هر کسی در زمان حیات، بر اموال خود تسلط دارد و هر کاری که بخواهد با اموالش می‌کند به شرط اینکه عاقل و رشید باشد.
اسلام از طریق وضع وصیت و قانونی کردن آن، به شخص اختیار داده تا در بخشی (یک سوم) از اموال خود پس از مرگ تصرف کند. بعد از مرگ، باید خرج کفن و دفن متوفی را از اموالش پرداخت کنند. بعد، دیونی که به اعیان اموالش تعلق گرفته و سپس دیون و واجبات مالی پرداخت بشود و پس از آن، زمان محاسبه و وصیت می‌رسد.
هیچ کس نمی‌تواند در وصیتش بیاورد که ورثه‌ای را کلاً از ارث محروم کند زیرا طبق قانون نمی‌توان کسی را از ارث محروم کرد.شخص برای محروم کردن فرزند یا شوهر یا زن از ارث در زمان حیات می‌تواند اموالش را به نام دیگری کند.می‌توان برای جنینی که در شکم مادر است هم وصیت کرد به شرط اینکه جنین زنده به دنیا بیاید.
اگر کسی در زمان حیاتش وصیت کند، مثلاً جد پدری با وجود اینکه پدر فرزند در قید حیات است. سرپرستی فرزند را به‌عهده بگیرد این درست نیست زیرا پدر فرزند در قید حیات است. حتی اگر پدر فرزند هم بمیرد باز هم آن وصیت اثر ندارد مگر اینکه پدر فرزند وصی را تعیین کند.
ارث
ارث در اصطلاح عبارت است از انتقال قهری حقوق و دارایی متوفی به ورثه او.منظور از حق، تمام آن چیزهایی است که قابلیت نقل و انتقال داشته باشد؛ خواه حقوق مالی (حقوقی که به اموال مرتبط است) باشد مثل حق فسخ یا غیرمالی مثل حق قصاص.
ترکه
عبارت است از کلیه اموال و حقوق مالی مورث(متوفی) که پس از وضع دیون و تعهدات و وصایای او به وراث منتقل می‌شود. درصورت خارج شدن روح از بدن یا غایب و مفقودالاثر شدن، ارث به ورثه تعلق می‌گیرد. البته غایب به این معنی است که شخصی مدت‌ها غایب است و خبری از وی در دست نیست.به هر ترتیب و به‌منظور ختم این اوضاع غایب را در حکم شخص مرده تلقی می‌کنند و احکام ارث بر او مترتب می‌شود و دارایی‌اش تقسیم می‌شود.
ارث به چه کسانی تعلق می‌گیرد
برای رسیدن به این موضوع اولا باید طبقه را در ارث روشن کرد. منظور از طبقه، کسانی هستند که باعث می‌شوند که طبقه دیگر ارث نبرد. هر کسی که به متوفی نزدیک‌تر است طبقه جلوتر است. طبقاتی که ناشی از ارث هستند سه طبقه هستند: یک طبقه ناشی از سبب زوجیت است.در طبقات ارث، هر طبقه‌ای مانع ارث بردن طبقه دیگر می‌شود، با این قید که طبقات اول، دوم و سوم که نسبی هستند هرگز نمی‌توانند مانع و حاجب زوج و زوجه بشوند.
طبقات ارث
1_فرزندان و پدر و مادر
اگر کسی فوت کند و پدر و مادرش زنده باشند و نوه‌اش هم زنده باشد به نوه‌اش هم ارث می‌رسد. اما زمانی که یک فردی فوت کند و یک فرزند و یک نوه دارد که این نوه از فرزند فوت شده‌اش باشد به این نوه ارث نمی‌رسد. ارث به نوه و نتیجه زمانی می‌رسد که اصناف بالایی نباشند.
2_برادران و خواهران و اجدات و جدات
3_خالات و عمات
خاله، عمه، عمو و دائی و فرزندان آنها
* طبقه سببی (زوج و زوجه). این طبقه در کنار همه طبقات ارث میبرند
