طلاق ناشی از عسر و حرج!

یکی از مشکلاتی که در زندگی مشترک ممکن است برای خانم‌ها به وجود بیاید و آن­ها را به دادگاه خانواده برای تقاضای طلاق بکشاند، وجود عسروحرج درزندگی باشوهرشان است. این دعوا معمولا پس از شروع زندگی مشترک بین زن و شوهر و در اثر مواجه شدن زن با سختی و مشقت در زندگی با همسر خود مطرح می‌شود و خوشبختانه در قانون مدنی پیش‌بینی شده و برای خانم‌هایی که ادامه‌ی زندگی به هیچ وجه برایشان ممکن نیست، راه‌حل پیش‌بینی کرده است.
اما اینکه منظور از عسر و حرج چیست و چه اتفاقی می‌افتد که زن دچار سختی در زندگی می­‌شود راماده ی1130 قانون مدنی به خوبی توضیح داده است. طبق مفهوم این ماده و تبصره­‌ی آن، هرگاه زوج وظایفی که در زندگی زناشویی بر عهده دارد، عمدا انجام ندهد یا مرتکب کارهایی شود که در نتیجه‌ی آن نتواند وظایفش را در مقابل همسرش انجام دهد یا به گونه ای رفتار کند که ادامه زندگی زوجه را با دشواری و مشقت مواجه نماید، می‌توان گفت که زن دچار عسر و حرج شده است. به طور مثال اعتیاد شوهر به هر کدام از انواع مواد مخدر یا مشروبات الکلی که از مراجعه به پزشک یا اقدام جهت ترک اعتیاد نیز خودداری ­کند، ضرب و شتم و سوء رفتار مرد نسبت به همسرش، محکومیت قطعی زوج به پنج سال حبس یا بیشتر و موارد دیگری که در قانون اشاره شده است از مصداق­‌های عسر و حرج هستند. البته تمام این موارد در صورتی عسر و حرج محسوب می­‌شوند که باعث خلل و مشکل در زندگی خانوادگی شده و ادامه زندگی را برای زوجه با سختی فراوان همراه سازد. مثلا درحالتی‌که مردی اعتیاد به مواد مخدر دارد ولی از وضعیت مادی خوبی برخوردار است و قوای جسمانی اش هم ضعیف نشده است و به تکالیف خود در زندگی مشترک هم عمل می­‌کند، عسر و حرج تحقق نیافته است.

درصورتی‌که خانمی احساس کند که دچار سختی غیر قابل تحمل در ادامه زندگی مشترک با شوهرش شده است، در قدم اول توصیه می­شود که قبل از فکر کردن به طلاق و جدایی به راه‌حل‌های دیگری مانند مراجعه به مراکزی که خدمات مشاوره­ای ارائه می­دهند و یا کمک گرفتن از افراد فامیل که توانایی حل این مسائل را دارند، بیندیشد. گاهی حل یک مشکل به تنهایی از دست خود افراد ساخته نیست اما کمک دیگران می‌­تواند جلوی جدایی و از هم پاشیده شدن خانواده­‌ها را گرفته و سرنوشت افراد را تغییر دهد. در هر حال در این گونه موارد برای تقاضای طلاق، زن باید به دادگاه محل اقامت خود یا شوهرش مراجعه کرده و دادخواست بدهد که در حال حاضر در اکثر نقاط کشور پذیرش دادخواست‌ها در دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی صورت می‌گیرد. دادخواست به صورت یک فرم خاص ارائه می‌­شود که شامل چند قسمت است که باید تکمیل شود:
۱. مشخصات شخص تقاضا کننده­‌ی طلاق که در این مورد خانم می­‌باشد و به عنوان خواهان شناخته می­شود. هم‌چنین در صورتی که زن برای خود وکیل گرفته باشد مشخصات وکیل هم نوشته می­‌شود.
۲. مشخصات همسر که به عنوان خوانده شناخته می­‌شود.
یک نکته­ی خیلی مهم در نوشتن مشخصات، ذکر کردن محل اقامت خود و شوهر است تا اخطاریه‌های دادگاه در جریان رسیدگی به راحتی به دستشان برسد.
۳. موضوع دعوا و خواسته‌­ای که زن دارد، یعنی همان تقاضای طلاق و توضیح دلایلی که موجب عسر و حرج شده و زندگی خانوادگی را مختل کرده است.
پس از این که زن دادخواست را به این شکل تنظیم نمود، هزینه‌ی دادرسی را پرداخت کرده و دادخواست را به همراه فتوکپی سند ازدواج و شناسنامه­‌ی خودش و درصورتی‌که فرزند داشته باشد فتوکپی شناسنامه­‌ی فرزندان و نیز کپی سایر مدارکی که اثبات‌کننده وضعیت عسر و حرج باشد، به دفتر کل مجتمع قضایی خانواده تحویل می­‌دهد و به این ترتیب پرونده­‌ی قضایی شگل گرفته و وارد مراحل بعدی رسیدگی می­‌شود. درصورتی‌که ادعای زن در رابطه با سختی و مشقت و غیر قابل تحمل بودن زندگی با همسر ثابت شود، پس از طی شدن مراحل رسیدگی، قاضی دادگاه در جهت ایجاد صلح بین زن و شوهر و جلوگیری از طلاق، آن‌ها را نزد داوران می‌فرستند و درصورتی‌که اقدام داوران برای سازش به نتیجه مطلوب نرسد، حکم طلاق توسط قاضی دادگاه صادر می­‌شود.