عموما درخواست اعسار از هزینه دادرسی به دو علت مطرح می شود. این دلایل عبارت اند از:
- دارایی شخص کفاف پرداخت هزینه دادرسی را نمی‌کند.
- شخص به‌طور موقت، به دلیل عدم دسترسی به مال خود قادر به پرداخت هزینه دادرسی نیست؛ به عنوان مثال مال فرد در رهن بانک قرار دارد.
با این حال هر کس نمی‌تواند با ادعای اینکه دچار اعسار می‌شود به دادگاه درخواست اعسار دهد. به عبارت دیگر، ادعای اعسار مقید به شرایطی است، که این شرایط عبارت اند از:
- شخص بدهکار باشد
- اقامه دعوا از طرف مدعی و طلبکار باشد
- اثبات ادعای اعسار وی و صدور حکم به نفع طلبکار
- صدور رای قطعی بر محکومیت بدهکار
- صدور اجرائیه از طرف دادگاه. به این معنا که بعد از تحقیق شرایط یاد‌شده، مدعی اعسار می‌تواند با ارائه دادخواست در پی اثبات آن باشد.
