جرم سرقت در تمام کشورهای دنیا وجود داشته و به مرور زمان به دلیل پیشرفت صنعتی، سارقان نیز از وسایل و ابزارهای پیشرفته تری استفاده می نمایند. نیروی انتظامی، مراجع قضایی و قوه مقننه با تلاش های فراوانی که انجام می دهند در صدد هستند تا از این گونه جرائم که هر روز به دلیل پیشرفت تکنولوژی، پیچیده تر می شود بکاهند.
به طور مثال سرقتی که چند سالی است باب شده سرقت اینترنتی می باشد. در این خصوص عموم نمی دانند که برای شکایت از چنین سرقتی به کجا مراجعه نمایند و از کجا شروع کنند. بر همین اساس نوین وکلی تصمیم دارد تا هموطنان را با انواع سرقت، مجازات سرقت و نحوه پیگیری شکایت کیفری سرقت آشنا نمایند.
تعریف سرقت
طبق ماده 267 قانون مجازات اسلامی بخش حدود سرقت به این صورت تعریف شده است: سرقت عبارت از ربودن مال متعلق به غیر است.
جرم سرقت زمانی محقق می شود که اعمالی مانند ربودن یا ربایش، کش رفتن، برداشتن، بلند کردن، گرفتن و قاپیدن مال شخصی دیگر، بدون رضایت مالک صورت پذیرد.
تفاوت مجازات حدی با مجازات تعزیری چیست؟
نمایندگان قوه مقننه مقدار مجازات حد را از قرآن استخراج نموده و میزان آن با مقداری که در قرآن بیان شده است تطابق دارد. مثلاً حد سرقت برای بار اول، قطع چهار انگشت راست سارق می باشد. در خصوص این مورد قاضی دادگاه کیفری نمی تواند بیشتر یا کمتر از چهار انگشت، حکم صادر نماید.
اما مجازات های تعزیری را خود نمایندگان مجلس به تصویب رسانده اند و اکثر این گونه مجازات ها در قانون حداقل و حداکثر نیز تعیین شده است، لذا قاضی دادگاه کیفری می تواند بین حداقل و حداکثر را در حکم لحاظ نماید. مثلاً مجازات سرقت تعزیری از 5 تا 20 سال حبس و تا 74 شلاق می باشد.
شرایط سرقت حدی
شرایط سرقت حدی در ماده 268 قانون مجازات اسلامی نیز بیان شده است که چنانچه دارای این شرایط باشد، مجازات سارق مستوجب حد می باشد.
ماده 268 قانون مجازات اسلامی – سرقت در صورتی که دارای تمام شرایط زیر باشد موجب حد است:
الف- شیء مسروق شرعاً مالیت داشته باشد.
ب- مال مسروق در حرز باشد.
پ- سارق هتک حرز کند.
ت- سارق مال را از حرز خارج کند.
ث- هتک حرز و سرقت مخفیانه باشد.
ج- سارق پدر یا جد پدری صاحب مال نباشد.
چ- ارزش مال مسروق در زمان اخراج از حرز، معادل چهار و نیم نخود طلای مسکوک باشد.
ح- مال مسروق از اموال دولتی یا عمومی، وقف عام و یا وقف بر جهات عامه نباشد.
خ- سرقت در زمان قحطی صورت نگیرد.
د- صاحب مال از سارق نزد مرجع قضائی شکایت کند.
ذ- صاحب مال قبل از اثبات سرقت سارق را نبخشد.
ر- مال مسروق قبل از اثبات سرقت تحت ید مالک قرار نگیرد.
ز- مال مسروق قبل از اثبات جرم به ملکیت سارق در نیاید.
ژ- مال مسروق از اموال سرقت شده یا مغصوب نباشد.
براساس ماده 268 قانون مجازات اسلامی، برای محقق شدن سرقت حدی باید تمام 14 شرطی که در این ماده ذکر شده است بدون کم یا زیاد شدن شرطی در جرم سرقت وجود داشته باشد تا بتوان مجازات حد را بر مرتکب جرم سرقت حدی اجرا نمود، در غیر این صورت سرقت مستوجب حد نخواهد شد و جزء سرقت تعزیری محسوب می شود.
شرایط سرقت تعزیری
شرایط سرقت تعزیری در ماده 651 قانون مجازات اسلامی نیز بیان شده است.
ماده 651 قانون مجازات اسلامی – هر گاه سرقت جامع شرایط حد نباشد ولی مقرون به تمام پنج شرط ذیل باشد مرتکب از پنج تا بیست سال حبس و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم می گردد:
- سرقت در شب واقع شده باشد.
- سارقین دو نفر یا بیشتر باشند.
- یک یا چند نفر از آن ها حامل سلاح ظاهر یا مخفی بوده باشند.
