مراحل لازم برای پرداخت خسارت

1.  اعلام وقوع حادثه توسط بیمه گذار به بیمه گر ظرف مدت ۵ روز
2.  بازدید از کالای خسارت دیده
3.  تهیه کردن مدارک لازم به منظور بررسی خسارت
4.  حفظ حقوق بیمه گر در مورد، مورد بیمه آسیب دیده و حق جانشینی برای بازیافت خسارت

خطرات تحت پوشش بیمه باربری

خطرات احتمالی که ممکن است کالای باربری بیمه شده را تحت تاثیر خود قرار دهد به شرح زیر است:

خطرات اصلی بیمه باربری: آتش‌سوزی و حادثه وسیله نقلیه مثل تصادف، تصادم، واژگونی و سقوط وسیله نقلیه

خطرات اضافی بیمه باربری: این نوع خطرات بر اساس توافق با بیمه‌گر و به همراه دریافت حق بیمه اضافی در زمان صدور بیمه‌نامه به خطرات اصلی اضافه می‌گردد.

خطراتی مثل:

• خسارت های ناشی از بارگیری و تخلیه
• سرقت کل محموله به همراه وسیله نقلیه
• آب دیدگی
• سقوط کالای مورد بیمه از روی وسیله حمل

اصطلاحات مربوط به بیمه باربری و حمل و نقل

زیان همگانی: سهیم بودن همه طرف های دخیل در یک سفر دریایی در زمانی که خسارتی از هر طریقی وارد شود یکی از اصول قانون دریانوردی به شمار می رود.

بیمه اتکایی: گاهی شرکت بیمه بخش از تعهدات بیمه ای مازاد بر ظرفیت مالی و فنی خود را دوباره نزد شرکت بیمه دیگری بیمه کند. به این نوع قرارداد واگذاری بیمه اتکایی می گویند.

بارنامه: به اوراق بهاداری که از طرف مؤسسه بیمه باربری و حمل و نقل صادر می شود و در آن مشخصات کالا، نام و آدرس گیرنده و فرستنده کالا، میزان کرایه حمل، تعداد و وزن کالا قید می شود، بارنامه می گویند. بارنامه به منزله قرارداد حمل، رسید دریافت کالا و سند مالکیت آن می باشد.

ارزش مورد بیمه: ارزش مورد بیمه مجموع قیمت خرید کالا، هزینه حمل و عدم النفع‌ را شامل می‌شود. این در صورتی است که میان ‌بیمه‌گذار و ‌بیمه‌گر توافق خاصی صورت نگرفته باشد.

فرانشیز: به بخشی از هر خسارت که به عهده ‌‌بیمه‌گذار است و میزان آن در ‌‌بیمه‌نامه مشخص می شود فرانشیز می گویند.

ترانشیپمنت: به معنی انتقال کالا از یک وسیله نقلیه به وسیله نقلیه دیگر می باشد. این نوع انتقال بیشتر در حمل و نقل ترکیبی رایج است که در آن از وسایل نقلیه متفاوت مثل کشتی، هواپیما، کامیون، قطار، تریلر و وسایل دیگر به منظور ارسال کالا به مقصد استفاده‌ می‌شود. جریان انتقال معمولا همراه با تخلیه و بارگیری مجدد است و به دو شکل انتقال مستقیم و انتقال غیر مستقیم می‌باشد.

اف او بی: به منظور تحویل روی عرشه می باشد. طبق قوانین بین‌المللی، فروشنده موظف است کلیه هزینه‌های کالا را تا محل حمل اصلی متقبل شود و تمام هزینه‌های پس از این مرحله مثل کرایه حمل، بیمه، تعرفه‌های وارداتی و… را خریدار متقبل می‌شود.

