بر طبق ماده ۱۲ قانون ثبت احوال ، ولادت هر طفل در ایران اعم از اینکه پدر و مادر طفل ایرانی یا خارجی باشند باید به نماینده یا مامور ثبت احوال اعلام شود .
ولادت اطفال ایرانیان مقیم خارج از کشور به مامور کنسولی ایران در محل اقامت و اگر نباشد به نزدیکترین مامور کنسولی و یا به سازمان ثبت احوال کشور اعلام می شود.
هم چنین بر طبق ماده ۱۳ این قانون ، ولادت واقع در ایران به وسیله نماینده یا مامور ثبت احوال و ولادت واقع در خارج از کشور به وسیله ماموران کنسولی ایران در دفتر ثبت کل وقایع به ثبت می رسد. در این دفتر اطلاعات زیر قید می شود:
۱- ساعت، روز، ماه، سال و محل ولادت استان، شهرستان، بخش، دهستان (روستا / شهر) و تاریخ ثبت آن.
۲- نام ونام خانوادگی صاحب سند و جنس.
۳- نام ونام خانوادگی و شماره شناسنامه یا شماره پروانه اقامت و یا گذرنامه و محل صدور شناسنامه یا پروانه اقامت و یا گذرنامه و محل اقامت پدر و مادر.
۴- نام ونام خانوادگی و محل اقامت و شماره شناسنامه و محل شناسنامه و نسبت اعلام کننده در صورتی که غیر از پدر و مادر صاحب سند باشد.
۵- نام ونام خانوادگی و شماره شناسنامه و محل صدور شناسنامه و محل اقامت گواهان.
۶- نام ونام خانوادگی و امضاء نماینده یا مامور و مهر ثبت احوال.
۷- شماره و سری برگ مخصوص دفتر ثبت کل وقایع.
۸- محل مخصوص ثبت و شماره کلاسمان آثار انگشتان صاحب سند.
۹- محل مخصوص ثبت خلاصه اطلاعات راجع به ازدواج ، طلاق و یا وفات همسر.
۱۰- محل مخصوص ثبت شماره مسلسل و سری شناسنامه های صادره.
۱۱- محل مخصوص ثبت خلاصه اطلاعات راجع به اولاد.
۱۲- محل مخصوص ثبت وفات.
۱۳- محل توضیحات.
پس از ثبت ولادت اگر طفل ایرانی باشد شناسنامه صادر و تسلیم می گردد و اعلامیه برای ثبت واقعه در دفتر ثبت کل وقایع صفحه مخصوص پدر و مادر به اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه آنان فرستاده می شود و در صورتی که طفل خارجی باشد گواهی صادر و تسلیم می گردد
چه کسی می تواند درخواست ثبت ولادت بدهد؟
اعلام ولادت و درخواست ثبت آن و هم چنین امضاء دفتر ثبت کل وقایع به ترتیب به عهده اشخاص زیر است:
۱- پدر یا جد پدری
۲- مادر در صورت غیبت پدر و در اولین موقعی که قادر به انجام این وظیفه باشد .
۳- وصی یا قیم یا امین
۴- اشخاصی که قانوناً عهده دار نگهداری طفل باشد
۵- متصدی یا نماینده موسسه ای که طفل به آنجا سپرده شده است.
۶- صاحب واقعه (خود طفل) زمانی که به سن رشد رسیده باشد یعنی سن او از ۱۸ سال تمام به بالا باشد .
در صورتی که ازدواج پدر و مادر طفل به ثبت نرسیده باشد…
……. اعلام ولادت و امضاء اسناد متفقاً به عهده پدر و مادر خواهد بود و هر دو باید در هنگام ثبت ولادت حضور داشته باشند.
هرگاه جمع پدر ومادر در اعلام ولادت ممکن نباشد، سند طفل با اعلام یکی از ابوین (پدر یا مادر) که مراجعه می کند با قید نام کوچک طرف غائب تنظیم خواهد شد. اگر مادر اعلام کننده باشد نام خانوادگی مادر به طفل داده می شود.
هرگاه ابوین طفل معلوم نباشند …
….. سند با نام خانوادگی آزاد و نامهای فرضی در محل اسامی ابوین تنظیم می گردد.
تصحیح اسامی فرضی یا تکمیل مشخصات ناقص به موجب اقرارنامه موضوع ماده ۱۲۷۳ قانون مدنی یا حکم دادگاه یا مدارک حصر وراثت به عمل خواهد آمد و نام خانوادگی طبق احکام مربوط به نام خانوادگی اصلاح خواهد شد.
موضوع فرضی بودن اسامی پدر ومادر در شناسنامه منعکس نخواهد شد.
ذکر سیادت در اسناد سجلی ساداتی که سیادت آنان در اسناد سجلی پدر و یا جد پدری مندرج باشد و یا سیادت آنان با دلائل شرعی ثابت گردد
الزامی است
مگر کسانی که خود را سید ندانند و یا عدم سیادت آنان شرعاً احراز شود .
مهلت قانونی برای ثبت واقعه ولادت ۱۵ روز پس از تولد نوزاد می باشد.
