پیمان‌نامه حقوق همه کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال را زیر پوشش حمایت دارد .
- کشورهای عضو پیمان نامه ، متعهد شده اند که حقوق همه کودکان را در همه زمینه ها رعایت کنند . کودکان از هر نژاد ، رنگ وملیتی که باشند حقوق کودک از آنها حمایت می کند .
- شما هر شکل باشید ، پدرومادر شما هر کس که باشند ، پوست شما هر رنگ که باشد ، جنسیت شما هر چه باشد ، اگر معلول یا سالم باشید ، ثروتمند یا فقیر باشند ، دارای این حقوق هستید.
- هر کودکی حق دارد نام و ملیت مشخص داشته باشد .
تولد ، یکی از وقایع مهم زندگی هر فرد است ونداشتن شناسنامه و مشخص نبودن هویت کودک سبب می شود که گاهی آنان را برای انجام فعالیتهایی مانند توزیع مواد مخدر ، گدایی ، کارهای دشوار ، بهره کشی و سایر اقداماتی که سلامت جسمی و روانی آنان به خطرمی اندازد مورد سوء استفاده قرار دهند و یا از مزایای اجتماعی ، محروم سازند.
- اگر شما به ناچار در کشوری غیر از آنجا که پدر و مادرتان اقامت دارند زندگی می کنید ، حق دارید با آنها مرتب در تماس باشید و در صورت امکان به خانواده خود ملحق شوید .
- دولتها باید از انتقال غیر قانونی کودکان جلوگیری کنند .
هیچ کس ، حتی پدر ومادر شما حق ندارند به زور شما را از کشورتان خارج کند .
- همه کودکان حق دارند افکار خود را بیان کنند .
در تمامی مسایلی که به شما مربوط می شود چه در خانه و مدرسه ، چه در برابر مسئولین ، باید با توجه به رشد فکری و سن شما ، به نظراتتان اهمیت لازم داده شود . اظهار نظر آزادانه کودک در امور مربوط به خود از این نظر اهمیت دارد که او را در امر انتخاب و تصمیم گیری درست یاری می دهند ؛ استقلال عمل او را تقویت می کند یا اعتماد به نفس او را افزایش می دهد و کنجکاوی و شوق یادگیری را در او پرورش می دهد .
- هر کودکی حق دارد عقاید خود را آزادانه بیان کند .
البته این آزادی به شرطی است که شما هم حقوق دیگران را محترم بشمارید و عقاید شما به نظم و سلامت جامعه آسیبی نرساند .
- کودکان هر مذهب حق دارند تا آزادانه مراسم مذهبی خود را اجرا کنند .
در زمینه باورهای مذهبی و به جا آوردن اعمال دینی ، شما حق دارید از راهنمایی های پدر و مادرتان استفاده کنید .
- همه کودکان حق دارند اجتماعات مسالمت آمیز داشته باشند .
- زندگی با خانواده برای رشد و رفاه کودک بسیار مهم است .
پدر ومادر شما ، هر دو مسئولیت تربیت ، پرورش و امنیت شما را بر عهده دارند .
۱- دولت های عضو بیشترین تلاش خود را به کار خواهد بست تا والدین در پرورش و رشد کودک مسئولیت مشترک داشته باشند ونگرانی اساس آنها باید حفظ بیشترین منافع کودک باشد .
۲- دولتهای عضو باید حق کودکانی که والدین آنها شاغلند در برخورداری از خدمات و تسهیلات مناسب تضمین کنند .
۳- دولتهای عضو کمکهای مناسبی به والدین و سرپرستان قانونی دراجرای مسئولیتهای خود در پرورش کودک عرضه خواهند کرد . نقش دولت کمک به والدین نیازمند برای برطرف کردن نیازها و کمبودهای کودک است نه بر عهده گرفتن نقش والدین
- هر کودکی حق دارد از حریم شخصی برخوردار باشد .
هیچ کس نمی تواند بدون اجازه شما یا بطور غیر قانونی در امور خصوصی ، خانوادگی و نوشته های شما دخالت کند.
- همه کودکان حق دارند به اطلاعات مناسب دسترسی داشته باشند .
شما می توانید از طریق رادیو ، تلویزیون ، روزنامه و کتاب به اطلاعات دسترسی داشته باشید. این اطلاعات نبایستی که برای شما مضر باشد .
- با هیچ کودکی نباید بد رفتاری شود .
هیچ کس حق ندارد کودکان را مورد بهره کشی قرار دهد یا به آنها بی اعتنایی کند .
اگر با شما بدرفتاری می شود ، شما باید از کمک و حمایت برخوردار شوید .
- کودکانی که به هر دلیلی والدین خود را از دست داده اند ، حق دارند از وجود یک سرپرست مناسب بهره مند شوند .
اگر شما تنها هستید ، دولت با انتخاب خانواده دیگری برای سرپرستی یا فرستادن شما به مراکز مناسب کودکان از شما حمایت خواهد کرد .
- هر کودکی که به ناچار وطن خود را ترک کرده باشد و به یک کشور جدید پناهنده شود ، باید درکشور جدید بتواند مثل بقیه کودکان زندگی کند .
شما چه همراه خانواده خود ، چه تنها باشید ، در شرایطی شما تنها باشید سازمان های مربوطه تلاش خواهند کرد تا شما هر چه سریعتر به خانواده خود ملحق شوید .
