اقرار، شهادت، سوگند و علم قاضی
اقرار یکی از اصلی‌ترین دلایل قانون بوده و در ثابت کردن موضوع بسیار مهم می باشد. اقرار بسیار نافذ و معتبر می باشد، مگر اینکه با بررسی کردن پرونده طرف مقابل، قاضی پرونده شواهد و مدارک را بر خلاف اقرار ببیند که در این صورت دادگاه تحقیقات لازم را انجام می‌دهد و در زمان صادر کردن رای مدارکی را که خلاف اقرار بود را ذکر می‌کند.
ماده قانونی اقرار این دو ماده می باشند ماده ۱۶۶ و ۱۶۷ قانون مجازات اسلامی اقرار باید با لفظ یا نوشتن باشد و در غیر این صورت با فعل از قبیل اشاره نیز واقع می شود و در هر صورت باید روشن و بدون ابهام باشد. همچنین اقرار باید قطعی باشد و اقرار معلق و مشروط معتبر نیست.
اقرار در صورتی نافذ است که اقرار کننده در حین اقرار، عاقل، بالغ و مختار باشد و اقراری که تحت اکراه، اجبار، شکنجه یا اذیت و آزار روحی یا جسمی گرفته شود، فاقد ارزش و اعتبار است و دادگاه مکلف است از متهم تحقیق مجدد نماید.
شهادت یک دلیل دیگر در اثبات امور کیفری می باشد به این معنی است که شخص دیگری غیر از کسانی که طرفین دعوا هستند آنچه را که دیده و یا اتفاق افتاده است و به آن واقف است را برای قاضی تعریف می کند.
سوگند هم یکی دیگر از ادله اثبات دعوا میباشد که ماده قانونی آن به شرح زیر است بر اساس ماده ۲۰۱ قانون مجازات اسلامی سوگند عبارت از گواه دادن خداوند بر درستی گفتار ادا کننده سوگند است.
علم قاضی آخرین دلیل برای اثبات ادله می باشد که ماده قانونی آن به شرح زیر است: ماده ۲۱۱ قانون مجازات اسلامی آورده است: یقین حاصل از مستندات روشن در امری که نزد وی مطرح می شود و در مواردی که مستند حکم، علم قاضی است، وی موظف است قرائن و دلایل واضح مستند علم خود را به طور صریح در حکم قید کند.
