قانون ماده 100 شهرداری به منظور حفظ نظم و قانونمندی در ساخت‌وسازهای شهری، مجازات‌ها و جریمه‌های مشخصی را برای تخلفات ساختمانی پیش‌بینی کرده است. این مجازات‌ها طیفی از جریمه‌های مالی تا دستور تخریب بنا را شامل می‌شوند و هدف اصلی آن‌ها جلوگیری از تخلفات و حفظ ایمنی، بهداشت و زیبایی شهر است.
انواع جریمه‌های مالی
یکی از رایج‌ترین مجازات‌ها در کمیسیون ماده 100، جریمه‌های مالی است که بر اساس میزان تخلف تعیین می‌شود. به طور معمول، جریمه‌ها برای اضافه‌بنای غیرمجاز یا تخلفات مشابه، بر اساس متراژ اضافه بنا و ارزش معاملاتی روز ملک محاسبه می‌شوند. طبق قانون، میزان جریمه نباید از نصف ارزش معاملاتی کمتر و از سه برابر آن بیشتر باشد. همچنین جریمه‌های مربوط به عدم احداث پارکینگ یا تغییر کاربری غیرمجاز نیز در این دسته قرار می‌گیرند. پرداخت این جریمه‌ها برای دریافت پایان کار ساختمان الزامی است و در صورت عدم پرداخت، شهرداری می‌تواند اقدامات اجرایی را آغاز کند.
دستور تخریب و توقف عملیات ساختمانی
در مواردی که تخلف ساختمانی جدی‌تر باشد و تهدیدی برای ایمنی، بهداشت یا نظم شهری محسوب شود، کمیسیون ماده 100 می‌تواند دستور تخریب بخشی یا کل ساختمان را صادر کند. همچنین، در صورت ادامه عملیات ساختمانی بدون مجوز یا پس از صدور رأی تخریب، توقف عملیات نیز از جمله مجازات‌های قانونی است. این اقدامات با هدف حفظ حقوق عمومی و جلوگیری از گسترش تخلفات انجام می‌شود. دستور تخریب معمولاً در مواردی صادر می‌شود که جریمه مالی نتواند اثر بازدارنده کافی داشته باشد یا تخلف به گونه‌ای باشد که سلامت و ایمنی شهروندان را به خطر بیندازد.
شرایط تخفیف یا معافیت جریمه‌ها
قانون ماده 100 شهرداری برای برخی شرایط خاص، امکان تخفیف یا معافیت از پرداخت جریمه‌ها را پیش‌بینی کرده است. از جمله این شرایط می‌توان به وقوع بلایای طبیعی مانند زلزله یا سیل اشاره کرد که در آن‌ها مالکان می‌توانند با ارائه مستندات مربوطه، درخواست تخفیف جریمه نمایند. همچنین پروژه‌های عام‌المنفعه و ساختمان‌هایی که با هدف خدمات‌رسانی به جامعه ساخته می‌شوند، ممکن است مشمول تخفیف یا معافیت از جریمه شوند. این شرایط به منظور حمایت از حقوق شهروندان و تشویق به ساخت‌وساز قانونی و مفید در نظر گرفته شده‌اند.
