شخصی که چک بلامحل دریافت میکند، علاوه بر پیگیری چک در دادگاههای حقوقی و یا شکایت کیفری، میتواند آن را از طریق ادارهی ثبت و صادر شدن اجراییه، پیگیری کند. طبق مادهی ۲ قانون صدور چک، چکهایی که توسط بانکهای دایر شده در ایران به افراد داده میشوند، در حکم سند لازمالاجرا هستند و دارندهی چک میتواند در صورت دریافت نکردن مبلغ آن یا قسمتی از آن، با مراجعه به ادارهی ثبت، اجرایی شدن آن را مطالبه کند.
سند لازمالاجرا سندی است که برای اجرای مفاد آن نیازی به طرح شکایت و حکم دادگاه نیست و میتوان با استناد به آن و مراجعه به ادارهی ثبت، برای دریافت مبلغ حکم اجراییه گرفت. در ادامه مراحل پیگیری چک بلامحل از طریق ادارهی ثبت را برای شما شرح میدهیم:
مراجعه به ادارهی ثبت:
ابتدا دارندهی چک باید آن را در تاریخ مقرر به بانک صادرکننده ببرد و در صورت وجود نداشتن مبلغ مورد نظر در حساب، باید از بانک گواهی عدم پرداخت بگیرد یا اصطلاحا چک را برگشت بزند. بعد از این کار باید از اصل چک و گواهی عدم پرداخت کپی گرفته و آن را برابر اصل کند که این کار را دفاتر ثبت انجام میدهند.
سپس باید به ادارهی ثبتی که در محدودهی بانک صادرکننده وجود دارد، مراجعه کرده و تقاضانامه برای صدور اجراییه دریافت کند که به صورت برگه یا برگههایی به دارندهی چک داده میشود که باید آنها را تکمیل کرده و همراه با کپیهای گفته شده به ادارهی ثبت تحویل دهد.
اقدامات اجرایی ثبتی:
پس از این مراحل، ادارهی ثبت با مدارک گفته شده پرونده تشکیل داده و حکم اجراییه صادر میکند و برای صادرکنندهی چک بلامحل، ابلاغیه میفرستد؛ پس از آن فرد بدهکار تا ده روز از تاریخی که حکم اجراییه به او ابلاغ شد، فرصت دارد که مبلغ چک را بپردازد یا در ازای پرداخت آن مالی را معرفی کند، در صورتی که قادر به انجام چنین کاری نباشد، همین مقدار فرصت دارد تا فهرست کامل دارایی خود را به مأمور اجرایی تحویل بدهد.
اگر فرد بدهکار یا همان صادرکنندهی چک بلامحل، خودش اقدامی نکند، دارندهی چک حق دارد که اموال او را به ادارهی اجرای ثبت معرفی کند و پس از آن این اموال بازداشت شده و بدهی از طریق فروش آنها پرداخت میشود. گفتنی است که اموال معرفی شده نباید برای هیچ بدهی دیگری در گرو ادارهی ثبت دیگری باشد.
مزایای پیگیری ثبتی چک بلامحل:
در درجهی اول پیگیری چک بلامحل از طریق ادارهی ثبت، سرعت بیشتری نسبت به دادگاه دارد، چرا که پیگیری قضایی در دادگاه تشریفات زمانبر اداری و دادرسی در پی دارد. گذشته از این اقدام از طریق ادارهی ثبت مهلت خاصی ندارد و دارندهی چک هر زمان که بخواهد میتواند با مراجعه به ادارهی ثبت برای صدور اجراییه اقدام کند امّا برای شکایت کیفری در دادگاه تنها شش ماه از تاریخ صدور چک، فرصت وجود دارد.
نکتهی دیگر اینکه برای پیگیری ثبتی نیازی به تمبر باطل کردن نیست امّا در پیگیری حقوقی در دادگاه باید هزینهی ابطال تمبر پرداخت شود تا دادرسی به جریان بیفتد.
شکایت کیفری چک بی محل
اشاره کردیم که یکی از راههای وصول چک بلامحل، اقدام از طریق شکایت کیفری است؛ باید بدانید که صادر کردن چکی که در حساب آن پول به میزان کافی وجود ندارد، از نظر قانون جرم محسوب میشود و بر همین اساس میتوان از آن به صورت کیفری شکایت کرد امّا این کار شرایطی دارد که در ادامه آنها را میخوانید.