واجب تعیینی آن است که خودش مطلوب است و عِدل در مقام امتثال ندارد. مانند وجوب روزة ماه رمضان.
واجب تخییری آن است طلب بر خصوص آن تعلق نگرفته است بلکه دارای عِدل است که مطلوب یکی از آنها است.مانند کفارة قسم که عبارتند از: سیر کردن ده نفر گرسنه، یا پوشاندن ده نفر برهنه و یا آزاد کردن برده‌ای و اگر توانایی اینها را نداشته باشد باید سه روز پیاپی روزه بگیرد.
در قوانین موضوعه نیز در باب مجازاتها، بیشتر واجب تخییری به چشم می‌خورد؛ چنان‌که مادة (702) قانون مجازات اسلامی مقرر می‌دارد: « هرکس مشروبات الکلی را بخرد یا حمل یا نگهداری کند به سه تا شش ماه حبس و یا 74 ضربه شلاق محکوم می‌شود. » در اینجا قاضی مخیر است که کسی را که مشروبات الکلی می‌خرد یا نگهداری می‌نماید، به یکی از دو مجازات حبس یا شلاق محکوم نماید.