تعهد بر وزن تعفل از ریشه «ع ه د» است و در لغت به معنای بر عهده گرفتن و عهد و پیمان آمده است. در اصطلاح فقهی ناظر به رابطه‌ای است که بر اساس آن شخص ملتزم به انتقال یا قسم مال یا منفعت یا حق یا انجام دادن یا ندادن کاری می‌شود اسباب ایجاد چنین رابطه‌ای ممکن است عقد، ایقاع یا الزامات قهری باشد. تعهد (مالی یا غیرمالی) دارای سه رکن اساسی است:
موضوع تعهد: موضوع تعهد ممکن است مالی مانند انتقال ملکی یا غیرمالی مانند انجام یا عدم انجام کار باشد.
- طرف تعهد: ممکن است متعهد یا متعهدله یک یا دو یا چند نفر باشند.
- رابطه حقوقی: سومین رکن تعهد نوع رابطه حقوقی است که طرف متعهد را ملزم به انجام امر یا خودداری از انجام امری به نفع متعهدله می‌کند که ممکن است ناشی از یک عقد یا یک الزام قانونی باشد؛ بنابراین، باید گفت تعهد یکی از آثار عقد است.
منشأ تعهدات: عامل ایجاد تعهدات و الزامات ممکن است عقد یا ضمان قهری باشد.منشا تعهدات یا ناشی از قرارداد و عقد یا الزامات خارج از قرارداد.
نمونه کامل قرارداد الزام به انجام تعهد
بر اساس ماده ۱۰ قانون مدنی
الف) مشخصات طرفین
طرف اول: …… فرزند …… به شماره شناسنامه و کد ملی …… صادره از …… به نشانی: ……
طرف دوم: …… فرزند …… به شماره شناسنامه …… و کد ملی …… صادره از …… به نشانی: ……
طرف سوم: …… فرزند …… به شماره شناسنامه …… و کد ملی …… صادره از …… به نشانی: ……
ب) توافقات و تعهدات طرفین
- طرف اول متعهد می‌شود تمامی بدهی‌های گذشته و حال خود را نسبت به طرف دوم و اشخاصی که طرف دوم معرفی می‌کند را ظرف مدت توافق شده از تاریخ تنظیم این توافق‌نامه پرداخت و تسویه کند.
- طرف دوم به‌عنوان وکیل متعهد می‌شود تا زمانی که تخلفی از سوی طرف اول در پرداخت بدهی یا سایر اقدامات و مراودات تجاری و مالی سر نزده است از وکالت بلاعزل استفاده ننماید.
- طرف سوم به‌عنوان موکل متعهد می‌شود که حق نقل‌وانتقال، صلح، هبه یا هر نوع اقدام حقوقی را نسبت به دو دانگ از شش‌دانگ موضوع وکالت را به هیچ شخصی تحت هیچ عنوانی ندارد.
- طرف اول متعهد میگردد باید بر اساس فاکتورهای که اجناس گرفته یا خواهد گرفت را در مهلت مندرج در فاکتور یا عرف تجاری یا توافق طرفین اقدام به تسویه نهایی با طرف دوم یا هر شخص که به معرف طرف دوم به ایشان محصولات و کالا داده است اقدام نماید.
- طرف سوم اعلام و اقرار می‌کند که مالکیت دو دانگ از شش‌دانگ موضوع وکالت در ید ایشان بود و ایشان از اشخاص ممنوع المعامله نبوده و حق هیچ‌گونه نقل و انتقالی را نسبت به موضوع وکالت ندارد.
طرف اول طرف دوم
طرف سوم حکم
ج) ضمانت اجرای تخلفات
- در صورت تخلف یا عدم انجام تعهد به‌موقع از سوی طرف اول، طرف دوم حق دارد علاوه بر اقدامات حقوقی و قانونی از تمامی اختیارات وکالت‌نامه بلاعزل به شماره سند …… استفاده نموده و طرف سوم حق هیچ‌گونه اعتراضی یا درخواستی در خصوص ثمن یا مال‌الصلح یا هر نوع مبلغ دیگری از بابت موضوع وکالت‌نامه را نخواهد داشت.
- درصورتی‌که ظرف مهلت ۶ ماه از تاریخ امضاء این توافق‌نامه طرف اول بدون هیچ تخلفی یا تأخیر در انجام تعهد تمامی بدهی‌ها و معوقات خود را نسبت به طرف سوم یا هر شخص یا اشخاصی که طرف دوم معرفی کرده تسویه نماید باید طرف دوم نسبت به فسخ وکالت بلاعزل به شماره سند …… اقدام کند.
د) شرط داوری و نسخ قرارداد
در صورت بروز هر نوع اختلاف در انجام و اجرای تعهدات این قرارداد یا ابهام یا اجمال یا تفسیر این توافق‌نامه …… به‌عنوان حکم، تصمیم خواهد گرفت و رأی وی برای طرفین لازمالاتباع و لازمالاجرا خواهد بود.
- این قرارداد در مورخ …… مطابق مقررات مدنی جمهوری اسلامی ایران با استناد ماده ۱۰ قانون مدنی در چهار نسخه متحدالعین و متحدالشکل تنظیم و برای طرفین لازمالاجرا و لازمالاتباع خواهد بود.
طرف اول طرف دوم
طرف سوم حکم
