غیر مجاز
دستورالعمل تعیین مصادیق تغییر کاربرى غیرمجاز موضوع ماده 10 قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها مصوب 1/8/1385 مجلس شورای اسلامی ) موضوع ماده 11 تصویب نامه شماره 59879/ت 37110 هـ مورخ 19/4/1386 هیئت وزیران) می باشد.
تغییر کاربریهای غیر مجاز :
اقدامات ذیل در صورتی که در اراضی زراعی و باغهای موضوع قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها و بدون رعایت ضوابط و مقررات مربوطه و اخذ مجوز از کمیسیون تبصره یک ماده یک و یا موافقت سازمان جهاد کشاورزی در قالب طرحهای تبصره 4 الحاقی قانون مذکور حسب مورد صورت گیرد و مانع از تداوم تولید و بهرهبرداری و استمرارکشاورزی شود به عنوان تغییر کاربری غیرمجاز تلقی میگردد:
* - برداشت یا افزایش شن و ماسه
*- ایجاد بنا و تاسیسات.
*- خاکبرداری و خاکریزی.
*- گودبرداری.
*- احداث کورههای آجر و گچپزی.
*- پیکنی.
*- دیوارکشی اراضی.
*- دپوی زباله، نخاله و مصالح ساختمانی، شن و ماسه و ضایعات فلزی.
*- ایجاد سکونتگاههای موقت.
*- استقرار کانکس و آلاچیق.
*- احداث جاده و راه.
*- دفن زبالههای واحدهای صنعتی.
*- رها کردن پسابهای واحدهای صنعتی، فاضلابهای شهری، ضایعات کارخانجات.
*- لولهگذاری.
*- عبور شبکههای برق.
*- انتقال و تغییر حقابه اراضی زراعی و باغات به سایر اراضی و فعالیتهای غیرکشاورزی.
*- سوزاندن، قطع و ریشهکنی و خشک کردن باغات به هر طریق.
*- مخلوطریزی و شنریزی.
*- احداث راهآهن و فرودگاه.
*- احداث پارک و فضای سبز.
*- پیستهای ورزشی.
*- استخرهای ذخیره آب غیرکشاورزی.
*- احداث پارکینگ مسقف و غیرمسقف.
*- محوطهسازی (شامل سنگفرش و آسفالتکاری، جدولگذاری، سنگریزی و موارد مشابه(
*- صنایع تبدیلی و تکمیلی و غذایی و طرحهای موضوع تبصره 4 فوقالذکر.
*- صنایع دستی.
*- طرحهای خدمات عمومی.
*- طـرحهای تملک داراییهای سرمایهای مصوب مجلس شورای اسلامی (ملی ـ استانی)
تغییر کاربری های مجاز:
احداث گلخانه ها، دامداریها، مرغداریها، پرورش ماهی و سایر تولیدات کشاورزی و کارگاههای صنایع تکمیلی و غذائی در روستاها بهینه کردن تولیدات بخش کشاورزی بوده و تغییر کاربری محسوب نمی شود . موارد ذیل با رعایت ضوابط زیست محیطی و با موافقت سازمانهای جهادکشاورزی استانها بلامانع است. هم چنین تغییر کاربری اراضی زراعی و باغات برای سکونت شخصی صاحبان زمین تا ۵۰۰ مترمربع فقط برای یکبار مجاز است. موارد مذکور در صورت اخذ مجوز از سازمان جهادکشاورزی از پرداخت عوارض این قانون معاف هستند .( تبصره ۴ ماده ۱ و تبصره ۱ ماده ۳ قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها مصوب ۱/۸/۸۵ مجلس شورای اسلامی)
خانه کارگری و نگهبانی:
در قانون حفظ کاربری اراضی کشاورزی و باغی کشور مصوبه سال ۱۳۸۶ وتعیین مصادیق آن یکی از مواردی که مشمول تغییر کاربری نبود، احداث خانه کارگری و نگهبانی بودولی چون به کرات مشاهده شده که در بسیاری نقاط کشور افرادی و یا ارگانهائی اقدام به قطعه بندی اراضی کشاورزی نموده و سپس مالکین آن با استفاده از این امر اقدام به احداث ساختمانهای ویلائی غیر متعارف تحت نام نگهبانی و گارگری نموده و موجب تخریب و تغییر کاربری وسیع اراضی کشاورزی و باغی شده اند لذا :
نمایندگان وزارتخانه های جهاد کشاورزی، مسکن، صنایع و سازمان های محیط زیست وگردشگری درجلسه ۳۰/۱۱/۸۹ خود عنوان " ساختمان نگهبانی و کارگری " را از شمول معافیت تغییر کاربری حذف نمودند و مالکین این گونه اراضی از این تاریخ نمی توانند اقدام به احداث ساختمان تحت عنوان نگهبانی و کارگری در ملک خود بنمایند . لذا این موضوع باید مورد توجه کارشناسان محترم رسمی رشته کشاورزی در پرونده های ارجاعی از دادگاهها قرار گیرد. ضمناً متقاضیانی که واقعا قصد احداث اتاق کارگری و نگهبانی دارند باید با مراجعه به امور اراضی جهادکشاورزی شهرستانها درخواست خود را ارائه دهند تا کمیسیون تبصره ۱ ماده ۱ قانون حفظ اراضی کشاورزی و باغی در استان مربوطه درخواست وی را بررسی و طبق ضوابط مشخص اتخاذ تصمیم نمایند.