ماده ۱۱۰۳ قانون مدنى: «زن و شوهر مکلف به حُسن معاشرت با یکدیگرند.»
یکى از حقوق و وظایف متقابل و مشترک زوجین حسن معاشرت نسبت به یکدیگر است. به عبارت دیگر، زن وظیفه دارد با شوهرش به نیکى معاشرت نماید و نیز حق دارد از شوهر خویش حُسن معاشرت بخواهد. مرد نیز حق دارد از همسر خویش تکریم و حسن معاشرت طلب نماید و در مقابل، موظف است به نیکى و مهربانى با همسرش رفتار کند.
در زندگى زناشویى یکى از دستورات اخلاقى که بسیار مورد تأکید قرآن کریم و پیشوایان دین مىباشد ـ تا جایى که این دستور اخلاقى جنبه حقوقى و تکلیفى پیدا نموده ـ مسئله «حُسن معاشرت» و «خوشرفتارى» با یکدیگر است.
در زندگى زناشویى آنچه بیش از همه اهمیت دارد آن است که زن و شوهر خودشان را متعلق به یکدیگر بدانند و هریک سعادت و خوشبختى دیگرى را سعادت و خوشبختى خویش بداند و بدبختى و گرفتارى دیگرى را گرفتارى و غم خویش به حساب آورد. اگر هر دو با این دیدگاه به زندگى زناشویى گام نهند و همینگونه ادامه دهند، بدون تردید، زوج موفق و خوشبخت و سعادتمند خواهند بود و در پرتو این خوشبختى اولاد صالح نیز به جامعه تحویل مىدهند.
بنابراین، حسن معاشرت حق و وظیفه طرفینى است؛ زن باید با شوهرش به نیکویى معاشرت کند و با اخلاق خوش و چهره بشاش برخورد نماید و مرد نیز مىباید همینگونه باشد. اسلام به احسان به خانواده دعوت مىکند و هرچه را به بنیان خانواده زیان برساند حرام مىداند. خداوند مىفرماید: «با همسرتان خوشرفتارى کنید.» و نیز مىفرماید: «به زنان زیان وارد نسازید که زندگى برایشان سخت شود.» همچنین پیامبر صلى الله علیه و آله فرمودند: «بهترین شما بهترین کس براى خانوادهاش هست، و من براى خانوادهام بهترینم.»
شروط ضمن عقد ازدواج
طرفین عقد ازدواج می توانند هر شرطی که مخالف با مقتضای عقدمزبور نباشد در ضمن عقد ازدواج یا عقدلازم دیگر بنماید .
مثل اینکه شرط شود هرگاه شوهر زن دیگر بگیرد یا در مدت معینی غائب شود یا ترک انفاق نماید (نفقه نپردازد) یا علیه حیات زن سوءقصد کند یا سوءرفتاری نماید که زندگانی آنها با یکدیگر غیر قابل تحمل شود زن وکیل و وکیل درتوکیل باشد که پس از اثبات تحقق شرط در محکمه و صدور حکم نهائی خود را مطلقه سازد.
بر طبق قانون ، زن باید در منزلی که شوهر تعیین می کند سکنی نماید مگر آنکه اختیار تعیین منزل (در قالب شروط ضمن عقد) به زن داده شده باشد.
بر اساس قانون، زن مستقلا می تواند در دارائی خود هر تصرفی را که می خواهد بکند.
نفقه
+ نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن ، البسه ، غذا ، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض .
+ در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است
+ درعقد موقت زن حق نفقه ندارد مگر اینکه شرط شده یا آنکه عقد مبنی برآن جاری شده باشد
+ هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کندمستحق نفقه نخواهدبود.
+زن می تواند در صورت خودداری شوهر از دادن نفقه به محکمه رجوع کند در این صورت محکمه میزان نفقه را معین و شوهر را به دادن آن محکوم خواهد کرد
