چک سفید امضا چیست؟

در چک سفید امضا فرد صادر کننده و دریافت کننده چک به این توافق می‌رسند که فرد دارنده اختیار کامل برای تکمیل مندرجات آن را دارد.

آیا انحصار وراثت برای دریافت وجه چک اهمیت دارد؟

 برای دریافت وجه چک از ورثه، وجود انحصار وراثت نیاز است.

وصول چک سفید امضا بعد از فوت

در چک سفید امضا فرد صادر کننده و دریافت کننده چک به این توافق می‌رسند که فرد دارنده اختیار کامل برای تکمیل مندرجات آن را دارد. اگر پس از دریافت چک سفید امضا فرد دارنده آن فوت کند، ورثه او می‌توانند به عنوان قائم مقام‌های قانونی نسبت به تکمیل چک سفید امضا اقدام کنند که از لحاظ قانونی هیچ منعی نخواهد داشت.

 در هنگام تکمیل مندرجات چک سفید امضا نیازی به اطلاع فرد صادر کننده نیست. مگر اینکه، مشخص شود تکمیل مندرجات توسط دارنده چک به عنوان وکیل انجام خواهد گرفت. اگر دارنده چک سفید امضا به عنوان وکیل صادر کننده مشخصات چک را کامل کند، پس از فوت هر یک از صادر کننده و یا دریافت کننده، چک نیز فاقد اعتبار خواهد بود. دادگاه و قاضی پرونده می‌توانند تشخیص دهند که آیا دارنده چک سفید امضا، وکیل و یا اصیل است.

اگر گیرنده چک فوت کند؟

یکی از مهمترین سوالاتی که در این میان به وجود می‌آید این است که اگر فرد گیرنده چک فوت کند چگونه می‌توان وجه آن را دریافت کرد؟ در صورتی که گیرنده چک قبل از دریافت وجه فوت کند، در این صورت وراث او می‌توانند نسبت به دریافت وجه از ورثه فرد صادر کننده چک اقدام کنند. اما اگر مبلغ چک پرداخت شده و وراث فرد گیرنده چک به اشتباه نسبت به دریافت مجدد وجه چک اقدام کنند، وراث فرد صادر کننده می‌توانند نسبت به برگشت وجه اقدام نماید.

به چه سندی سفته یا فته طلب می گویند؟

سندی است که به موجب آن امضا کننده تعهد می‌ کند مبلغی در موعد معین یا عندالمطالبه در وجه حامل یا شخص معین یا به حواله کرد آن شخص کارسازی نماید.

بنابراین با توجه به تعریف قانون از سفته موارد زیر هنگام پر کردن سفته اهمیت دارد:

. گیرنده سفته یا عبارت در وجه حامل

 

 

• امضا یا مهر متعهد

 

 

• تاریخ پرداخت یا عبارت عندالمطالبه

 

 

• مبلغ سفته

 

 

• تاریخ تحریر سفته (تاریخ ایجاد سفته)

تاریخ سررسید سفته تاریخ دار و عندالمطالبه

سفته یکی از انواع اسناد تجاری است که در روابط مالی افراد همچون خرید و فروش و اجاره و یا بابت ضمانت و تعهد کاربرد دارد.

سفته مطابق قانون بر اساس زمان مطالبه به دو نوع سفته تاریخ دار و عندالمطالبه تقسیم می‌ شود.

صدور چک از حساب مسدود

گاهی اوقات یک حساب بانکی ممکن است به دلایل قانونی یا تصمیم شخصی صاحب حساب، مسدود شود. صدور چک از یک حساب مسدود نیز می‌تواند به عنوان چک بلامحل تلقی شود، زیرا بانک قادر به پرداخت وجه مورد نظر نیست.

صدور چک از حساب خالی

وقتی چکی از یک حساب بانکی صادر می‌شود که هیچ موجودی در آن نیست، این چک به عنوان بلامحل شناخته می‌شود و فرد خاطی مشمول مجازات چک بی محل است. در این حالت، بانک به دلیل نبود وجه کافی، چک را پرداخت نمی‌کند. صدور چک از یک حساب خالی می‌تواند نشان‌دهنده تلاش برای فریب یا سوء استفاده مالی باشد.

نحوه اطلاع‌رسانی در زمان رفع مسدودی به چه صورت است؟

پس از رفع سواثر از چک برگشتی، رفع مسدودی در اینترنت‌بانک و موبایل‌بانک به اطلاع فرد خواهد رسید. همچنین پیامک اطلع‌رسانی توسط بانک مربوطه درخصوص رفع مسدودی نیز به اطلاعات لازم (حاوی مبلغ، حساب و بانک مربوطه) برای فرد ارسال می‌شود.

