انواع حدود و جرایمی که طبق قانون جمهوری اسلا‌می‌ایران؛ مستوجب مجازات حد می‌باشند پرداخته است:
اعدام
اعدام یکی از انواع حدود می‌باشد که در خصوص جرم‌های ذیل اجرا می‌شود:
زنا
آمیزش جنسی مرد با زنی بدون آنکه بین آن دو عقد نکاحی واقع شده باشد را زنا می‌گویند. زنا از گناهان کبیره قلمداد می‌شود و در شرع برای مرتکب زنا، حد تعیین شده است.
در مواردی که رابطه جنسی زن و مرد دارای «وطی به شبهه» باشد، فعل زنا را نمی‌توان برای آن استفاده نمود. منظور از وطی به شبهه این می‌باشد که زن و مرد به گمان وجود رابطه مشروع، اقدام به برقراری آمیزش جنسی نمایند، درحالی که در واقعیت این رابطه فاقد مشروعیت است.
بلوغ شرط تحقق یافتن زنا نمی‌باشد. بنابراین؛ در مواردی که یکی از طرفین یا هر دو بالغ نباشند نیز زنا تحقق می‌یابد. اما شخص نابالغ مستوجب مجازات حد نمی‌باشد و برای وی مجازات تامینی و‌تربیتی در نظر گرفته می‌شود.
بد نیست بدانید که؛ سن بلوغ در پسران 15 سال کامل قمری و در دختران 9 سال کامل قمری تعیین شده است.
لواط
یکی دیگر از جرایمی که بر اساس قانون؛ مجازاتش حد زنا بوده، جرم لواط است.
لواط در شرع و قانون این چنین تعریف می‌شود:
«لَواط یک فعل شنیع، حرام و از گناهان کبیره بوده و معنی آن این است که مردی آلت تناسلی خویش را به میزان حشفه و بیشتر در مقعد مرد دیگر داخل نماید.
تفخیذ
یکی از دیگر از جرایمی که مستوجب مجازات حد اعدام می‌باشد؛ تفخیذ است.
تفخیذ یا لاپایی به نوعی از رابطه‌ی جنسی اطلاق می‌شود که بدون دخول و با وارد نمودن( فرو کردن) و مالاندن آلت جنسی مردانه میان ران‌های مرد دیگر صورت می‌پذیرد. تفخیذ فعل حرام بین دو مرد بوده و در شرع به عنوان گناه کبیره محسوب می‌شود.
لازم به ذکر است؛ در تفخیذ اگر فاعل شخصی غیر مسلمان بوده و مفعول شخصی مسلمان، حد اعدام برای فاعل جاری می‌شود.
سب النبی
در برخی از موارد؛ اشخاص علیه پیامبر اکرم (ص) و دیگر پیامبران الهی، صفات زشت، قذف و دشنام روا می‌دارند. به این اشخاص سب النبی می‌گویند و مجازات جرم مرتکب شده، حد اعدام می‌باشد.
سرقت حدی
مطالبق دستورات شرع مقدس اسلام و قانون مجازات اسلامی جمهوری اسلامی ایران؛ مجازات سرقت در جایگاه و مرتبه چهارم، حد اعدام می‌باشد.
محاربه
محاربه به مفهوم سلاح کشیدن علیه مردم با هدف ؛ جان، مال و ناموس به نحوی که امنیت جامعه را تحت خطر قرار داده و آسایش مردم را از آنها سلب نماید، تعریف شده است و یکی از حدود محاربه حکم اعدام تعیین شده است.
بنابر تشخیص قاضی، یکی از حدود جرم محاربه برای شخص مجرم اجرا می‌شود.
افساد فی لارض
طبق مبانی دینی و قانون جمهوری اسلامی ایران؛ افساد فی الارض اینگونه تعریف می‌شود:
«هر فردی که به طرز گسترده و وسیع مرتکب جرم و جنایت علیه سلامت و تمامیت جسمانی آحاد جامعه، جرایم ضد امنیت داخلی یا خارجی کشور، پخش و نشر اکاذیب، اخلال ایجاد نمودن در سیستم اقتصادی کشور، آتش کشیدن و تخریب، پخش مواد سمی و خطرساز، میکروبی و کشنده یا بر پا نمودن محفل‌های فساد و فحشا یا همکاری در آنها شود، به نحوی که سبب اخلال شدید در نظم عمو‌می کشور، ناامنی یا وارد نمودن خسارت کلان به تمامیت جسمانی اشخاص یا اموال عمو‌می و خصوصی، یا موجبات اشاعه و توسعه فساد یا فحشا در حد کلان گردد، مفسد فی‌الارض قلمداد شده و به حد اعدام محکوم خواهد شد.
تحلیل‌های فقهی و قانونی زیادی در خصوص جرم افساد فی الارض وجود دارد که جنبه‌های گوناگون این جرم و حد اعدام را برای آن مشخص و مبین می‌سازد.
بغی
آخرین جرمی که حد اعدام برای آن جاری می‌شود؛ جرم بغی است.
جرم بغی به معنای؛ حرکت و فعالیت مسلحانه و سازمان یافته علیه نظام جمهوری اسلا‌می‌ایران می‌باشد و طبق قانون مجازات اسلامی؛ حد اعدام به عنوان مجازات مجرم باغی صادر می‌شود.
در مورد جرم باغی و مجازات حد اعدام برای آن؛ نکات مهمی از منظر قانونی مطرح می‌باشد.
