مقدمه‌‌ای که بعد از ذی‌المقدمه وجود دارد، مقدمۀ متأخّر نام دارد.
مثال: اجازۀ مالک بعد از معاملۀ فضولی، مقدمۀ متأخّر است، زیرا بعد از معاملۀ فضولی رخ می‌دهد.
منبع: کلیدواژه‌های اصول فقه دانشگاهی استاد روحانی