سؤال: چنانچه پدر ولایتا از طرف فرزندش که مالک محل کسب و پیشه است،مغازه را اداره نموده باشد، آیا پس از مرگ پدر،سایر وراث که در محل کسب مالک نمی‏باشند از حق کسب و پیشه مغازه مذکور سهم می‏برند یا خیر؟
نظریه اداره کل حقوقی قوه قضائیه
اصولا پدری که به ولایت از فرزندش که مالک مغازه است، مغازه را اداره می‏نماید مستأجر تلقی نمی‏شود و لذا حق کسب و پیشه برای وی متصورنیست تا بعد از مرگش به عنوان ماترک مابین وراث تقسیم شود. تنها در شرایطی که پدر همچون سایر افراد مغازه فرزندش را اجاره کرده و مانند مستأجر اجاره‏بها به فرزندش بپردازد، حق کسب و پیشه به وجود آمده و جزء ماترک متوفی قابل تقسیم بین وراث خواهد بود.

اولاً: با توجه به ماده ۳۹۷ قانون مدنی «عقد اجاره به واسطه فوت موجر یا مستأجر باطل نمی­شود…» ثانیاً: حق کسب و پیشه، منظور در قانون روابط موجر و مستاجر ۱۳۵۶ بر مبنای طول مدت تصرف مستأجر و حسن شهرت وی محاسبه می­گردد و تصرفات ورثه مستأجر ادامه تصرفات مورث محسوب می­گردد زیرا ورثه قائم­ مقام قانونی مورث می­باشند.
ثالثاً: طرح دعوی تخلیه یا عدم طرح آن در زمان حیات مستأجر متوفی تأثیری در حق ثابته­ ی ورثه ندارد بنابراین، در صورتی که در محاسبه حق کسب و پیشه در سئوال موضوع بحث مدت زمان تصرفات مستأجر متوفی لحاظ نشده باشد، این حق با فوت مورث ساقط نشده و قابل مطالبه خواهد بود.