مهم‌ترین حق کودکان و نوجوانان در محیط خانواده، حق حضانت و نگهداری توسط والدین است. بر اساس ماده 1168 قانون مدنی، حق حضانت و نگهداری از اطفال به عهده پدر و مادر است. همچنین با توجه به  ماده 1173 قانون مدنی، در صورتیکه به دلیل انحطاط اخلاقی و عدم نگهداری کودک توسط والدین باعث ایجاد صدمات جسمی و روانی به کودک شود، مرجع قضایی با درخواست نزدیکان طفل، قیم طفل یا  تقاضای رئیس حوزه قضایی، برای حضانت طفل تصمیم مقتضی خواهد گرفت.