برای ارائه دادخواست تعدیل اقساط وجود دو شرط الزامی است. در وهله اول باید رای اعسار قطعی شده باشد. علاوه بر این باید مدتی از قطعی شدن رای گذشته باشد به طوری که شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه یا اوضاع مالی محکوم علیه تغییر پیدا کند. در این حالت همیشه این سوال مهم مطرح می شود که میان دادخواست تعدیل اقساط و شرایط جامعه چه ارتباطی وجود دارد؟ در پاسخ به این پرسش می توان گفت که گاهی اوقات از زمان صدور رای تا پرداخت اقساط، نرخ تورم به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می کند. در این شرایط ارائه دادخواست ضرورت پیدا خواهد کرد.