اگر در بالا دقت کرده باشید در برخی از موارد از هر دو عنوان تخلیه یا خلع ید استفاده شد. استفاده همزمان این دو مفهوم در کنار یکدیگر لزوما به معنی برابر بودن مفاهیم آن ها نیست. بلکه صرفا نشان می دهد این دو مفهوم به سبب نزدیکی قانونی که با یک دیگر دارند معمولا مسیر یکسان قانونی طی می کنند. از این رو در برخی از موارد هر دو عنوان به شکل همزمان گفته شد.
با این وجود برای روشن شدن موضوع بهتر است به چند تفاوت اصلی میان تخلیه ید و خلع ید بپردازیم تا مسئله به طور کامل روشن شود.
نکته اول این است که قانون خلع ید تنها و تنها برای اموال غیر منقول کارایی دارد. یعنی شما تنها می توانید در اموالی مانند ملک و زمین و خانه و … از قانون خلع ید استفاده کنید. اما قانون تخلیه ید برای تمامی اموال غیر منقول و منقول قابل استفاده است. یعنی شما برای خودرو خودتان نیز می توانید از این قانون بهره ببرید.
اما نکته مهم دیگر این است که خلع ید زمانی کارایی دارد که شما هیچ قرارداد یا توافق نامه ای با متصرف کننده نداشته باشید. یعنی شما نمی توانید از مستاجر خودتان با وجود اتمام دوره اجاره با عنوان خلع ید شکایت کنید. این قرارداد مسیر قانونی شما را چند درجه تغییر می دهد و شما را به مسیر تخلیه ید می برد. در واقع زمانی که شما و طرف مقابل با یک دیگر قراردادی داشته اید و به هر دلیل این قرارداد از اعتبار ساقط شده است شما می توانید از تخلیه ید استفاده کرده و حکم لازم را از دادگاه دریافت کنید.
توجه داشته باشید با وجود این که این دو مفهوم تقریبا نزدیک به یک دیگر هستند و مسیرهای قانونی نسبتا مشابهی دارند اما از دید قانون و دادگاه دو مفهوم کاملا متفاوت است. بدین معنی که شما در دادگاه نمی توانید این دو مفهوم را به جای یک دیگر به کار ببرید و تصور کنید که مسئله ای ایجاد نمی شود. اگر دعوی شما در حوزه خلع ید باشد و شما از تخلیه ید استفاده کرده باشید پرونده و دعوی شما رد می شود و این یعنی از دست دادن زمان و هزینه نسبتا بالا بدون این که نتیجه ای به دست بیاورید.
یک نکته مهم دیگر که در مورد هر دو قانون خلع ید و تخلیه ید وجود دارد این است که این قوانین در حوزه حقوقی مطرح است و هیچ دعوی کیفری در آن وجود ندارد. یعنی شما نمی توانید از خوانده به صورت کیفری شکایت کنید و انتظار مجازات او را داشته باشید. این نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه شود.
