جعل رفتاری است مجرمانه و قانون‌گذار هم‌چون سایر جرائم برای آن مجازات تعیین کرده است. لکن از آن‌جا که در صورت وقوع جعل، زیان‌دیده با مشکلات متعددی مواجه می‌شود، بهتر این است که اشخاص با افزایش دقت خود در تنظیم اسناد و رعایت پاره‌ای نکات احتیاطی، از وقوع این جرم پیشگیری کنند تا گرفتار مشکلات بعدی نشوند. چرا که هرچند در صورت وقوع جرم، باب شکایت باز است و با مجرم برخورد قانونی می‌شود، پیشگیری به مراتب ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر است.
راه‌کارهای کاهش جعل در نوشته
جعل به روش‌های مختلفی واقع می‌شود. یکی از رایج‌ترینِ این روش‌ها، «الحاق» یعنی اضافه شدن عدد، حرف، کلمه یا سطری به سند می‌باشد. رعایت نکات زیر می‌تواند امکان الحاق در اسناد را کاهش دهد:
۱. بین آخرین سطر سند با امضا، مهر یا اثر انگشت فاصله نگذارید و این علامت‌ها را بدون هیچ فاصله‌ای بعد از آخرین سطر سند یا نوشته درج کنید.
۲. ابتدا و انتهای جملات را با علامت‌های مخصوص مانند نقطه یا خطوط مورب کاملاً ببندید.
۳. نگذارید فاصله‌ی بیهوده و غیرضروری میان متن اصلی و حاشیه‌های کاغذ باقی بماند.
۴. سعی کنید متن را بدون خط‌خوردگی تنظیم کنید و اگر ضرورتاً خط خوردگی ایجاد شد، در ذیل سند محل خط‌خوردگی را با ذکر شماره سطر و کلمات قبل و بعد آن مشخص نمایید.
۵. مقدمه، متن اصلی، پایان و نتیجه‌گیری متن سند را به‌صورت کاملاً واضح، روشن و بدون ابهام تنظیم کنید.
۶. اگر سندی ضمیمه‌ی سند اصلی (که در حال تنظیم آن هستید) شده است، مشخصات کامل آن را در متن سند اصلی قید کنید.
۷. اگر سند را در چند برگه تنظیم کرده‌اید، زیر همگی این برگه‌ها را امضا کنید.
۸. با استفاده از کاربن یا فتوکپی، از سند اصلی نسخه‌ی اضافی تهیه کنید تا نزد افراد ذی‌نفع بماند.
۹. تشخیص الحاق و تغییر در نوشته‌هایی که با قلم و جوهر یا قلم خودنویس تنظیم شده باشد، بسیار راحت‌تر از اسنادی است که با خودکار تنظیم می‌شود. هم‌چنین اگر این نوشته‌ها با کمک مواد شیمیایی محو شده باشد، ظهور آن‌ها راحت‌تر از نوشته‌هایی خواهد بود که با خودکار تنظیم شده است. از این رو توصیه می‌شود که اسناد بسیار مهم خود را با قلم و جوهر یا قلم خودنویس تنظیم کنید.
راه‌کارهای کاهش جعل امضا و مُهر
۱. هر قدر امضا‌ی شما پیچیده‌تر و همراه با حروف، کلمات یا اعداد بیش‌تری باشد، امکان جعل و تقلید آن کم‌تر است و اگر هم جعل شود، امکان تشخیص جعلی بودن آن بیش‌تر خواهد بود. اگر به‌علت کم‌سوادی یا بی‌سوادی چنین امکانی ندارید، به‌جای امضا از اثر انگشت یا مُهر استفاده کنید.
۲. امضاهای خود را به شکل خطوط مُدَوَّر (دایره‌ای) و در جهت خلاف گردش عقربه‌های ساعت تنظیم کنید.
۳. مقابل اشخاص ناشناس و غیرقابل اعتماد، نامه‌ها و اسناد خود را امضا نکنید تا امکان تقلید امضا برای آن‌ها به وجود نیاید.
۴. امکان جعل و تقلید امضاهایی که به عنوان پاراف (تأیید) در نسخه‌ی آخر نامه‌های اداری درج می‌شود، زیاد است. با توجه به این‌که این پاراف‌ها حکم امضا را دارند، در درج آن‌ها مانند درج امضا بسیار دقت کنید.
۵. اگر برای خود یا شرکت‌تان سفارش ساخت مُهر داده‌اید، توجه داشته باشید که هرچه متن مُهرتان پیچیده‌تر بوده و ریزه‌کاری بیش‌تری داشته باشد، خطر جعل آن کم‌تر است.