- بر خورداری از شرایط مناسب زندگی حق هر کودک است .
اگر شما معلولیتی دارید ، حق دارید از امکانات مناسب بهداشتی و خدمات اجتماعی بهره مند شوید . این حق شماست که از امکانات خوب آموزشی برخوردار باشید .
- هیچ کودکی نباید از دسترسی به مراقبت های بهداشتی ، پیشگیری از بیماری و خدمات پزشکی محروم باشد . در صورت بیماری ، شما حق دارید از بالاترین خدمات بهداشتی و درمانی برخوردار شوید .
اطرافیان باید بیشترین توجه را به شیوه تغذیه شما داشته باشند .
دولتهای عضو در موارد زیر اقدامات مناسبی به عمل خواهند آورد .
الف) کاهش مرگ ومیر کودکان
ب) تضمین فراهم ساختن کمک های پزشکی و مراقبتهای بهداشتی لازم برای همه کودکان ، با تاکید بر تدارک مراقبتهای بهداشتی اولیه .
پ) مبارزه علیه بیماری و سوء تغذیه .
ت) آموزش همگانی برای همه اقشار جامعه و دسترسی دانش آموزان به بهداشت و تغذیه.
ث) ایجاد خدمات پیشگیری ، راهنمایی والدین و خدمات و آموزش تنظیم خانواده .
- اگر سرپرستی کودکی باید به خانواده ای سپرده شود ، دولت موظف است که پس از تحقیق کافی ، خانواده ای مناسب را برای کودک انتخاب کند و بعد از آن ، به طور منظم او را مورد ارزیابی قرار دهد .
- این حق شماست که در تمام دوران کودکی از خدمات بیمه اجتماعی برخوردار باشید . برخورداری از تامین اجتماعی ، از جمله بیمه اجتماعی حق هر کودک است .
- همه کودکان حق دارند از شرایط مناسب زندگی برخوردار باشند . پدر و مادر شما باید در حد توان امکانات ، شرایط مناسب را برای شکوفایی توانایی ها و رشد جسمی ، ذهنی ، معنوی ، اخلاقی و اجتماعی شما فراهم آورند . تضمین شرایط زیستی لازم برای رشد کودک در درجه اول بر عهده والدین یا دیگر اشخاص مسئول کودک در حد توان و امکانات آنها است .
- آموزش حق همه کودکان است . این حق هر کودک است که با توجه به شرایط او، امکانات آموزشی مناسب برایش فراهم شود . اگر شما در یادگیری ضعیف هستید ، هیچ کس حق ندارد شما را تحقیر یا تنبیه کند .
- اجباری کردن و در دسترس قرار دادن آموزش ابتدایی رایگان برای همه، در دسترس قرار دادن آموزش عالی برای همگان ، متناسب با گنجایش آن و با استفاده از هر امکان مناسب ، انجام اقداماتی برپایه تشویق حضور مرتب در مدارس و کاهش میزان ترک تحصیل .
- همه کودکان حق دارند آنچه را که مهم است بیاموزند .
این که استعدادهای شما رشد یابد و شما مورد تشویق قرار بگیرید بسیار اهمیت دارد ؛ بدین تریتب شما توانایی های لازم را برای یک زندگی مسئولانه در جامعه ای آزاد و سرشار از صلح ، تفاهم و دوستی بدست خواهید آورد
- آموزش کودک باید در راستای : رشد شخصیت ، استعدادها ، توانایی های جسمی و ذهنی کودک تا حد امکان باشد .
- هر کودکی حق بازی و تفریح دارد . شما حق دارید از فرصت های برابر و مناسب برای شرکت در فعالیتهای فرهنگی ، هنری، ورزشی و تفریحی برخوردار باشید .
- هیچ کس حق ندارد کودکان را مجبور به کارهایی کند که رشد و سلامت آنها را تهدید کند . دولتهای عضو موظفند حداقل سن و شرایط کار کودکان را تعیین کنند .
- زندگی در یک محیط سالم حق همه کودکان است . کشورهای عضو پیمان جهانی حقوق کودک باید با اقدامات لازم اجرایی ، اجتماعی و آموزشی در مقابله با استفاده از مواد مخدر و اعتیادآور از کودکان حمایت کنند .
- هیچ کس حق ندارد کودکان را بر باید یا مورد خرید و فروش قرار دهد . کسانی که با کودکان بدرفتاری می کنند و یا آنها را می ربایند ، باید طبق قانون مجازات شوند .
- هیچ کودک زیر ۱۵ سال نباید در جنگ شرکت کند .
- اگر کودکان از جنگ ، بدرفتاری و استثمار آسیب دیدند باید مورد مراقبت و حمایت قرار بگیرند .
- اگر کودکی به قانون شکنی متهم شد ، تا وقتی که گناهکاری او طبق قانون ثابت نشده است ، باید بی گناه فرض
شود. حبس کودکان بزهکار باید به عنوان آخرین راه و برای کوتاه ترین زمان ممکن باشد .
- دولت ها موظفند از راههای گوناگون ، پیمان نامه حقوق کودک را بین کودکان و بزرگترها ترویج دهند و همگان را محتوای این پیمان نامه آشنا کنند .

منبع : واحد مرکزی خبر