قانونگذار در ماده 448 قانون مجازات اسلامی دیه را اینگونه تعریف کرده است: ” دیه مقدر، مال معینی است که در شرع مقدس به سبب جنایت غیرعمدی بر نفس، عضو یا منفعت، یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد، مقرر شده است”. بنابراین دیه در دو مورد کلی پرداخت می شود:
- جنایات غیرعمدی
- جنایات عمدی که امکان قصاص آن به هر دلیلی وجود ندارد.
دیه هم در مورد قتل دیگری، هم صدمه بر اعضای بدن و هم منفعت باید پرداخت شود؛ منفعت اعضا یعنی نفعی که فرد از اعضای بدنش می برد مثلا شنیدن در گوش یا حرکت در دست.