همانطور که در بخش‌های قبلی نیز تاکید کردیم از جمله مهم‌ترین حقوق یک کارگر، پرداخت بیمه او است. کارفرما باید با شروع به کار نیرویش، در پایان هر ماه اقدام به ارسال لیست بیمه کند و حق بیمه او را پرداخت کند.
اگر کارفرمایی از پرداخت بیمه سر باز زند و در انجام آن تعلل کند از سوی سازمان تامین اجتماعی مورد بازخواست قرار می‌گیرد. در این حالت کارگر می‌تواند برای احقاق حق بیمه‌اش اقدام به طرح شکایت از کارفرما کند و از مراجعه رسیدگی کننده درخواست پیگیری کند.
امروزه می‌بینیم که عمده‌ترین شکایت‌هایی که در بین کارگر و کارفرما به نهادهای رسیدگی کننده ارسال می‌شود در خصوص همین پرداخت حق بیمه بوده که برخی کارفرمایان به تعهدات خود در قبال پرداخت حق بیمه کارگر عمل نکرده‌اند.
بر اساس ماده ۱۸۳ قانون کار، کارفرمایانی که برخلاف مفاد ماده ۱۴۸ این قانون از بیمه کردن کارگران خود خودداری کنند علاوه بر تادیه کلیه حقوق متعلق به کارگر (سهم کارفرما) با توجه به شرایط و امکانات خاطی و مراتب جرم به جریمه نقدی معادل ۲ تا ۱۰ برابر حق بیمه مربوطه محکوم خواهند شد.
به این صورت که بر اساس ماده ۳۶ قانون تامین اجتماعی کارفرما مسئول پرداخت حق بیمه سهم خود و بیمه شده به سازمان تامین اجتماعی بوده و مکلف است در موقع پرداخت مزد یا حقوق و مزایا، سهم بیمه شده را کسر کرده و سهم خود را بر آن افزوده و به سازمان پرداخت کند.
همچنین اگر کارفرما از پرداخت آن بخش از حق بیمه که سهم اوست خودداری کند، به طور شخصی مسئول پرداخت آن خواهد بود. از طرفی، کارفرمایی که از پرداخت حق بیمه اجتناب می‌کند متخلف شناخته می‌شود و تحت تعقیب کیفری نیز قرار می‌گیرد.
به این نکته توجه داشته باشید که تخلف کارفرما، بیمه نکردن کارگر نیست بلکه کسر نکردن حق بیمه اعم از سهم کارفرما و کارگر است. حکم مواد ۱۴۸ و ۱۸۳ قانون کار، آمرانه و مربوط به نظم عمومی است. بنابراین هرگونه توافق بین کارگر و کارفرما برخلاف آن اثری ندارد.
در مجموع چنانچه کارفرمایی برخلاف قوانین از بیمه کردن کارگران تخطی کند، طبق قانون برای عمل چنین افرادی ضمانت اجرا در نظر گرفته شده و کارفرما محکوم به پرداخت حق بیمه و جریمه به جهت عدم پرداخت حق بیمه و بیمه نکردن کارگر می‌شود.
