وقتی قراردادی منعقد می‌شود باعث ایجاد آثاری می‌گردد که حتما باید اجرا شوند و اجرا نکردن هر کدام از آنها توسط طرفین قرارداد، می‌تواند موجب پیگرد قانونی قرار بگیرد یا نهایتا قرارداد را فسخ کند؛ مهم‌ترین آثار این عقد تکالیفی هستند که موجر و مستأجر باید آنها را انجام دهند که در قسمت بعد آنها را خواهید شناخت:
تکالیف اجاره‌دهنده (موجر):
تسلیم کردن مورد اجاره: طبق قانون پس از تنظیم سند، موجر مکلّف می‌شود تا عین مستأجره یا عین مستأجره را برای بهره‌برداری به مستأجر تسلیم کند. اگر موجر این کار را انجام ندهد، مستأجر می‌تواند از طریق مراجع قانونی او را به این کار مجبور کند امّا اگر تحت هر شرایطی این کار ممکن نبود، مستأجر می‌تواند قرارداد را فسخ کرده و مبلغی را به عنوان اجرت‌المثل، نسبت به مدتی که موجر عین مستأجره را تصرف کرده از او طلب کند زیرا در این مدت تمام منافع مورد اجاره متعلق به مستأجر بود است.
انجام تعمیرات و تأمین مخارج: باید امکان بهره‌برداری از مورد اجاره برای مستأجر فراهم باشد و اگر برای این کار نیاز به تعمیر داشته باشد، مخارج آن بر عهده موجر یا مالک است مگر اینکه عرف اقتضای دیگری بکند یا خلاف این امر در قرارداد ذکر شده باشد.
تغییر ندادن مورد اجاره: طبق قانون موجر اجازه ندارد تغییر در عین مستأجره ایجاد کند که باعث شود مستأجر نتواند از آن استفاده کند مگر برای تعمیر و تغییراتی که برای حفظ و اصلاح آن صورت می‌گیرد که تشخیص آن هم بر عهده دادگاه است.
تکالیف اجاره‌کننده (مستاجر):
پرداخت اجاره: مبلغ مشخصی که در موعدهای زمانی معیّن به عنوان مال‌الاجاره تعیین شده باید توسط مستأجر به صورت کامل و در زمان مقرر به موجر پرداخت شود.
رعایت حدود متعارف در استفاده از مورد اجاره: باید بدانید که عین مستأجره به صورت امانت به مستأجر واگذار می‌گردد و او باید در استفاده از آن حدود تعدّی و تفریط را رعایت کند، یعنی به صورت نامتعارف از آن استفاده نکند تا دچار خرابی و خسارت نشود. نکته‌ی دیگر این است که اگر مستأجر حدود متعارف را رعایت کند و با این حال مورد اجاره تلف یا ناقص بشود، مستأجر مسئولیتی در قبال موجر ندارد.
روش استفاده از مورد اجاره: مستأجر باید از مال واگذار شده همان استفاده‌ای را بکند که در قرارداد ذکر شده و اگر مورد استفاده در عقد اجاره قید نشده باشد، باید به روشی از آن استفاده کند که عرف می‌پذیرد.
تغییر ندادن مورد اجاره: مستأجر به هیچ عنوان نباید بدون اجازه‌ی موجر در عین مستأجره تغییری اعمال کند و اگر هم چنین کاری صورت بگیرد باید آن را طبق قانون به حالت اولیه درآورده و در موعد مقرر به مالک تسلیم کند.
وقتی شخصی ملکی را اجاره می کند، مالک و مستاجر توافق خود را در قالب قرارداد اجاره یا اجاره نامه تنظیم می کنند.
