موضوع بخشش خیانت زوجین، از دو دیدگاه قابل تامل و بررسی می باشد، دیدگاه اول از جهت گذشت و بخشش نسبت به یکدیگر که امری شخصی بوده و کاملا تصمیم گیری در آن مربوط به طرفین می باشد.
اما از جهت موضوع و دیدگاه دیگر، اثر قانونی که در این باره وجود دارد می باشد.
در ابتدا باید به جرائم قابل گذشت و غیرقابل گذشت اشاره کرد.
جرائم قابل گذشت جرائمی هستند که در صورتی مقامات قضایی به آنها رسیدگی و اجرای مجازات می نمایند که شاکی از متهم شکایت نموده باشد و اگر شاکی از جرم گذشت کند، در هر مرحله ای که موضوع مطرح باشد متهم دیگر تحت تعقیب کیفری قرار نخواهد گرفت.
(برای مثال جرم توهین) در حالی که در جرائم غیر قابل گذشت نیازی به شکایت شاکی یا مدعی خصوصی نمی باشد.
ضابطان و البته دادستان در صورت اطلاع از وقوع می توانند اقدام به اعلام جرم و درخواست رسیدگی نمایند و حتی اگر شاکی در این این جرائم گذشت نماید جنبه ی عمومی جرم کماکان باقی خواهد بود.(برای مثال جرم قتل، اختلاس و…)
حال با توجه به توضیحات فوق، باید بیان داشت که هردو جرم زنا و رابطه ی نامشروع غیر زنا یک نوع جرم غیر قابل گذشت می باشند و درصورت گذشت و بخشش شاکی، رسیدگی و اجرای مجازات در هرحال ادامه خواهد داشت.
اما مطابق با تصمیمات اخیر قوه قضاییه در قالب یک رای وحدت رویه؛ جرم موضوع ۶۳۷ (رابطه ی نامشروع) یک نوع جرم شرعی همانند جرم زنا نمی باشد و در نتیجه قاضی رسیدگی کننده به موضوع می تواند درصورت وجود شرایط لازم اقدام به تخفیف، تعلیق و… مجازات نماید. برعکس جرم زنا که این امکان را ندارد.
با توجه به اینکه یکی از چند مورد جهات تخفیف در مجازات، گذشت شاکی می باشد، در صورتی که شاکی در جرائم منافی عفت غیر از زنا از شکایت خود صرف نظر کند قاضی این اختیار را خواهد داشت که در مجازات تخفیف قائل شده، یا در صورتی که سابقا محکومیت تعلیقی نداشته باشد مجازات را معلق نماید.
