۱. ممانعت از حق کیفری
این نوع ممانعت زمانی مطرح میشود که یک شخص بهصورت عمدی و غیرقانونی مانع استفاده دیگری از حقوق قانونی خود شود و این عمل جرم محسوب شود. در این حالت، شخص مرتکب تحت تعقیب کیفری قرار میگیرد و ممکن است به مجازات مقرر در قانون محکوم شود.
مثال:
جلوگیری از عبور و مرور شخص در ملک خود یا مسیر عمومی که او حق استفاده از آن را دارد.
قطع آب، برق یا سایر خدمات عمومی یک ملک بدون مجوز قانونی.
۲. ممانعت از حق حقوقی
در این حالت، عمل انجامشده جرم نیست، بلکه یک تخلف مدنی یا قراردادی محسوب میشود که نیاز به رسیدگی در دادگاه حقوقی دارد. در چنین دعاوی، شاکی باید با ارائه مدارک و مستندات، درخواست رفع ممانعت و جبران خسارت کند.
مثال:
.شریک یا همسایهای که بدون توافق مانع استفاده دیگری از یک راه مشترک میشود.
.صاحب ملکی که بدون دلیل موجه، از ورود مستأجر به ملک اجارهای جلوگیری کند.
در نتیجه، اگر یک عمل جرم باشد، ممانعت از حق کیفری است و مرتکب ممکن است مجازات شود، ولی اگر تنها اختلاف حقوقی باشد، باید در دادگاه مدنی پیگیری شود.