فرض کنید در یک پرونده توهین و افترا ، بدنبال برگزاری جلسات دادرسی و با آغاز تحقیقات مقدماتی ، بازپرس به این نتیجه برسد که ادله و مدارک مورد نیاز برای اثبات جرم از سوی متهم وجود ندارد. به عبارت دیگر تحقیقات نشان دهنده بی گناهی متهم است. یا اینکه عمل منتسب به متهم ، جرم نیست. در چنین شرایطی قرار منع تعقیب برای متهم صادر می گردد.
به عبارت دقیق تر و از منظر قانونی ، بر اساس ماده 265 قانون آیین دادرسی کیفری ، قرار منع تعقیب در دو صورت از جانب بازپرس صادر می شود:
اولا، در صورت جرم نبودن عمل ارتکابی متهم، یعنی فعلی که متهم انجام داده است، در قانون جرم انگاری نشده است.
دوما، فقدان ادله کافی برای انتساب جرم به متهم، یعنی فعل منسوب به متهم ماهیتا جرم است، اما قرائن و دلایل کافی برای انتساب به او، وجود ندارد.
