تفاوت شکایت کیفری با دادخواست حقوقی در موارد ذیل است:

1- دعوای کیفری مربوط به عملی است که برای مرتکب آن، دادگاه مجازات تعیین می کند.ولی برای دعوای حقوقی دادگاه مجازاتی در نظر نمی گیرد و فقط مرتکب عمل را به دادن حقوق قانونی دیگران یا انجام تکالیفش ملزم می سازد.

2- شکایت کیفری را در هر کاغذی می توان نوشت و به مرجع قضایی برد «ولی» دادخواست حقوقی «حتماً» باید در ورقه مخصوصی بنام «دادخواست» نوشته شود والا مورد پذیرش قرار نمی گیرد.

3- شکایت کیفری باید ابتدا به مرجعی به نام دادسرا برده شود  وبعد از انجام تحقیقات در کلانتری و دادسرا به دادگاه فرستاده می شود اما دادخواست حقوقی مستقیما به دادگاه برده می شود.

4- برای مطرح کردن شکایت کیفری فقط یک تمبر 5 هزار تومانی لازم است که در دادگستری بر روی آن زده می شود، البته این مبلغ هزینه به تناسب هر سال از سوی قوه قضائیه متغیر و افزایش پیدا می کند، ولی برای طرح دادخواست حقوقی، باید به تناسب ارزش مالی که راجع به آن دعوا مطرح شده 3/5 درصد خواسته تمبر باطل کرد، به طور مثال برای گرفتن یک طلب 100 میلیونی باید 3 و نیم میلیون هزینه دادرسی پرداخت نمود.

5- پرونده بسیاری از شکایت های کیفری حتی با پس گرفتن شکایت از طرف شاکی بسته نمی شوند، مثل شکایت راجع به رشوه، قتل، زنا و...اما دادخواست های حقوقی با پس گرفتن دعوا از طرف خواهان، خاتمه می یابند.

6- در شکایت های کیفری، به شکایت کننده «شاکی»، به طرف او «متشاکی» یا مشتکی عنه و یا متهم و به موضوع پرونده نیز «اتهام» می گویند، اما در دادخواست های حقوقی، به تقدیم کننده دادخواست «خواهان» ، به طرف او «خوانده» و به موضوع پرونده هم «خواسته» می گویند.

7- برای دعوت کردن طرف شکایت کیفری «متهم» به دادگاه ورقه ای بنام احضاریه برای او فرستاده می شود، ولی برای دعوت کردن طرف دادخواست حقوقی «خوانده» از ورقه ای به نام «اخطاریه» استفاده می شود
.
8- در شکایت کیفری، اگر متهم به احضاریه توجه نکند و در وقت تعیین شده خود را به مرجع قضایی معرفی نکند او را جلب و به اجبار به دادگستری می برند، ولی در دادخواست های حقوقی اگر خوانده به موقع حاضر نشود، منتظر او نمی مانند و رأی صادر خواهد شد.