بر اساس ماده ۲۶۴ قانون مدنی، تعهدات به یکی از طرق ذیل ساقط میشود:
📝۱- به وسیله وفای به عهد.
📝۲- به وسیله اقاله.
📝۳- به وسیله ابراء.
📝۴- به وسیله تبدیل تعهد.
📝۵- به وسیله تهاتر.
📝۶- به وسیله مالکیت مافیالذمه.
✅#وفای_به_عهد
✴️اگرچه قانون وفای به عهد را از موارد سقوط تعهدات میداند اما وفای به عهد همان اجرای تعهد بوده و اجرای تعهد غیر از سقوط تعهد است.
✅#اقاله
✴️اقاله وسیله متعارف برای انحلال عقد است و سبب انحلال عقد پیش از خود و تعهدات ناشی از آن میشود.
✅#ابراء
✴️ابراء یک عمل حقوقی تبعی و رضایی است. سقوط حق عینی را ابراء نمیگویند بلکه به آن اعراض گفته میشود. ابراء به تعهدات ناشی از قرارداد اختصاص ندارد.
✴️دین ناشی از ضمان قهری نیز قابل ابراء است چرا که اگر کسی به علت اتلاف یا تسبیب از دیگری، طلبکار شده باشد، میتواند طلب خود را ابراء کند.
✅#تبدیل_تعهد
✴️دو طرف قصد بر این میکنند که تعهد پیشین را ساقط و تعهد جدیدی ایجاد کنند.
✴️در تبدیل تعهد، تعهد سابق ساقط و به تبع آن
تضمینات تعهد سابق نیز از بین میرود.
در انتقال دین و طلب، تضمینات باقی میمانند.
✅#تهاتر
✴️تهاتر قهری است و بدون اینکه قصد سقوط تعهد را داشته باشند یا بر آن تراضی کنند، حاصل میشود. تهاتر برای جلوگیری از تکرار تادیه (پرداخت) و ایفای تعهد است.
✴️برای وقوع تهاتر شرایط زیر ضروری است:
📝الف) موضوع دین باید کلی باشد.
📝ب) دو دین از یک جنس باشد.
📝ج) زمان و مکان تادیه یکی باشد.
✴️تهاتر دارای سه نوع: تهاتر قهری، قراردادی و قضایی است.
✅#مالکیت_مافی_الذمه
✴️مالکیت ما فی الذمه با اسباب زیر محقق میشود:
📝۱- تعهدی بین دو شخص وجود داشته باشد.
📝۲- تعهد به دلیلی از دلایل منتقل شود.
📝۳- مالی که منتقل میشود، مورد بازداشت قرار نگرفته باشد.
📝٤-مال مورد تعهد طلبکاران دیگری نداشته باشد.