انواع بیمه باربری بر حسب نوع جا به جایی

• بیمه حمل و نقل دریایی
• بیمه حمل و نقل زمینی
•  بیمه حمل و نقل هوایی

انواع بیمه باربری بر حسب محدوده جغرافیایی مبدا حمل

بیمه باربری بر اساس مبدا و مقصد حمل، انواع خاص خود را دارد که به صورت های زمینی، دریایی، هوایی یا ترکیبی از موارد، وسیله حمل مشخص ارائه می شود.

۱- بیمه باربری داخلی: این بیمه نامه شامل کالاهایی است که فقط در داخل ایران و در بین شهرهای داخل ایران جا به جا می شوند. همچنین شرایط و پوشش های بیمه نامه های باربری داخلی طبق توافق شرکت بیمه و بیمه گذار انجام می گردد.

بیمه نامه های باربری داخلی به چند شکل صادر می شود:

•  بیمه نامه های عمومی: در این نوع قرارداد شرایط اصلی بیمه و رئوس کلی حقوقی و تعهدات طرفین مثل خطرات تحت پوشش و شیوه حمل معین می‌شود و با یک سرمایه بیمه‌ای معین و مشخص موافقت می شود که شامل حمل‌های متعددی باشد. به این خاطر قرارداد تا زمانی که سرمایه توافق شده از طریق حمل های متعدد به پایان رسد دارای اعتبار است.
  یکی از منافع این نوع قراردادها و بیمه نامه ها در این موضوع است که دیگر جهت حمل های متفاوت نیاز به مراجعه بیمه گذار و صدور بیمه نامه از طرف بیمه گر نیست. این امر باعث کمتر شدن هزینه ها و جلوگیری از اتلاف وقت می باشد.
• بیمه نامه با پوشش باز: در این روش دیگر نیاز نیست که مثل بیمه نامه با شرایط عمومی، بیمه گذار در ابتدا صدور بیمه‌نامه صد درصد حق بیمه یا درصد بالائی از حق بیمه را پرداخت کند.
  به این صورت که با توافقی که بین فرد و بیمه گذار انجام می گردد، هر یک هفته گواهی بیمه از سوی بیمه صادر می‌شود و فقط حق بیمه متناسب با سرمایه های حمل شده از سوی بیمه گذار پرداخت می شود. این نوع بیمه همه دفعات حمل کالا را تحت پوشش قرار می دهد و دیگر نیازی به درخواست برای هر حمل پوشش جداگانه‌ای نیست.
  در ضمن به دلیل اینکه مدت زمان قرارداد معمولاً یک سال می باشد مذاکره و توافق دوباره در مورد آن ضروری نیست.
• بیمه نامه های ساده: این نوع بیمه نامه فقط برای حمل کالای معینی صادر می گردد و مشخصات مورد بیمه بر اساس فرم پیشنهاد باربری در آن قید می شود.

۲- بیمه حمل و نقل وارداتی: حدود ۹۰ درصد از حجم کل بیمه های باربری را بیمه حمل و نقل وارداتی تشکیل می دهد. این بیمه نامه خطراتی که کالا های‌ خریده شده ‌توسط شرکت ها و بازرگانان ‌ایرانی از کشورهای مختلف جهان را تهدید می‌ کند حمایت می کند.

این پوشش ‌از کشور مبداء تا مقصد را شامل می شود. همچنین این بیمه‌نامه ‌یکی ‌از اسناد مورد نیاز برای گشایش اعتبار در بانک ها می باشد. هدف بیمه حمل و نقل وارداتی حفظ منافع تجار و وارد کنندگان و حفظ منافع ملی است.

۳- بیمه های باربری صادراتی: در این نوع بیمه نامه مبدا آن، داخل و مقصد آن در خارج از کشور است.

۴- بیمه باربری ترانزیت: به منظور حمل کالاهایی که مبدا و مقصد حمل هر دو خارج از مرزهای ایران باشد و ایران فقط در مسیر حمل قرار داشته باشد از این نوع بیمه نامه استفاده می شود.

