نکات حقوقی کاربردی

خواستگاری

خواستگاری مقدمه ازدواج است. یعنی تقاضای ازدواج یک مرد از یک زن، هرچند تقاضای ازدواج از جانب زن از مرد غیرقانونی نیست. ماده 1034 ق . م

از هر زنی که خالی از موانع نکاح باشد می‌توان خواستگاری نمود، بنابراین خواستگاری از زنی که دارای مانع نکاح می‌باشد مثل زن شوهردار یا محارم نسبی و سببی مجاز نمی‌باشد.

بنابراین به موجب ماده فوق از زنان بدون موانع نکاح می‌توان خواستگاری کرد.

الی 1040 قانون مدنی1035 موادخواستگاری و نامزدی ایجاد رابطه زوجیت نمی‌کند؛ و طرفین را نمی‌توان به صرف خواستگاری و نامزدی، اجبار به ازدواج نمود

اقسام ازدواج:

ازدواج یا نکاح به دو دسته دائم و موقت(متعه ) تقسیم می شود که از نظر آثار و نتایج با هم تفاوتهایی دارند

ازدواج دائم : در این نکاح می‌گوییم نکاح رابطه‌ای است زناشویی که مابین دو جنس مخالف منعقد می‌گردد و در این نکاح که به صورت دائمی و ابدی است هر دو نفر از یکدیگر ارث می‌برند و تمامی احکام ازدواج در این خصوص مانند نفقه، عده، ارث و مهریه جاری می‌گردد.

نکاح موقت: ماده 1075 ق . م می‌گوید نکاح وقتی منقطع است که برای مدت معلوم معینی واقع شده‌باشد

ازدواج دائم برای مدت نامحدود انجام می شود

ازدواج موقت می تواند برای یک مدت بسیار محدود مثلا یک روز انجام شود یا برای مدتی طولانی

دختر در هر سنی برای هر نوع ازدواج نیاز به اجازه پدر یا جد پدری دارد

تمکین :

لفظ تمکین به معنای الزام است یکی از تکالیف زن در برابر شوهر به شمار می‌آید که به دو نوع تقسیم می‌شود:

1- تمکین خاص  2- تمکین عام

تمکین خاص

برآورده کردن درخواست‌های جنسی شوهر

تمکین عام

1- انجام وظایف خانوادگی

2- اطاعت از شوهر

3- پذیرفتن ریاست شوهر بر خانواده

درخواست عسر و حرج :

*یکی از دلایلی که زن میتواند «دادخواست طلاق» بدهد، «عُسر و حرج» است.

*وضعیتی که ادامه زندگی را برای زن مشکل کند، «عسر و حرج» نام دارد.

*بعضی از موارد عسر و حرج عبارتند از:

1- مرد، زندگی مشترک را شش ماه مداوم یا نُه ماه غیرمداوم «طی یک سال» ترک کند.

2- اعتیاد

3- ضرب و شتم

4- محکومیت قطعی به 5 سال حبس و بیشتر

موارد مربوط به دادگاه خانواده :

مواردی که دادگاه خانواده می‌تواند به آنها رسیدگی نماید:

1- نامزدی و خسارات ناشی از برهم زدن آن              2- نکاح دائم، موقت و اذن در نکاح 1043 : اذن پدر یا جد پدری اولویت دارد.

3- شروط ضمن عقد نکاح                  4- ازدواج مجدد                    5- جهیزیه                            6- مهریه

7- نفقه زوجه و اجرت‌المثل ایام زوجیت                                     8- تمکین و نشوز

9- طلاق – رجوع – فسخ نکاح و انفساح نکاح – بذل مدت و انقضای آن                       10- حضانت و ملاقات طفل

11- نسب : (سببی- نسبی رضاعی)       12- رشد، حجر و رفع آن

13- ولایت قهری، قیومیت، امور مربوط به ناظر و امین اموال محجوران، وصایت و امور مربوط به آن

14- نفقه اقارب           15- امور راجع به غائب مفقودالاثر              16- سرپرستی کودکان بی‌سرپرست                   17- اهدای جنین

18- تغییر جنسیت

ناشزه :

معنی و مفهوم ناشزه

نشوز : اصطلاحی در فقه و حقوق اسلامی به معنی تمکین نکردن، نافرمانی و عدم ایفای وظایف زناشویی از سوی یکی از زوجین است، اگر این وظیفه ناشناسی دو جانبه باشد آن را شقاق نیز می‌گویند

اگر زن منزل مشترک را ترک کند دیگر حقی برای دریافت نفقه ندارد.

زنی ناشزه است که از حالت تمکین خارج شود