تعریف مال :
مال دارای تعریف فلسفی خاصی نبوده و در لغت یعنی میل و خواستن و در اصطلاح حقوقی چیزی است که دارای ارزش اقتصادی باشد و در ازاء به دست آوردن آن پول پرداخت شود. به عبارت دیگر مال چیزی است که عرضه آن محدود باشد و بتواند نیازی از نیازهای انسانی را رفع نماید و اشخاص برای تحصیل آن پول پرداخت نمایند.مالیت و ارزش آن نسبی است ، چه بسا مالی در یک منطقه اساسا مال محسوب نشود و یا اینکه مالی در یک شهر قیمتی ارزان داشته باشد و همان مال در جایی دیگر دارای قیمتی بالا باشد، بدیهی است یکی از عوامل اساسی تاثیر گذار بر قیمت اموال میزان عرضه و تقاضا می باشد.
مال با شئ متفاوت است، تفاوت بین مال وشی این است که مال همواره دارای ارزش اقتصادی وقابل ارزیابی وتقویم به پول می باشد؛ ولی شئ ممکن است ارزش مبادله اقتصادی داشته باشد یا نداشته باشد.بنابراین عبارت شئ اعم است از مال یعنی هر مالی به عنوان شئ محسوب می شود ولیکن هرشئ به عنوان مال محسوب نمی شود.مال ممکن است بصورت مادی باشد مانند مالکیت ساختمان وممکن است غیرمادی باشد مانند حق مولف یا حق مخترع.
همچنین است که مال و دارایی یکی نیستند ، ازنظر اصطلاح حقوقی دارایی مجموع مرکب از جزء مثبت و جزء منفی اموال متعلق به انسان راشامل می شود؛ به عبارت دیگرمجموع مطالبات وبدهی ها جزء مثبت دارایی اشخاص ازچندقسمت یا چنددسته تشکیل شده است،حقوقی که جزء مثبت دارایی انسان محسوب می شوند برسه قسم است که عبارتنداز: ۱)حقوق عینی،۲)حقوق دینی،۳)حقوق فکری یا معنوی(مالکیت معنوی).
تقسیم بندی اموال:
بهتر است بدانید مال تقسیم بندی وسیعی دارد که در قانون به طور مستقیم و کامل به انواع مال اشاره نشده است
اموال بر طبق تقسیم بندی های گوناگون به۴ دسته تقسیم می شوند:
۱- تقسیم مال به منقول و غیر منقول
۲- تقسیم مال به مثلی و قیمی
۳- تقسیم مال به عین و منفعت
۴- اموالی که مالک خاص ندارد
الف)- تقسیم مال به منقول و غیر منقول
ماده ۱۱ قانون مدنی بیان می دارد : « اموال بر دو قسم است منقول و غیر منقول »
مال غیر منقول مالی است که انتقال آن از محلی به محلی دیگر مستلزم خرابی خود آن مال یا محل آن مال خواهد شد. همانند سنگ یا درب ، پنجره و تیر آهن بکار رفته در بنا.
قانون مدنی اموال غیر منقول را به چهار دسته تقسیم نموده است :
الف – اموالی که ذاتا غیر منقول هستند
ب – اموالی که به واسطه عمل انسان غیر منقول هستند
پ – اموالی که در حکم غیر منقول هستند
ت – اموالی که تابع غیر منقول هستند
ماده ۱۲ قانون مدنی اعلام داشته است : « مال غیر منقول آنست که از محلی به محل دیگر نتوان نقل نمود اعم از اینکه استقرار آن ذاتی باشد یا بواسطه عمل انسان، به نحوی که نقل آن مستلزم خرابی یا نقص خود مال یا محل آن شود؛
دعوای راجع به اموال غیر منقول در محلی اقامه می شود که مال غیر منقول در حوزه آن قراردارد
ب)- تقسیم مال به مثلی و قیمی
مال مثلی مالی است که شبیه آن فراوان و شایع باشد مانند برنج آستانه ، نخود کرمانشاه
مال قیمی مالی است که شبیه آن فراوان و شایع نباشد مانند آپارتمان به شماره پلاک ثبتی …
فایده این تقسیم بندی آن است که اگر شخصی تعهد به تسلیم مال مثلی باشد و مال موضوع تعهد ، خراب ،ضایع یا معدوم گردد، کماکان متعهد است مثل آن را تهیه و در اختیار طرف مقابل قرار دهد ولیکن در اموال قیمی اگر مثلا مال در نزد شخصی تلف شد ، چون مال مثلی نیست و امکان تهیه مثل آن فراهم نمی باشد ، متعهد می بایست قیمت آنرا پرداخت نماید. اموال موضوع معاملات ملکی جزء اموال قیمی می باشد نه مثلی.