استثنائات کلوزهای بیمه باربری

بیمه باربری با شرایط کلوزهای B ،A و C خطرات زیر را شامل نمی شود:

•  تلف شدن، آسیب دیدن یا ایجاد هزینه در اثر ایجاد خسارت عمدی توسط ‌بیمه‌گذار
•  نشست و ریزش عادی، کسری عادی وزن با حجم یا فرسودگی عادی مورد بیمه
•  تلف شدن، آسیب دیدن یا هزینه در اثر نامناسب بودن یا کافی نبودن بسته بندی یا آماده سازی کالای مورد بیمه
• تلف شدن، آسیب دیدن یا ایجاد هزینه به علت عیب ذاتی یا ماهیت کالای مورد بیمه
•  تلف شدن، آسیب دیدن یا هزینه ای که علت آن تأخیر باشد (حتی تأخیر ناشی از خطرات بیمه شده)
•  تلف شدن، آسیب دیدن یا ایجاد هزینه هایی در اثر ورشکستگی مالکان، مدیران، اجاره کنندگان یا گردانندگان کشتی
•  تلف شدن، آسیب دیدن یا ایجاد هزینه ای که ناشی از کاربرد هر نوع سلاح یا وسیله ای که با انرژی اتمی یا شکست هسته ای یا واکنش مشابه دیگر یا نیرو یا ماده رادیو اکتیو باشد
• عدم قابلیت دریانوردی کشتی یا شناور موردنظر و یا نامناسب بودن کشتی یا شناور برای حمل ایمن کالای مورد بیمه
• جنگ، جنگ داخلی، شورش، انقلاب، قیام و یا زد و خوردهای داخلی ناشی از این امور
•  توقیف، ضبط، مصادره، تصرف یا اثرات ناشی از این امور یا اثرات ناشی از اقدام به شروع این موارد
• اعتصاب، تعطیل محل کار، درگیری‌های کارگری، انواع آشوب ها و یا اغتشاشات داخلی.
• هرگونه اعمال تروریستی

انواع کلوز های بیمه باربری

برای جلوگیری از ایجاد خطر و خسارت های احتمالی در طول مسیر حمل و مشخص شدن تعهدات شرکت بیمه، شرایط یا کلوزهایی در سطح بین الملل طراحی شده که تمامی شرکت های بیمه در کل جهان آن را تایید کرده اند. با توجه به نوع کالا و خطراتی که ممکن است کالای موردنظر شما را در مسیر حمل تهدید کند چهار حالت کلوز داریم.

هرکدام از چهار حالت زیر را انتخاب نمایید:

1. کلوز A: کامل ترین نوع بیمه باربری که خطرات زیادی را پوشش میدهد این کلوز است که با بالاترین حق بیمه در بین سایر کلوزهای بیمه باربری قرار دارد.
2. کلوز B: یک نوع بیمه باربری با پوشش های تقریبا خوب که مجموعه خطرات کمتر از کلوز A و بیشتر از کلوز C را پوشش می دهد.
3. کلوز C: بیمه باربری با کمترین پوشش ها می باشد.
4. خسارت کلی: ضعیف ترین و ارزانترین نوع بیمه باربری به شمار می رود که تقریبا منسوخ شده است. در این نوع بیمه باربری از بین رفتن کالای مورد بیمه در یک مرحله انجام می شود. مثل غرق شناور، سقوط هواپیما یا آتش سوزی. در این صورت است که کالای از بین رفته تحت پوشش بیمه قرار می گیرد.

همچنین مدت زمان اعتبار این نوع بیمه باربری بعد از بارگیری در مرز، فرودگاه یا بندر کشور مبدا شروع می شود و به محض رسیدن مورد بیمه به گمرک مرز، فرودگاه یا بندر کشور مقصد به اتمام می رسد.

