در دو حالت می توان رأی قاضی را حکم دانست. حالت اول زمانی است که قاضی به صورت ماهوی به پرونده رسیدگی می کند یعنی به رسیدگی اصل اختلاف و ماهیت دعوای طرفین می پردازد. به طور مثال در یک دعوا، شخص الف مدعی می شود که شخص ب به صورت غیرقانونی ملک او را تصاحب کرده است. در این حین شخص ب متقابلا مدعی می شود که این ملک اصلا متعلق به شخص الف نیست. در خصوص این دعوا، مسئله اصلی و ماهیت دعوا مربوط به تصرف غیرقانونی شخص ب می باشد و زمانی که قاضی در این رابطه تصمیم بگیرد و آن را اعلام کند، یعنی حکم صادر شده است.
در صورت دوم، اگر دعوای مطرح شده تمام شود و پرونده از دادگاه خارج گردد، به این معناست که قاضی درباره آن پرونده حکم صادر کرده. برای مثال اگر موضوع پرونده به نظر کارشناسی یک کارشناس نیاز پیدا کند و قاضی آن پرونده را به کارشناس مربوطه بفرستد، نمی توان گفت حکم صادر شده زیرا پرونده به اتمام نرسیده است.
