کلاهبرداری پانزی می تواند در ارزهای دیجیتال، بورس، معاملات ملکی، سرمایه گذاری خارجی و … انجام شود اما در تمامی این مصادیق کلاهبرداری پانزی برخی ویژگی ها مشترک است و با کمی دقت در آن ها اشخاص می تواند از به تحمل زیان گزاف جلوگیری کنند.
الف- تبلیغات تطمیع کننده
کلاهبرداران طرح پانزی عموماً تبلیغات گسترده ای ندارند و سعی می کنند تا با بهره گیری از فضای مجازی تبلیغات خود را منتشر کنند اما عموم تبلیغات ایشان توسط مشتریان خود انجام می شود.
در واقع به مانند کلاهبرداری در شرکت های هرمی، که هر عضو با معرفی عضو جدید سهم می برد در کلاهبرداری پانزی افراد با خوشحالی و ذوق عامل تبلیغات طراح پانزی می شوند و با معرفی کار کلاهبردار پانزی و گفتن اینکه “ماهیانه N درصد سود پرداخت می کند و من الان یکساله دارم سود می گیرم” عملاً قربانی دیگر در تور کلاهبردار پانزی انداخته اند.
ب- واریز سود های توافق شده در تاریخ های معین شده
مطابق با قراردادی که طراح پانزی در حضور یک وکیل دادگستری منعقد می کند، سرمایه پذیر، متعهد به پرداخت سود ماهیانه مشخص می شود و این سود را مطابق با توافق پرداخت می کند.
چند ماه می گذرد و سود مطابق با نظم مشخص شده، پرداخت می شود و به مرور اعتماد سرمایه گذار جلب می شود و حتی ممکن است سرمایه اولیه خود را بیشتر و دیگران را ترغیب به سرمایه گذاری کند.
پ- دادن رزومه از سرمایه گذاران
کلاهبردار پانزی سعی می کند تا در جلسه جلب اعتماد سرمایه گذار به هر لطایف الحیلی متوسل شود تا سرمایه گذاری به سرمایه گذاری روی آورد ممکن است با معرفی برخی از مشتریان خود از جمله بازیگران، فوتبالیست ها و … و حتی نام بردن از حجم کلان مبالغ سرمایه گذاری شده بر اهمیت کار خود بیفزاید و مشتریان را ترغیب به سرمایه گذاری کنند بدون آنکه حتی نمونه سند اصلی با جلسه ای میان سرمایه گذاران ترتیب دهد.
ت- نداشتن شفافیت در موضوع سرمایه گذاری
در مثال بالا که در خصوص صادرات زعفران بود، کلاهبردار پانزی هیچ وقت از چگونگی فعالیت خود و اینکه به چه نحو زعفران را خریداری می کند و به چه طریق صادرات می کند، سخن نمی گوید صرفاً با نشان دادن نمونه کارهای خود که بعضاً در دفترش وجود دارد بیان می کند که ما این کار را به کشورهای اروپایی یا حوزه خلیج فارس ارسال می کنیم.
اما اینکه تاجر آن طرف کیست و بایست به چه مبلغی بفروشد و یا اینکه حجم صادرات و واردات چقدر است و از کدام گمرک انجام می شود، حرفی نمی زند چون هر چقدر کلاهبردار پانزی اطلاعات بیشتری در اختیار سرمایه گذاران قرار دهد، احتمال فروپاشی زودهنگام طرح وجود دارد.
ث- جعل عناوین
عموماً طراحان کلاهبرداری پانزی یا دکتر هستند یا مهندس، پس از این دو قاعده خارج نیست چون دیگر نیازی به صدا کردن نام خانوادگی ندارند هر چند نام خانوادگی این اشخاص نیز جعلی است.
ج- محل دفتر یا شرکت
انسان مجذوب زیبایی می شود پس اولین فاکتور در جذب مشتریان، بودن یک دفتر شیک، رفت و آمد ارباب رجوع، منشی خانم، معطلی در پشت اتاق کلاهبرداری پانزی (آقای دکتر یا مهندس) همه و همه می تواند بر جللب اعتماد سرمایه گذار اثر گذار باشد.
پس صرفاً گول این موارد را نخورده و خود مستقلاً نسبت به استعلامات مربوطه و نوع فعالیت کلاهبردار پانزی اقدام کنید تا مادامی که از صحت و سقم ادعاهای ایشان مطمئن نشده، اقدامی برای سرمایه گذاری نکنید.