علاوه بر این، این نوع بیمه نامه حق بیمه کمتری نسبت به باقی بیمه های باربری دارد. اما باید به این نکته توجه نمایید که بعضی از ورودی و خروجی کشورها از پذیرش این نوع بیمه نامه اجتناب می کنند. بنابراین باید با آگاهی کامل از نظر تعهدات و مسائل اداری اقدام به خرید این نوع پوشش بیمه نمایید.

تعریف بیمه باربری

 بیمه باربری یا بیمه حمل کالا، نوعی بیمه حمل و نقل کالا به شمار می رود که به موجب آن بیمه گر متعهد می شود که در ازای دریافت وجوهی از جانب بیمه گذار در صورت بروز حادثه ای در جریان حمل کالا و در حین عملیات حمل و نقل از نقطه ای به نقطه دیگر، خسارات احتمالی و یا اتفاقی که وارد شود را طبق شرایط و مندرجات بیمه جبران کند یا وجه معینی را پرداخت کند.

مدت اعتبار این ‌بیمه‌نامه بر اساس شرایط کلوز که در ادامه توضیح داده خواهد شد تعیین می شود. اما در مورد حمل غیر دریایی یا حمل ترکیبی، یکی از شرایط زیر جایگزین کلوزهای C ،B ،A‌ می شود:

• حمل هوایی ۳۰ روز بعد از رسیدن هواپیمای حامل کالا به فرودگاه کشور مقصد.
• حمل زمینی ۶۰ روز بعد از ورود کالا به مرز زمینی کشور مقصد.

همچنین این مدت زمان هایی که ذکر شد، قابلیت تمدید را دارند. البته به شرطی که در صورت درخواست بیمه گذار توسط بیمه گر موافقت گردد و حق بیمه اضافی پرداخت شود.

 

عاریه مضمونه چیست؟

عاریه عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین (معیر) به طرف دیگر (مستعیر) اجازه می دهد که از عین مال او مجاناً استفاده کند اگر مال مورد نظر طلا و نقره باشد عاریه مضمونه نام دارد که بر خلاف عاریه عادی اصل بر ضامن بودن مستعیر است.

طرفین عقد ودیعه یا عاریه می تونن شرط عوض یا مال در قرارداد بنویسند؟

منعی ندارد و طرفین می تواند مطابق با توافق خود شرط عوض در قرارداد تعیین کنند.

آیا عقد ودیعه همان عقد عاریه است که در آن یکی از طرفین حق استفاده از مال را دارد؟

خیر عقد ودیعه و عقد عاریه دو فلسفه وجودی متفاوتی در تشکیل و حیات دارند و نمی توان این دو را یکسان دانست.

آیا امین می تواند از مالی که به عنوان امانت به وی تحویل داده شده است استفاده نماید؟

امین نمی تواند از مال امانی استفاده نماید؛ مگر اینکه امین از سوی مالک مال اجازه ای مبنی بر استفاده از مال اخذ نموده باشد.

آیا امین می تواند شرط کند که در هر صورت مسئول تلف یا خسارات وارده بر مال نباشد؟

درج چنین شرطی از سوی امین اصولا صحیح می باشد مگر اینکه عمدا مال تلف شده باشد یا اینکه امین قصوری در حفظ مال مرتکب شده باشد.

آیا اگر در عقد ودیعه شرط شود که امین در هر صورت مسئول باشد صحیح می باشد؟

اگر مالک در عقد ودیعه شرط نماید که حتی در صورتی که امین مرتکب تقصیر یا کوتاهی در حفظ مال نشود بازهم مسئول تلف یا خسارات به وجود آمده باشد این شرط صحیح و قانونی می باشد.

ودیعه با عاریه و قرض چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟

بسیاری از افراد گاها این عقود را باهم به اشتباه می گیرند و تفاوتی بین آنها قائل نمی شوند، در این خصوص باید بیان داشت که ؛ ودیعه و عاریه هردو یک عقد جائز می باشند در حالی قرض یک عقد لازم می باشد.

