در این نوع، شکواییه‌ای به تظلم خواه مدعی، خواهان می‌گویند. کسی که علیه او ادعایی مطرح شود مدعی علیه یا خوانده نامیده میشود. آنچه را خواهان طلب می‌کند ادعا یا خواسته نامیده میشود.
به اموری که در شرع یا قانون جمهوری اسلامی ایران در مورد امر یا نهی است و تخطی از آن مستوجب مجازات است، جزایی یا کیفری می‌گویند. مثل: سرقت، کلاهبرداری، خیانت در امانت و غیره. به عبارتی؛ هر وقت قانون‌گذار فعل یا ترک فعلی را ممنوع کند و برای مرتکب آن مجازات، مشخص نماید، انجام یا عدم انجام امر و نهی قانون‌گذار جرم خواهد بود. در بیشتر موارد قانون‌گذار از اشخاص می‌خواهد اعمال پیش بینی در قانون را انجام ندهند والا مجازات می‌شوند.
به‌طور مثال: پیش بینی جرایمی مثل قتل، ضرب و جرح و کلاهبرداری به منزله اعلام این امر به اشخاص است، که از ارتکاب این اعمال خودداری کنند و اگر این اعمال را انجام دادید، مجازات خواهید شد. در مقابل، در پاره‌ای از موارد قانون‌گذار از شهروندان انتظار دارد کاری را انجام دهند و به تکلیفی عمل کنند، در غیر این صورت برای شخصی که از عمل به این تکالیف امتناع کند، مجازات پیش بینی شده است.
