سرقفلی چیست ؟
در یک زبان ساده و عامیانه حقی است که مستاجر یک ملک تجاری با پرداخت مبلغی ناچیز به مالک می تواند از این حق استفاده کند در عرف جامعه مردم به حق کسب و پیشه سرقفلی میگن ولی در واقع سرقفلی بر خلاف حق کسب و پیشه به حکم قانون و به صورت اجباری ایجاد نمی شود بلکه نیازمند یک تراضی است تا زمانی که مستاجر در هنگام تخلیه نتواند مدعی حقی بابت سرقفلی شود.
در قراردادهای اجاره مشمول قانون روابط موجر و مستاجر سال 1376 و بعد از آن چنانچه مستاجر دارای سرقفلی باشند، می تواند از مالک بخواهد سند رسمی صلح سرقفلی به نام وی تنظیم نماید. علاوه بر این، در مواردی که مستاجر حق انتقال به غیر دارد، ممکن است مستاجر سرقفلی را به مستاجر دیگری منتقل کند، در چنین حالتی نیز مستاجر دوم می تواند خواستار سند رسمی صلح سرقفلی بشود.
نمونه قرارداد صلح سرقفلی:
ماده ۱- مشخصات طرفین قرارداد صلح
این قرارداد به استناد ماده ۱۰ قانون مدنی در شهر…. فی‌مابین
1-طرف اول قرارداد: مالکین (خانم/اقا ………. فرزند ………. به شماره شناسنامه ………. صادره از ………. به شماره ملی ……….
طرف دوم قرارداد:خانم/آقای ………………… فرزند ………. به شماره شناسنامه ………. صادره از ….. به شماره ملی ………. هر دو به نشانی ………. که در این قرارداد به اختصار متصالح نامیده می‌شوند از یک طرف مستأجر ملک آقای ………. (فرزند ………. به شماره شناسنامه ………. صادره از ………. کد ملی ………. به نشانی………. )که در این قرارداد اختصاراً مصالح نامیده می‌شود به شرح مواد آتی منعقد می‌گردد.
ماده ۲ – موضوع عقد صلح
کلیه حقوق عینی، حقیقی، واقعی، فرضی، تصرفی، صنفی، تصوری و احتمالی مصالح نسبت به حق کسب، پیشه و تجارت و سرقفلی مربوط به یک باب مغازه جزء پلاک ثبتی……….و اصلی از………..فرعی واقع در بخش ۱۱ تهران به نشانی: …………………… مورد ثبت سند مالکیت شماره چاپی………….به نحوی که پس از امضاء این سند دیگر هیچ‌گونه حقی از حقوق مزبوره ناشی از حق کسب و پیشه و تجارت و سرقفلی و صنفی و تصرف در مغازه فوق‌الذکر برای مصالح باقی نمانده و همه آن حقوق متعلق به متصالح خواهد بود.
ماده ۳- مال‌الصلح
کلیه حقوق عینی، حقیقی و واقعی و فرضی و احتمالی مکتسبه مصالح در خصوص قرارداد عادی استیجاری مورخه ……..فی‌مابین …………….به عنوان مستأجر و قا/خانم…………….. فرزند ………..به شماره شناسنامه …… صادره از …….. به عنوان موجر در قبال مبلغ …………..ریال (……….) به عنوان مال‌الصلح مورد توافق قرار گرفت.
ماده ۴- نحوه پرداخت مبلغ
پرداخت حقوق مربوط به سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت از بابت قرارداد صلح به شرح ذیل مورد توافق قرار گرفت.
۴-۱ پارت اول مبلغ…………………مورخه…………………
۴-۲ پارت دوم مبلغ………………..مورخه………………….
۴-۳ پارت سوم:مبلغ………………مورخه…………………..
ماده ۵- تحویل موضوع صلح
موضوع صلح (یک باب مغازه جزء پلاک ثبتی ……………….واقع در ……………….باید هم زمان با پرداخت مال‌الصلح مقرر در (ماده ۳ این قرارداد) به متصالحین تحویل داده شود.
