دادسرا عمومی و انقلاب
دادسرا نهادی است که در معیت دادگاه انجام وظیفه میکند و وظیفهی کشف جرم، تعقیب متهم، انجام تحقیقات مقدماتی، حفظ حقوق عمومی و اقامهی دعوی لازم، اجرای احکام کیفری و همچنین رسیدگی به امور حسبی را برعهده دارد.
ریاست دادسرا با دادستان است. هر دادسرا دارای بازپرس، دادیار و کارمند می باشد.
وظیفه تحقیق در کلیه جرایم با بازپرس است. در بعضی موارد در غیاب بازپرس، دادستان نیز میتواند وظیفه بازپرس را انجام دهد.دادیاران و کارمندان تحت نظارت دادستان انجام وظیفه میکنند. کلیه اقدامات دادیاران باید با تایید دادستان باشد. در بعضی موارد بازپرس موظف به تبعیت از نظر دادستان است و درسایر موارد در صورت اختلاف نظر، دادگاه صالح به اختلاف رسیدگی میکند.
طبق قانون در حوزه قضایی هر شهرستان یک دادسرا نیز در کنار دادگاههای آن حوزه تشکیل میشود.
نکته: انجام تحقیقات در خصوص تمام جرایم با دادسرا است لکن جرایم مشمول حد زنا و لواط ، همچنین جرایمی که مجازات قانونی آنها فقط تا سه ماه حبس یا جزای نقدی تا یک میلیون ریال است و جرایم اطفال مستقیما در دادگاههای مربوط مطرح میشود، مگر آنکه به تشخیص دادستان تحقیقات راجع به سایر جهات ضرورت داشته باشد.
علاوه بر دادسراهای عمومی و انقلاب که وظیفه رسیدگی به کلیه جرایم را دارند، دادسراهای تخصصی و اختصاصی دیگری نیز وجود دارند که به امور خاص رسیدگی میکنند.
- دادسراهای تخصصی عبارتند از:
- دادسرای جرایم رایانهای
- دادسرای اطفال و نوجوانان
- دادسراهای اختصاصی عبارتند از:
- دادسرای ویژهی روحانیت
- دادسرای نظامی