نحوه اطلاع‌رسانی به افراد در زمان برگشت چک به چه صورت است؟

پس از برگشت چک در اینترنت‌بانک، موبایل‌بانک و... موضوع به اطلاع صادرکننده چک می‌رسد. همچنین پیامکی حاوی اطلاعات لازم برای مسدودی حساب ناشی از برگشت چک برای صادرکننده توسط بانک مربوطه ارسال می‌شود. اطلاع رسانی در خصوص مبالغ مسدود شده و دلیل آن توسط بانک دارنده حساب انجام گیرد. اطلاعات مربوط به مسدود شدن توسط بانک مرکزی به بانک دارنده حساب اطلاع داده می‌شود.

رفع سوءاثر از سوابق چک‌های برگشتی اشخاص با چه روش‌هایی ممکن است؟

بر اساس قانون صدور چک و قانون اصلاح قانون صدور چک مصوب سال ۱۳۹۷ و بخشنامه‌های صادره بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، تمام امور مربوط به رفع سوءاثر از چک‌های برگشتی اشخاص از طریق شعب و واحدهای تابعه بانک‌ها و به صورت ذیل امکانپذیر است:

 

ـ واریز کسری مبلغ چک به حساب جاری نزد بانک عهده و ارائه درخواست مسدودی به مدت یک‌سال در صورتی که حساب جاری مشتری نزد شعبه مفتوح و توسط مراجع قضایی مسدوه نشده باشد، بانک مکلف است ضمن مسدود کردن مبلغ مذکور تا زمان مراجعه دارنده چک و حداکثر به مدت یک‌سال، ظرف مدت سه روز، واریز مبلغ را به شیوه‌ای اطمینان‌بخش و قابل استناد به اطلاع دارنده چک برساند.

 

توضیح: هر صورت ارائه یا احراز هر یک از سایر شیوه‌های رفع سوءاثر چک (روش‌های ذیل)، بانک موظف به رفع مسدودی از وجوه مسدودشده است.

 

ـ ارائه لاشه چک برگشتی: مشتری لاشه چک برگشتی را به بانک ارائه و بانک در قبال آن به وی رسید تحویل می کند.

 

ـ ارائه رضایت‌نامه محضری دارنده (ذی نفع) چک به بانک: در صورت عدم امکان ارائه لاشه چک برگشتی به بانک بنا به دلایلی نظیر مفقود شدن، به سرقت رفتن و سوختن، ذی‌نفع چک (شخصی که گواهی‌نامه عدم پرداخت وجه چک به نام او صادر شده است) می‌تواند با حضور در دفترخانه اسناد رسمی، ضمن اذعان به عدم واگذاری چک به ثالث، رضایت خود را نسبت به متشری اعلام کند. در این صورت، بانک با دریافت رضایت‌نامه مزبور، نسبت به رفع سوء اثر از چک مورد نظر اقدام می‌کند.

 

تبصره: چناچه ذی‌نفع چک شخص حقوقی دولتی و یا نهاد عمومی غیردولتی باشد، می‌تواند با ارائه نامه رسمی، رضایت خود را اعلام کرده و بانک با دریافت رضایت‌نامه مزبور، نسبت به رفع سوء اثر از چک مورد نظر اقدام می‌کند.

 

ـ ارائه نامه رسمی از مرجع قضائی یا ثبتی ذی‌صالح مبنی بر اتمام عملیات اجرایی در خصوص چک. ارائه نامه از مرجع ثبتی ذی‌صالح موضوع ماده ۳۸۱ «آیین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی» مبنی بر اجرای چک (با ذکر مشخصات اصلی چک) و لزوم رفع سوءاثر از آن.

 

ـ ارائه حکم قضایی مبنی بر برائت ذمه صاحب حساب در خصوص چک.

 

ـ سپری شدن مدت سه سال از تاریخ صدور گواهینامه عدم پرداخت مشروط به عدم طرح دعوای حقوقی یا کیفری در خصوص چک توسط دارنده.

 

توضیح ۱: بانک موظف است اطلاعات مربوط به گواهینامه عدم پرداخت صادره را بلافاصله پس از برگشت چک به سامانه اطلاعاتی بانک مرکزی ارسال کند.

 

توضیح ۲: بانک مکلف است بنا به درخواست مشتری و به منظور آگاهی وی از سوابق چک‌های برگشتی خود در سامانه اطلاعاتی بانک مرکزی، اقدام به ارائه صورت کامل تعداد و مشخصات چک‌های برگشتی وی با درج تاریخ برگشت چک کند.

رفع مسدودی حساب پس از برگشت چک چگونه انجام می‌شود؟

رفع مسدودی حساب شخص منوط به رفع سوءاثر از سوابق چک‌های برگشتی است.

