتند وادار به ازدواج میشوند و مهریه زن یک دست و یک پای شوهر میشه تا نتونه زن را طلاق بده اما با کمی آشنایی با قانون میفهمیم که همچین چیزی اصلا محاله!!!

*مطابق ماده ۱۰۷۸قانون مدنی هرچیزی که مالیت داشته باشد و قابل تملک باشد میتوان مهریه قرار داد

*هر عقدی که با اکراه باشه غیرنافذ هست.

=پس طبق دو بند اخیر یک دست و یک پا یا هرعضو دیگری چون مالیت ندارد را نمیتوان مهریه قرار داد و هیچ گاه شخص رو نمیتوان به ازدواج اجبار کرد چون ازدواج صحیح نیست و غیر نافذ هست.

سوالات متداول صیغه یا عقد منقطع.

آیا خواندن صیغه محرمیت به صورت شفاهی مورد قبول قانونگذار می باشد؟
خواندن صیغه محرمیت به صورت شفاهی در صورتی که خانواده زوجین مطلع باشند هیچ اشکال قانونی و شرعی ندارد.

آیا می توان بعد از اتمام مدت صیغه محرمیت تقاضای سند ازدواج دائم نمود
خیر، در صورتیکه مدت صیغه محرمیت به اتمام برسد نمی توان تقاضای ازدواج دائم نمود.

آیا در صیغه می توان زوجه را الزام به تمکین کرد در صورتی که او تمکین نکند.
خیر، هیچ الزامی درخصوص بازگشت ایشان به شما وجود ندارد و اگر در عقد شرط شده باشد که نفقه به او تعلق می گیرد ساقط می شود.

در صورتی که زن در نکاح منقطع باردار شود تکلیف چیست؟
در صورت باردار شدن زن مرد مکلف به پرداخت نفقه در طول دوران بارداری است و مکلف به ثبت ازدواج خواهد بود و مکلف به دریافت شناسنامه است.

اگر دختری در حین عقد باکره نبوده چه باید کرد....

1. صرف عدم وجود پرده بکارت، از موجبات فسخ ازدواج نیست، مگر این‌که ضمن عقد، شرط شده یا عقد مبنی بر آن بوده و یا این امر مورد ارتکاز عرفی بین مردم باشد. لذا، برخی از فقها با قبول این‌که در این موضوع، ارتکاز عرفی بر باکره بودن زن است می‌گویند، در این مورد مرد حق فسخ عقد را دارد. البته این موضوع می‌تواند در جوامع مختلف، متفاوت باشد.
2. بر فرض نداشتن حق فسخ، اگر ثابت شود که زن قبل از ازدواج، بکارت خود را از دست داده است، مرد مى‌تواند تفاوت بین مهر المثل (مهریه‌ای که در عرف برای چنین زنی مرسوم است) و مهر المسمّى (مهریه‌ای که تعیین شده) را کم کند.
3. بر فرض داشتن حق فسخ، اگر این امر پس از دخول انجام شود، زن می‌تواند تمام مهریه تعیین شده را مطالبه کند، ولی اگر قبل از دخول انجام شد، مهریه‌ای به زن تعلق نخواهد گرفت .

طریقه دریافت نفقه زن

زن (زوجه) از 2 طریق حقوقی و کیفری می تواند نفقه خود را مطالبه نماید:
1. از طریق اقامه دعوی حقوقی در مراجع قضایی :زوجه می تواند با تنظیم دادخواست با موضوعیت مطالبه نفقه با ذکر تاریخ (از چه تاریخی زوج نفقه پرداخت نکرده) و با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا شورای حل اختلاف (شورای حل اختلاف در صورتیکه مقدار نفقه زیر بیست میلیون تومان باشد) و اقدام به ثبت دادخواست نفقه می نماید و پس از ثبت دادخواست و شکایت نفقه، جلسه ای با حضور طرفین تشکیل شده و موضوع به کارشناس رسمی دادگستری ارجاع می شود. بعد از ارائه نظر کارشناس مرجع قضایی طبق نظر کارشناس رأی به محکومیت زوج مبنی بر پرداخت نفقه می دهد.
2. طرح دعوی کیفری نفقه : ترک انفاق (ندادن نفقه) به افراد واجب النفقه ( زوجه، فرزندان و…) به موجب قانون مجازات جرم است و برای آن جرم انگاری شده است و دارای مجازات حبس می باشد و زوجه می تواند با مراجعه به دادسرای محل زندگی مشترک مراجعه نماید و ابتداً شکواییه ای مبنی بر ترک انفاق تنظیم و پس از ابطال تمبر (هزینه تمبر 10 الی 30 هزار تومان است با منضمات) به دایره ارجاع دادسرا و پس از انجام تحقیقات در کلانتری حکم به مجازات زوج داده می شود.
نحوه محاسبه نفقه زن:
چنانچه زن نسبت به مطالبه نفقه اقدام نماید مراجع قضایی برای تعیین نفقه این امر را به کارشناس رسمی دادگستری ارجاع می دهند تا نفقه زوجه را با در نظر گرفتن شئونات و تحصیلات و خانواده پدری وی تعیین نماید و با توجه به نظر کارشناس حکم مقتضی صادر می شود.
تفاوت نفقه زن با نفقه فرزند :
نکته بسیار مهم در خصوص نفقه زن این است که زوجه می تواند نفقه معوقه( گذشته) خود را از مرد (زوج) مطالبه کند یعنی اگر شخص 3 سال است که نفقه همسر خود را پرداخت نکرده، زن می تواند نفقه گذشته خود را مطالبه کند در صورتی که این کار در مورد نفقه فرزندان قابل اجرا نیست.

نحوه اجرای جهیزیه در دادگاهها به چه صورت انجام می گیرد؟

برای استرداد جهیزیه لازم است دادخواستی تحت عنوان استرداد جهیزیه با رعایت قانون آئین دادرسی مدنی و به انضمام لیست سیاهه ای تنظیم و به امضای زوج رسیده است و تصویربرابر با اصل آن را ضمیمه دادخواست نموده و با تنظیم لیستی که به امضاء شهود رسیده و مدارک مثبت زوجیت به دادگاه خانواده محل سکونت زوج ارائه نمائید و می توانید دردادخواست خود دستور موقت یا قرار تأمین خواسته را نیزاضافه نمایید تا به دستور دادگاه جهیزیه به صورت موقت به یک نفر حافظ امین تا تعیین تکلیف سپرده شود و پس ازرسیدگی حکم به استرداد صادر شود البته صدور دستور موقت یا تأمین خواسته منوط به سپردن خسارت احتمالی تا 20 درصدقیمت جهیزیه در حساب دادگستری است که پس از قطعیت حکم مسترد می گردد.