در قانون، گناهان و جرم ها به سه دسته جنایت، جنحه و خلاف تقسیم بندی می شوند. جنحه به گناهی گفته می شود که مدت زمان حبس و مجازات آن حداکثر سه سال می باشد.
در قانون، گناهان و جرم ها به سه دسته جنایت، جنحه و خلاف تقسیم بندی می شوند. جنحه به گناهی گفته می شود که مدت زمان حبس و مجازات آن حداکثر سه سال می باشد.
قرار دادن وثیقه برای حبس تعزیری می تواند دارای یک سری از شرایط متفاوت و گوناگون باشد. اما نکته مهم در خصوص وثیقه آن است که حتما باید مقدار وثیقه قرار گرفته برای حبس تعزیری متناسب با جرم فرد و همچنین صلاحدید قاضی باشد.
برای مجرمان و افرادی که دارای حبس تعزیری شده اند، گاهی اوقات عفو و یا آزادی مشروط در نظر گرفته می شود. عفوی که برای حبس تعزیری در نظر گرفته می شود به شکل مشروط است. یعنی فرد باید یک سری از شرایط و ویژگی ها را داشته باشد که این مدل از حبس شامل حال او شود. اگر فرد محکوم به تحمل 10 سال حبس شود، در بسیاری از موارد فرد می تواند با تحمل نصف و یا حتی یک سوم از مدت مجازاتش، عفو مشروط را دریافت کند.
البته فرد باید در طول مدت محکومیت خودش، حسن رفتار داشته باشد.در گذشته از عفو مشروط استفاده نکرده باشد و همچنین در نهایت نیز قاضی تشخیص دهد که فرد می تواند از این امکان استفاده کند.
زمانی که یک حکم صادر می شود، باید یک سری از شرایط، تبصره ها و قوانین وجود داشته باشند که قاضی بر اساس آن ها بتوانید یک حکم صادر شده را ببخشد. این موضوع در خصوص حبس های تعزیری نیز وجود دارد. معمولا اگر شرایط تخفیف برای این حکم وجود داشته باشند، حکم تعزیری می تواند بخشیده شود. مورد بعدی در خصوص زمانی است که فرد بزهکار در حال تلاش برای جبران زیان های وارده به بزه دیده می شود و رفتار و کردار خودش را اصلاح کرده است. این موضوع در صورتی که فرد سابقه کیفری نداشته باشید نیز راحت تر انجام می شود و مورد بخشش قرار می گیرد.
در ماده ۶۴ قانون مجازات اسلامی به مجازات های جایگزین حبس تعزیری اشاره شده است. بر طبق این ماده مجازات های جایگزین حبس عبارتند از:
۱. دوره مراقبت
۲. خدمات عمومی رایگان
۳. جزای نقدی
۴. جزای نقدی روزانه
۵. محرومیت از حقوق اجتماعی
در صورت گذشت شاکی و یا در صورت وجود جهات تخفیف با در نظر گرفته مواردی چون نوع جرم، آثار ناشی از آن، کیفیت ارتکاب جرم، سن، سابقه مجرم و... مجازات های جایگزین حبس اجرا می شوند.
بسیاری از افراد بر این باورند که این حبس خریدنی است در صورتی که این یک باور غلط عمومی است. این نوع حبس قابل خرید نیست و تنها می توان در صورت وجود برخی شرایط قانونی آن را تقلیل و یا تبدیل به جزای نقدی کرد. بر اساس ماده ۳۷ قانون مجازات اسلامی در صورت وجود یک یا چند جهت از جهات تخفیف دادگاه می تواند مجازات تعزیری را تقلیل و تبدیل کند.
۱. در حبس های تعزیری درجه ۵ و ۶ در صورت وجود جهات تخفیف دادگاه این امکان را دارد که مجازات را به جزای نقدی تبدیل کند و یا به میزان یک تا دو درجه مجازات را تقلیل دهد.