در زمان برگشت چک آیا همه حساب‌های فرد مسدود می‌شود؟

حساب‌های افراد به میزان مبلغ کسری چک مسدود می‌شود. برای مثال اگر چک شخصی به مبلغ ۱۰۰ میلیون ریال در بانک A برگشت بخورد، حساب‌های وی در سایر بانک‌ها مجموعا به مبلغ ۱۰۰ میلیون ریال مسدود می‌شود. در این صورت مازاد موجودی حساب فرد قابل برداشت است و شخص می‌تواند از آن مبلغ استفاده کند.

آیا ذینفع چک می‌تواند پس از مسدودی مبلغ کسری چک، مبلغ را از بانک طلب کند؟

خیر، این موضوع نیازمند فرآیند قضایی و حکم دادگاه است. دارنده چک برگشتی می‌تواند با در دست داشتن گواهی عدم پرداخت به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی قوه قضاییه مراجعه و صدور اجراییه از دادگاه را درخواست کند.

پس از صدور گواهینامه عدم پرداخت به چه صورت عمل می‌شود؟

در قانون جدید چک، بعد از ثبت غیرقابل پرداخت بودن یا کسری مبلغ چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی، این سامانه مراتب را به صورت برخط به تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری اطلاع می‌دهد. پس از گذشت بیست و چهار ساعت، تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری حسب مورد مکلفند تا زمانی که از چک برگشتی رفع سوء اثر نشده است، محدودیت‌های زیر را نسبت به صاحب حساب و امضاکننده چک برگشتی اعمال کنند.

 

الف- عدم امکان افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید؛ حتی صدور المثنی/ تمدید تاریخ اعتبار کارت/ کارت اعتباری و تسهیلات خرد

 

ب- مسدود شدن وجوه تمام حساب‌ها و کارت‌های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادرکننده که تحت هر عنوان نزد بانک‌ها یا مؤسسات اعتباری موجود است به میزان کسری مبلغ چک؛ در این زمینه اولویت مسدود شدن حساب ها با بانک‌ها و موسسات اعتباری خواهد بود که مجموع موجودی حساب‌های سپرده متناظر (ریالی یا ارزی) صادرکننده چک نزد آنها بالاترین رقم باشد. در خصوص نحوه انتخاب حساب‌های سپرده، اولویت به ترتیب با حساب‌های سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت،‌ سپرده سرمایه‌گذاری بلندمدت، سپرده قرض‌الحسنه پس‌انداز و سپرده قرض‌الحسنه جاری صادرکننده چک است.

 

ج- عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانت‌نامه‌های ارزی یا ریالی.

 

د- عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی.

دلایل برگشت خوردن چک

1. امضـای درون چـک، بـا امضـای اصلـی شـخص تفـاوت داشـته باشـد.۲. برخـی چکهـا بایـد چنـد امضـا داشـته باشـند امـا چـک یـک یـا چنـد امضـا کـم داشـته باشـد.۳. امضـای چـک واضـح نباشـد.۴. اعـداد و ارقـام نوشـته شـده در چـک واضـح نباشـند.۵. مبلـغ حروفـی بـا عـددی چـک متفـاوت باشـد.۶. حسـاب مـورد نظـر مسـدود باشـد.۷. چـک بـا ایـن سـری و سـریال مسـدود باشـد.۸. 

مبلـغ موجـود در حسـاب کـم باشـد. ۹. حسـاب مـورد نظـر موجـودی نداشـته باشد.

انتقال چک

اگر پس از برگشت خوردن، چک به دیگری واگذار گردد، فرد انتقال گیرنده فقط می تواند جنبه حقوقی چک را پیگیری کند.

چک دادن به جای دیگران

دادن برگه ای از دسته چک خود به درخواست شخصی که دسته چک ندارد برای پرداخت بدهی اش، با وجود این که آن شخص با خط خودش چک را تکمیل کرده باشد،کار عقلانی نیست و مانع از آن نمی شود که اگر در تاریخ سررسید حاضر به پرداخت بدهی خود نشد صاحب دسته چک مسئولیت نداشته باشد.

چه نکاتی باید در ارسال اظهارنامه اعلام فسخ قولنامه به علت برگشت چک رعایت شود؟

‌در اظهارنامه می‌بایست نکاتی رعایت شود؛ نظیر:

 

1. مشتمل بر توهین و افترا و نظایر اینها نباشد.

 

2. در تنظیم اظهارنامه دقت لازم بکار برده شود تا مشتمل بر اخبار به حقی به نفع طرف مقابل نباشد.

 

3. در حد آنچه که ذی حق هستیم مطالبه حق کنیم و نه بیشتر از آن.

 

4. مطلب را بصورت مفید و مختصر اعلام نماییم.

 

مهلتی را که به طرف مقابل برای انجام دادن کار و یا تحویل چیزی می دهیم باید مهلت متناسب و معقولی باشد.