یکی از مهمترین مفاهیمی که در بحث کراهت زوجه مطرح میشود، "طلاق خلع" است. بر اساس ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی، طلاق خلع زمانی رخ میدهد که زن به دلیل کراهتی که از شوهر خود دارد، در مقابل مالی که به شوهر میبخشد، طلاق میگیرد. این مال میتواند معادل مهریه، کمتر یا حتی بیشتر از آن باشد. در واقع، در این نوع طلاق، کراهت زن از شوهر، انگیزه اصلی جدایی است و زن حاضر است برای رهایی از این زندگی، از بخشی از حقوق مالی خود، مانند مهریه، چشمپوشی کند.
نکته مهم در طلاق خلع این است که این نوع طلاق، "بائن" محسوب میشود. طلاق بائن به این معناست که در دوران عده (مدت زمانی پس از طلاق که زن شرعاً نمیتواند ازدواج مجدد کند)، مرد حق رجوع به همسر خود را ندارد، مگر اینکه زن از مالی که بخشیده (فدیه) منصرف شود و آن را مطالبه کند. در این صورت، طلاق از بائن به رجعی تبدیل میشود و مرد میتواند در زمان عده به زندگی مشترک بازگردد.
بنابراین، کراهت زوجه در طلاق خلع، یک عنصر اساسی است و زن با ابراز این کراهت و پرداخت فدیه، رضایت مرد را برای طلاق جلب میکند یا دادگاه را مجاب به صدور حکم طلاق مینماید.