در قوانین مدنی بسیاری از کشورها، از جمله ایران، نشوز زن و شوهر به‌صورت متفاوتی تعریف و بررسی می‌شود. برای مثال:

 

.نشوز زن: معمولاً به معنای عدم تمکین زن از شوهر در انجام وظایف زناشویی است. در این حالت، مرد می‌تواند از دادگاه تقاضای الزام زن به تمکین کند.

.نشوز مرد: بیشتر در مورد عدم پرداخت نفقه یا بی‌توجهی به نیازهای عاطفی و حقوقی همسر مطرح می‌شود. در این حالت، زن می‌تواند از دادگاه تقاضای طلاق یا الزام مرد به پرداخت نفقه کند.