گرانفروشی، عبارت است از عرضه یا فروش کالا و ارایه خدمات به بهایی بیش از نرخ های تعیین شده. عدم اجرای مقررات و ضوابط قیمت گذاری و انجام هر نوع عملی که به افزایش بهای کالا یا خدمات برای خرید منجر شود، نیز به عنوان گرانفروشی قابل مجازات است.
عنصر قانونی جرم گرانفروشی عبارت است از ماده ۲ قانون تعزیرات حکومتی مصوب ۱۳۷۶ و اصلاح آن مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام ماده ۵۷ قانون نظام صنفی مصوب ۱۳۸۲ مجلس شورای اسلامی و ماده ۲ قانون مجازات مرتکبان تخلف از تعرفه نرخ حمل و نقل کالا و مسافر مصوب ۱۳۶۷ مجلس شورای اسلامی، عنصر مادی گرانفروشی، عرضه و فروش کالا و خدمات گرانتر از نرخ مقرر و تعیین شده است. (عرضه برای فروش = فروش شکل اجلای عرضه است) در ارتباط با عنصر معنوی جرم گرانفروشی با توجه به اینکه از جرم جرایم مطلق است و قصد عام و خاص در عنصر مادی آن مستتر است و حالت مفروض دارد، بنابراین نیازی به احراز آن نیست.
مجازات گرانفروشی
طبق قسمت آخر ماده ۵۷ قانون نظام صنفی جریمه گرانفروشی، با عنایت به دفعات تکرار در طول هر سال متفاوت خواهد بود که علاوه بر جبران خسارت وارده شده به خریدار، جریمه نقدی معادل مبلغ گرانفروشی و نیز در صورت تکرار ( اگر کل مبلغ جریمه های نقدی پس از مرتبه سوم تخلف به بیش از دو میلیون ریال برسد) پارچه یا تابلو بر سر در محل کسب با عنوان متخلف صنفی به مدت ده روز نصب میشود و اگر کل مبلغ جریمه های نقدی پس از مرتبه چهارم تخلف به بیش از بیست میلیون ریال برسد پارچه یا تابلو بر سر در محل کسب با عنوان متخلف صنفی نصب و به مدت سه ماه تعطیل میشود.
