در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مجازات ها را می توان به چهار دسته ی کلی تقسیم نمود. این چهار دسته شامل قصاص، حدود، تعزیرات و دیات می باشند. قانون گذار جرم را دارای سه بعد می داند. این سه بعد شامل ابعاد روانی، مادی و معنوی می باشند. قانون گذار برای تعریف جرایم و تعیین مجازات آن ها به ابعاد گفته شده توجه می کنند. به طور مثال در صورت وقوع یک قتل، قانون گذار می بایست به موارد زیر توجه نشان دهد. اول این که آیا مجرم یا متهم قتل را به صورت عمد انجام داده یا غیر عمد اتفاق افتاده است. یا این که از سوی فرد یا افراد دیگری تحت فشار بوده و به اجبار این جرم را مرتکب شده است. البته فرد زمانی مجرم محسوب می شود که وقوع جرم از سوی او برای قانون گذار ثابت گردد.
جرایم صورت گرفته، یا دارای شاکی خصوصی هستند یا دادستان شاکی خواهد بود. در صورتی که جرم انجام شده شاکی خصوصی داشته باشد، با رضایت شاکی خصوصی، جرم بخشیده خواهد شد. البته می توان در صورت رضایت شاکی خصوصی جرم را تعدیل یا تبدیل هم نمود. اما جرایمی که دادستان شاکی آن ها می باشد، قابل بخشش نیستند.