- از دیوار بالا رفته یا حرز را شکسته یا کلید ساختگی به کار برده یا این که عنوان یا لباس مستخدم دولت را اختیار کرده یا برخلاف حقیقت خود را مامور دولتی قلمداد کرده یا در جایی که محل سکنی یا مهیا برای سکنی یا توابع آن است سرقت کرده باشند.
- در ضمن سرقت کسی را آزار یا تهدید کرده باشند.
تبصره – منظور از سلاح مذکور در این بند موارد ذیل می باشد:
- انواع اسلحه گرم از قبیل تفنگ و نارنجک.
- انواع اسلحه سرد از قبیل قمه، شمشیر، کارد، چاقو و پنجه بوکس.
- انواع اسلحه سرد جنگی مشتمل بر کاردهای سنگری متداول در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران یا مشابه آن ها و سرنیزه های قابل نصب بر روی تفنگ.
- انواع اسلحه شکاری شامل تفنگ های ساچمه زنی، تفنگ های مخصوص بیهوش کردن جانداران و تفنگ های ویژه شکار حیوانات آبزی.
چنانچه سرقتی رخ بدهد و در این قسمت حتی اگر یک شرط از شروط سرقت حدی در آن نباشد، آن سرقت حدی نبوده و شامل سرقت تعزیری می باشد.
در کل می توان گفت هر سرقتی که نتوان ثابت نمود که سرقت حدی است در نتیجه سرقت تعزیری محسوب خواهد شد و مجازات آن نیز تعزیری می باشد.
مجازات سرقت حدی (حکم سرقت حدی)
مجازات سرقت حدی طبق ماده 278 قانون مجازات اسلامی به شرح ذیل می باشد:
الف- در مرتبه اول، قطع چهار انگشت دست راست سارق از انتهای آن است، به طوری که انگشت شست و کف دست باقی بماند.
ب- در مرتبه دوم، قطع پای چپ سارق از پایین برآمدگی است، به نحوی که نصف قدم و مقداری از محل مسح باقی بماند.
پ- در مرتبه سوم، حبس ابد است.
ت- در مرتبه چهارم، اعدام است هر چند سرقت در زندان باشد.
تبصره ۱- هرگاه سارق، فاقد عضو متعلق قطع باشد، حسب مورد مشمول یکی از سرقت های تعزیری می شود.
تبصره ۲- درمورد بند(پ) این ماده و سایر حبس هایی که مشمول عنوان تعزیر نیست هرگاه مرتکب حین اجرای مجازات توبه نماید و مقام رهبری آزادی او را مصلحت بداند با عفو ایشان از حبس آزاد می شود. همچنین مقام رهبری می تواند مجازات او را به مجازات تعزیری دیگری تبدیل نماید.
1. مجازات سرقت حدی برای اولین بار
چنانچه سارقی برای اولین بار سرقت حدی انجام دهد، چهار انگشت دست راست وی را به طور کامل قطع خواهند نمود به صورتی که انگشت شصت و کف دست آسیبی نبیند.
2. مجازات سرقت حدی برای دومین بار
چنانچه شخصی برای دومین بار مرتکب جرم سرقت حدی شود و در بار اول هم مجازات او اجرا شده باشد، مجازات وی برای سرقت حدی بار دوم، قطع نمودن پای چپ از پایین برآمدگی می باشد.
لازم به ذکر است که برخلاف برخی از افراد که تصور می کنند باید انگشتان پای سارق قطع شود یا برخی فکر می کنند پا باید از مچ قطع شود، این طور نیست بلکه به صورتی باید باشد که نصف قدم و مقداری از محل مسح باقی بماند.
3. مجازات سرقت حدی برای سومین بار
چنانچه سارقی برای سومین بار اقدام به سرقت حدی نماید و در مرتبه اول و دوم، دست و پای ایشان طبق قانون قطع شده باشد برای بار سوم به مجازات حبس ابد محکوم خواهد شد.
قابل ذکر است که این حبس ابد ممکن است در شرایطی خاص به عفو تبدیل شود. مثلاً در مدت حبس خود، توبه نماید و ابراز ندامت کند یا توسط مقام معظم رهبری و به دستور ایشان، چنانچه صلاح بدانند با عفو یا تبدیل مجازات حدی به مجازات تعزیری موافقت نمایند.
4. مجازات سرقت حدی برای چهارمین بار
گاهی سرقت جزء جدانشدنی از شخصیت یک سری افراد می شود، چنانچه ممکن است سارق در حبس هم که هست و در زندان به سر می برد، مرتکب سرقت شود. پس در صورتی که سارقی برای بار چهارم محکوم به سرقت حدی شود محکوم به اعدام خواهد شد حتی اگر سرقت در زندان باشد.
سایت خیلی خوبی دارید
امیدوارم موفق باشید