هدف از انعقاد عاریه و قرض استفاده از مال می باشد، درحالی که هدف اصلی از ودیعه صرفا نگه داری از مال می باشد و امین حق استفاده از مال را اصولا نخواهد داشت.

تعهدات مالک و امین در مقابل یکدیگر

ایجاد هر رابطه ی حقوقی برای هریک از طرفین منجر به به وجود آمدن حقوق و تعهدات در برابر طرف مقابل می باشد. قرارداد ودیعه نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد.

• مطابق با ماده ی ۶۱۲ قانون مدنی، اصلی ترین تعهد امین در برابر مالک، تعهد به حفظ و نگه داری مال مورد ودیعه و امانت می باشد. و اگر مالک دستور یا تدبیری برای حفظ مال مقرر نموده است، امین باید مطابق با آن رفتار نماید.

حال اگر مال مورد ودیعه و به امانت سپرده شده، تلف بشود یا خسارتی به مال وارد بشود اصولا امین مسئول نمی باشد، مگر اینکه ثابت شود که امین در حفظ مال کوتاهی یا مرتکب تقصیری شده است که در این صورت مسئول جبران خسارت می باشد.

• تعهد دیگر امین در برابر مالک تعهد به بازگرداندن مال به مالک می باشد. پس اگر مالک هر موقع مال را از امین مطالبه نماید و امین از از تحویل آن خود داری نماید، امین غاصب محسوب می شود و اگر مال در این مدت تلف یا خساراتی به آن وارد شود، امین مسئول می باشد حتی اگر مال بدون تقصیر و کوتاهی امین تلف یا به آن خسارتی وارد شده باشد.
• همچنین امین می بایست مال را به خود مالک، قائم مقام او، یا کسی که قانونا از طرف مالک اجازه تحویل مال را دارد (برای مثل وکیل او) تسلیم نماید.

اما همانطور که بیان شد؛ هر رابطه ی حقوقی برای هر دو طرف تعهداتی را به وجود خواهد آورد بنابراین مالک نیز در برابر امین مسئولیت و تعهداتی را دارد.

مطابق با مواد ۶۳۳ و ۶۳۴ قانون مدنی؛ مالک می بایست مخارجی که امین برای حفظ مال و مخارجی را که برای تسلیم مال به او متحمل شده را پرداخت نماید.

شرایط و اوصاف عقد ودیعه در قانون مدنی

مطابق با ماده ۱۹۰ قانون مدنی برای صحت هر معامله ای می بایست مواردی در معامله رعایت شده باشد که به قاعده ی عمومی تعهدات مشهور می باشد.