تبصره- تحویل و تحول موضوع صلح با تنظیم صورت مجلسی جداگانه که ممضی به امضای طرفین قرارداد صلح به علاوه دو شاهد باشد می بایست انجام گیرد.
ماده ۶- تعهدات طرفین قرارداد صلح
الف) تعهدات متصالح
۱ پرداخت مال‌الصلح مطابق شرایط مقرر در ماده سه و چهار این قرارداد
ب) تعهدات مصالح
۱ مصالح ضامن مستحق‌للغیر در آمدن موضوع صلح مقرر در ماده ۲ قرارداد به مدت ………. سال می‌باشد.
۲ مصالح متعهد به تنظیم هر نوع سند به نامه متصالحین برای نقل و انتقال حقوق مربوط به موضوع صلح می‌باشد.
۳ مصالح متعهد به پرداخت کلیه هزینه‌ها و مالیات‌های مربوط به دارایی و شهرداری در محدوده موضوع صلح می‌باشد.
ماده ۷- اسقاط خیارات قانونی
طرفین پس از بررسی کامل مفاد قرارداد صلح و اقاله و اطلاع از کم و کیف آن، مبادرت به انجام معامله نمودند و کلیه خیارات قانونی مخصوصاً خیار غبن هرچند فاحش باشد(اسقاط کافه خیارات) را از خود سلب و ساقط نموده‌اند.
ماده ۸- اقامتگاه طرفین قرارداد
نشانی‌های مندرج در صدر قرارداد، اقامتگاه قانونی طرفین محسوب و ابلاغ کلیه اوراق به نشانه‌های مذکور صورت خواهد گرفت. چنانچه هریک از طرفین نشانی خود را تغییر دهد باید کتباً طرف مقابل را از این تغییر مطلع نماید. در غیر این صورت، کلیه مکاتبات به همان نشانی ارسال و ابلاغ شده محسوب خواهد شد.
ماده ۹- داوری
کلیه اختلافات و دعاوی ناشی از این قرارداد و یا راجع به آن از جمله انعقاد، اعتبار، فسخ، نقض، تفسیر یا اجرای آن با داور مرضی‌الطرفین می‌باشد، در صورت عدم توافق و یا عدم اقدام برای تعیین داور، که مطابق با ضوابط و آیین داوری به صورت قطعی صادر خواهد شد، برای طرفین لازم‌الاجرا می‌باشد. شرط داوری حاضر موافقت مستقل از قرارداد اصلی تلقی می‌شود و در هر حال لازم‌الاجراست.
این قرارداد در سه نسخه و در ۹ ماده و ۲ تبصره تنظیم گردید و به امضاء طرفین و گواهان مورد وثوق ایشان رسید و نسخه‌های آن دارای اعتبار یکسان می‌باشد.
مالکین (متصالحین)
مستأجر (مصالح)
شاهد 1
شاهد 2
اهمیت نوشتن قرارداد صلح سر قفلی:
وقتی شماقصد دارید یک ملکی را اجاره کنید باید علاوه بر اجاره نامه ای که بین شما و مالک یا مستأجر قبلی تنظیم می شود چنانچه سرقفلی یا حق کسب و پیشه هم به شما منتقل می شود باید صلح سرقفلی هم در دفترخانه انجام شود و یک صلح نامه هم به شما داده شود.
نحوه نوشتن قرارداد صلح سرقفلی :
در بعضی از قراردادها و در بعضی از معاملات که انجام می شود از آنجاییی که مستأجر قبلی محل سرقفلی تجاری از مالک اجازه انتقال به غیر آن را ندارد چون نمی تواند اجاره نامه ای قانونی و رسمی با شما برای اجاره دادن محل تجاری تنظیم کند و از طرفی چون واقف به این موضوع هستید به همین جهت این که مالک و صاحب اصلی و رسمی ملک تجاری مطلع نشود، دو طرف چنین قراردادی معمولاً یک نوشته ای بین خودشان تحت عنوان امانت نامه تنظیم می کنند و در کنار آن با مراجعه به یکی از دفاتر اسناد رسمی وکالتی را هم بین خودشان تنظیم می کنند تا آن فرد خریدار سرقفلی بتواند به جای مستأجر قبلی اقدامات قانونی را انجام دهد.
