اثبات عدم پرداخت نفقه برای طلاق، یک دعوای حقوقی محسوب میشود و به همین دلیل، قواعد عام ادله اثبات دعوی در قانون آیین دادرسی مدنی در آن مورد استفاده قرار میگیرد. زن میتواند با استفاده از روشهای مقرر شده، ترک انفاق را ثابت کند. در ادامه این روشهای اثباتی در طلاق به علت عدم پرداخت نفقه را به تفصیل بررسی میکنیم:
1-اقرار: اقرار مرد به ترک انفاق، قویترین دلیل اثباتی محسوب میشود؛ زیرا مطابق ماده ۱۲۷۵ قانون مدنی، هرکس به امری اقرار کند، آن امر بر ضرر او نافذ است. اگر شوهر در جلسه رسیدگی یا در لوایح دفاعی خود اذعان کند که نفقهای پرداخت نکرده، این اقرار برای دادگاه کافی خواهد بود و نیازی به دلیل دیگر وجود ندارد.
2-شهادت شهود یا بینه: شهادت افرادی که به صورت مستقیم از ترک انفاق آگاه هستند، میتواند مستند قاضی برای احراز موضوع باشد. بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی، شهادت باید با شرایط مقرر مانند عدالت شاهدان ارائه شود. به عنوان مثال، اقوام نزدیک یا همسایگانی که در جریان زندگی زوجین قرار دارند، میتوانند شهادت دهند که مرد نفقهای پرداخت نکرده است.
3-قسم: در صورتی که دلایل قطعی برای اثبات طلاق به علت عدم پرداخت نفقه وجود نداشته باشد، زن میتواند از دادگاه تقاضا کند که شوهر را برای سوگند فرا خواند. ماده ۲۷۱ قانون آیین دادرسی مدنی بیان میکند که قسم، دلیل شرعی محسوب میشود. البته اگر مرد در برابر سوگند ترک انفاق را انکار کند، قسم او به عنوان دلیل پذیرفته میشود و دعوا به نفع او خاتمه خواهد یافت.
4-علم قاضی: یکی دیگر از روشهای مهم در اثبات ترک انفاق، علم قاضی است. طبق مواد مشابه در حقوق مدنی، قاضی میتواند بر اساس امارات قضایی و اوضاع و احوال پرونده به علم و یقین برسد. مثلاً عدم ارائه اسناد و مدارک پرداخت یا اظهارات متناقض مرد، موجب حصول علم قاضی نسبت به ترک انفاق میشود.
5-ارائه اسناد و رسیدهای پرداختی: زن میتواند در اثبات طلاق به علت عدم پرداخت نفقه به مدارک بانکی و مالی استناد کند. استعلام از حسابهای بانکی مرد یا ارائه رسیدهای پرداخت هزینههای زندگی توسط زن، نشان میدهد که نفقه توسط شوهر تأمین نشده است. این اسناد با توجه به رسمیت و قابلیت استناد در کنار سایر دلایل برای اثبات ترک انفاق ارزش ویژهای دارند.