۲. تقلیل مجازات حبس در مجازات های درجه ۴ تا ۸ به میزان یک تا سه درجه
۳. تبدیل مصادره کل اموال به جزای نقدی درجه ۱ تا ۴
۴. تقلیل انفصال دائم به انفصال موقت به میزان ۵ تا ۱۵ سال
مطابق با ماده ۴۶ قانون مجازات اسلامی در صورت وجود برخی شرایط می توان حبس تعزیری را به تعلیقی تبدیل کرد. البته توجه داشته باشید که حبس تعلیقی فقط برای حبس تعزیری درجه ۳ تا ۸ قابلیت اعمال دارند. این شرایط شامل موارد زیر می باشند.
۱. در جرایم تعزیری درجه ۳ تا ۸ در صورت وجود شرایط مقرر برای تعویق صدور حکم، دادگاه این امکان را دارد اجرای تمام یا بخشی از مجازات را ۱ تا پنج ۵ سال معلق کند.
۲. محکوم می تواند پس از گذراندن یک سوم از اجرای مجازات حبس خود در صورت داشتن شرایط تعلیق حکم از طریق دادستان یا قاضی تعلیق اجرای حبس خود را تقاضا نماید.
هنگامی که مجرم به حبس تعزیری محکوم می شود می تواند درخواست تجدید نظر خواهی به رای صادره را داشته باشد. برای انجام این کار محکوم علیه یا وکیلش باید لایحه اعتراضی تنظیم کرده و آن را تقدیم دادگاه تجدید نظر کنند. دو نکته بسیار مهم در اعتراض به این حبس وجود دارد.
۱. یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در این اعتراض عدم سابقه کیفری است. در صورت وجود عدم سابقه کیفری امکان تخفیف مجازات از طرف قاضی وجود دارد.
۲. نکته دوم نیز این است که در جرایم تعزیری درجه ۶ تا ۸ توبه مرتکب و احراز آن برای قاضی می تواند باعث سقوط تعزیر شود.
گستره جرایم تعزیری بسیار وسیع است به همین دلیل ما در این بخش فقط به تعدادی از جرایمی که در نهایت می تواند منجر به حبس تعزیری شوند اشاره می کنیم.
۱. کم فروشی و گرانفروشی
۲. قاچاق ارز
۳. کلاهبرداری
۴. جعل
۵. احتکار
۶. فرار از مالیات
خفیف ترین مجازات جرایم تعزیری مربوط به جرایم درجه ۸ می باشد که شامل موارد زیر است:
۱. مجازات حبس تا ۳ ماه
۲. جزای نقدی تا ده میلیون ریال
۳. تا ۱۰ ضربه شلاق
۱. مجازات حبس از ۹۱ روز تا ۶ ماه
۲. ۱۱ تا ۳۰ ضربه شلاق
۳. جزای نقدی بیش از ۱۰ میلیون تا ۲۰ میلیون ریال
۴. محرومیت از حقوق اجتماعی تا شش ماه
همچنین برای مجازات شخصی که مرتکب جرم تعزیری درجه ۶ شده است پنج مورد زیر تعیین شده است:
۱. مدت زمان حبس بیشتر از ۶ ماه تا ۲ سال
۲. جزای نقدی بیشتر از ۲۰ میلیون تا ۸۰ میلیون ریال
۳. ۳۱ تا ۹۹ ضربه شلاق
۴. محرومیت از حقوق اجتماعی به مدت زمان بیش از ۶ ماه تا ۵ سال
۵. ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی و اجتماعی برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت زمان ۵ سال
مجازات تعزیری درجه پنج نیز شامل موارد زیر است:
۱. مجازات حبس بیشتر از ۲ تا ۵ سال
۲. جزای نقدی بیشتر از ۸۰ میلیون تا ۱۸۰ میلیون ریال
۳. محرومیت از حقوق اجتماعی به مدت زمان بیشتر از ۵ تا ۱۵ سال
از مجازات هایی که برای جرایم تعزیری درجه چهار نیز تعیین شده است می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. حبس بیشتر از ۵ تا ۱۰ سال