• مطابق با ماده ۱۹۰ قانون برای اینکه یک تعهدی صحیح و قانونی محسوب شود طرفین معامله می بایست قصد و رضایت داشته باشند، برای مثال معامله ی اکراهی یا به اجبار صحیح نمی باشد موضوع معامله ی مشخص و معین باشد، یعنی نباید موضوع معامله مردد بین یک یا دو چیز باشد، طرفین معامله توانایی و قدرت انجام معامله را داشته باشند برای مثال شخص ورشکسته یا دیوانه از نظر قانونی توانایی انعقاد قرارداد های مالی را نخواهند داشت، و در نهایت موضوع و هدف از انجام و انعقاد قرارداد، می بایست مشروع باشد، برای مثال به امانت دادن ماشینی که قرار است با آن آدم ربایی صورت بگیرد . پس ودیعه در صورت قانونی محسوب می شود که تمامی شرایط فوق در قرار داد رعایت شده باشد.
• اما باید بیان داشت که مطابق با ماده ۶۰۸ قانون مدنی، زمانی ودیعه رسمیت می یابد که امین مال مورد ودیعه را قبول نماید که حال می تواند این قبولی شفاهی باشد یا کتبی و یا اینکه با انجام دادن کاری باشد برای مثال امین بدون بیان لفظی مال مورد ودیعه را از امانت گذار تحویل بگیرد که در این صورت رابطه ی قانونی امین و امانت گذار ایجاد شده است.
• مساله ی دیگری که در قرارداد ودیعه باید به آن توجه نمود؛ جایز بودن این قرارداد بین طرفین می باشد. به طور کلی مطابق با قانون مدنی ما، قرارداد ها یا لازم می باشند یا جایز .قرارداد های لازم به قرارداد هایی گفته می شوند که هیچ یک از طرفین قرارداد نمی توانند آن را یک طرفه و بدون رضایت طرف دیگر فسخ و برهم بزنند مگر اینکه قانون این اجازه و حق فسخ یک طرفه را برای یکی از طرفین قرارداد به وجود آورده باشد.برای مثال اگر بعد از انعقاد قرارداد فروش خودرو، مشخص شود که خودرو دارای عیب می باشد و خریدار در هنگام قرارداد از آن آگاهی نداشته است در این صورت قانونا خریدار می تواند بدون رضایت فروشنده قرارداد خودرو را فسخ نماید. یا مشخص شود که مبلغ فروش خودرو بسیار بیشتر از عرف و قیمت بازار بوده است که خریدار در هنگام انعقاد معامله از این موضوع بی اطلاع بوده است که در این صورت و با اثبات این موضوع در دادگاه، قرارداد یک طرفه و بدون رضایت فروشنده قابل فسخ می باشد.اما در قرارداد های از نوع جایز، طرفین هر موقع که مایل باشند می توانند اقدام به فسخ آن نمایند و رضایت طرف دیگر نیز شرط نمی باشد. قرارداد هایی نظیر وکالت، ودیعه، هبه ، مضاربه و… پس هم امین و هم مالک می توانند هر موقع که مایل باشند قرارداد را فسخ و مال را انتقال (امین به مالک) درخواست (مالک از امین) نمایند.
• مساله ی دیگر در خصوص اوصاف قرارداد ودیعه، بحث نوع انتقال مال به امین می باشد. ماده ی ۶۰۹ قانون مدنی در این خصوص بیان داشته است که؛ کسی می تواند مالی را به ودیعه گذارد که مالک یا قائم مقام مالک باشد و یا از طرف مالک صراحتاً یا ضمناً مجاز باشد پس اگر بدون اجازه ی مالک مال به امین منتقل شود، این قرارداد صحیح و قانونی نمی باشد (غیر نافذ) مگر اینکه مالک اصلی مال، اجازه دهد.

منظور از عقد ودیعه چیست؟

کلمه ی ودیعه به معنای سپرده شده، می باشد و قانون مدنی در ماده ۶۰۷ ودیعه را این چنین تعریف نموده است:

ودیعه عقدی است که به موجب آن یک نفر مال خود را به دیگری می‌سپارد، برای آن که آن را مجانا نگاه دارد.

ودیعه گذار و کسی که مال را به امانت می سپارد را مودع، ودیعه گیرنده یا امین را قانون مستودع نامیده است.

تفاوت مال مجهول مالک و اعراض شده چیست؟

مالی که از آن اعراض می شود به صورت نوعی و فراگیر در مقایسه با اموال مجهول المالک ارزش کمتری دارد و در جایی که رها می شود می توان متوجه این موضوع گشت که این مال رها شده و به نوعی گم نشده است.

مصادیقی برای اموال مجهول المالک بیان کنید؟

تمام اشیا هایی که ارزش مالی دارند به نحوی که برای مالک قابل چشم پوشی نباشد.

دفینه ها و حیوانات که در مورد دفینه پس از تحویل به حاکم مال متعلق به میراث فرهنگی می شود و حیوانات که در ابتدای کار باید به سرعت آن را به مالک و اگر پیدا نشد به خاک سپرد.