اعسار در لغت به معنای رنج، سختی و نداشتن است و در اصطلاح حقوقی به زمانی اطلاق می شود که یک فرد به نوعی تمکن مالی ندارد یا دارای اموال و سرمایه‌ ای است که امکان دسترسی به آنها را ندارد. در این صورت اصطلاحا گفته می شود که فرد دچار اعسار شده است.

به علاوه، طبق ماده یک قانون اعسار، « معسر کسی است که به واسطه نداشتن دارایی یا دسترسی نداشتن به مالش توانایی پرداخت هزینه محاکمه (هزینه دادرسی) یا دیون خود را ندارد». به عبارت دیگر، فرد برای احقاق حق خود قادر به پرداخت هزینه دادرسی نبوده و حتی نمی تواند برای انجام کارهای خود وکیل انتخاب کند که در این صورت وی می‌تواند با مراجعه به مراجع قضایی، تقاضای وکیل معاضدتی نماید.