۲. جزای نقدی بیشتر از ۱۸۰ میلیون تا ۳۶۰ میلیون ریال
۳. انفصال دائم از خدمات دولتی و عمومی
از جمله مجازات های تعیین شده برای جرایم تعزیری درجه ۳ می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. حبس بیشتر از ۱۰ تا ۱۵ سال
۲. جزای نقدی بیشتر از ۳۶۰ میلیون تا ۵۵۰ میلیون ریال
برای شخصی که مرتکب جرایم تعزیری درجه دو شود مجازات های زیر در نظر گرفته شده است:
۱. مجازات حبس تعزیری بیشتر از ۱۵ تا ۲۵ سال
۲. جزای نقدی بیشتر از ۵۵۰ میلیون تا یک میلیارد ریال
مجازات تعزیری درجه یک شامل سه مورد است. یعنی اگر فردی به جرم تعزیری درجه یک محکوم شود مجازات در نظر گرفته شده برای او موارد زیر می باشند:
۱. مجازات حبس بیشتر از ۲۵ تا ۳۰ سال
۲. جزای نقدی بیشتر از یک میلیارد ریال
۳. مصادره کل اموال و انحلال شخص حقوقی
مطابق با ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی مجازات های تعزیری به هشت درجه تقسیم می شوند. این مجازات ها با توجه به شدت جرم و شرایط آن تعیین می شوند.
مجازات هایی که در قانون برای مجرم درنظر گرفته شده است در حالت کلی به 2 دسته تعزیری و حدی تقسیم می شوند. مهم ترین تفاوت این دو نوع مجازات در اختیارات قاضی جهت تعیین نوع مجازات است. مجازات های حدی به مجازات هایی گفته می شود که میزان، کیفیت و نوع اجرای آن در شرع تعیین شده است و قاضی نمی تواند تغییری در آن ایجاد کند. اما مجازات تعزیری، مجازاتی است که در آن عواملی چون کیفیت ارتکاب جرم، انگیزه مجرم و... در رای قاضی تاثیر گذار هستند. بنابراین مجازاتی می باشد که حدود آن در قانون مشخص شده است اما مقدار و کیفیت اجرای آن به رای قاضی بستگی دارد.
ملاحقه
در برخی موارد، پرونده ممکن است به عنوان "قراردادن عدم ملاحقه" در نظر گرفته شود، که به معنی توافق بین طرفین است که از پیگیری قضایی ادامه ندهند. در این صورت، پرونده به صورت رسمی بسته میشود و دیگر اقدامات قضایی انجام نمیشود.
· تجدید نظر
در صورتی که دلایل جدید یا شواهد جدید برای تأیید شکایت کیفری به دست آید، ممکن است قراردادن عدم ملاحقه لغو شده و پرونده مجدداً بررسی شود. در این صورت، فرصت دوباره برای تحقیقات و رسیدگی به پرونده وجود دارد.
· استیناف
در برخی موارد، شاکی ممکن است استیناف را در مرحله های بالاتری از سیستم قضایی انجام دهد. این به معنای ارائه درخواست بررسی مجدد پرونده توسط دیگر دیوانها یا مراجع قضایی است.
· انصراف
شاکی ممکن است تصمیم بگیرد از شکایت خود انصراف دهد و دیگر به پیگیری قضایی ادامه ندهد. این مسئله میتواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد، مانند عدم توانایی در جمعآوری شواهد کافی یا تمایل به حل وفقی از طریق مذاکره و توافق با متهم.
توجه داشته باشید که عواقب عدم رسیدن شکایت کیفری به نتیجه در هر حالت خاصی ممکن است متفاوت باشد و بسته به قوانین و سیستم قضایی هر کشور متغیر باشد. در هر صورت، بهتر است به منابع قانونی و وکیل خود مراجعه کنید تا درباره شرایط خاص مربوط به پرونده خود مطلع شوید.