.حجم زیاد نقل و انتقال چک - عدم آگاهی کافی نسبت به الزامات و ضمانت اجراهای صدور چک های بلامحل و حتی عدم علم به نحوه صحیح صدور چک موجب عدم پرداخت از سوی بانک و بروز مشکلات و دعاوی مرتبط با این قسم سند تجاری در دادگاه ها شده است. با تنظیم صحیح چک و آموزش گام به گام آن میتوان از بروز چنین معضلاتی جلوگیری به عمل آورد. در ذیل قدم به قدم به شیوه تنظیم صحیح چک پرداخته خواهد شد:
1- دو مؤلفه ی اصلی در صورت چک، مبلغ و تاریخ آن محسوب می شوند، تلاش شود تا این دو مؤلفه هم به صورت عدد و هم حروف قید گردد.
2- به منظور جلوگیری از جعل یا مخدوش نمودن مبلغ یا تاریخ، حت الامکان آنها را با چسبی نواری پوشش دهید.
3- به هنگام تنظیم چک صرفا از یک خودکار استفاده نمائید و حتی پیشنهاد می شود افرادی که بسیار از چک در معاملات خود بهره میبرند، حتیالمقدور خودکاری بخصوص برای تنظیم صحیح چک داشته باشند، این امر می تواند احتمال دست کاری یا جعل چک را کاهش دهد.
4- تا جایی که امکان دارد از دو خط شدن متن چک خودداری کنید چون ممکن است موجب عدم پرداخت از سوی بانک و بروز مشکلات آن شود.
5- در صورت بروز خط خوردگی در متن چک، حتما حجم و میزان و در صورت ممکن دلیل آن را ذکر کنید و در صورت عدم خط خوردگی صراحتا ذکر نمایید عدم خط خوردگی.
6- اگر چکی به منظور تضمین قرارداد یا پرداخت هزینه ای از قرارداد بخصوصی پرداخت میشود صریحا در متن قرارداد مبلغ، تاریخ و شماره چک را قید نمایید.
7- در صورتی که چک از دسترس دارنده خارج شود و در اختیار صادرکننده قرار گیرد، بدین معناست که صادرکننده دین خود را پرداخت کرده؛ در نتیجه به منظور تعویض یا اصلاح مندرجات چک، آن را در اختیار صادرکننده قرار ندهید بلکه در حضور شما این عمل را انجام دهد.
8- نکتهای بسیار مهم در خصوص صدور چک این که تا حد امکان آن را در وجه شخص معین صادر نمایید چون بسیاری از معضلات حقوقی و شکایت ها درباره چک در وجه حامل ایجاد می شوند.
9- در صورتی که چک را برای ضمانت دریافت می کنید، آگاه باشید که با قید موضوع به ضمانت در متن چک، جنبه کیفری و امکان مجازات صادرکننده آن از دست می رود.
10- از صدور چک های سفید امضاء به دلیل اعتماد به دریافت کننده آن خودداری نمایید زیرا ممکن است چک سفید امضاء مفقود یا سرقت شود که می تواند مشکلاتی به بار بیاورد.
11- سعی کنید در صورت صدور چکی که در زمان صدور در حساب مربوطه پول نیست، در زمان مقرر شده در متن چک، حساب خود را تا مبلغ مندرج افزایش دهید؛ در صورت فقدان محل(پول)، ممکن است مشکلاتی از قبیل صدور چک بلامحل، توقیف دسته چک و .... موجب شود.
چک از بخشهای مشخصی تشکیل شده است و توجه و تنظیم دقیق آنها از اصول صدور چک است
شماره مسلسل چک: شماره شناسایی برگه های چک است. هر برگ به طور جداگانه شماره مسلسل دارد که راه شناسایی آن را آسان می کند.
شماره حساب جاری: شماره حساب جاری صادرکننده در تمام برگه های چک به همراه نام دارنده حساب جاری چاپ شده است.
تاریخ پرداخت: همانطور که پیشتر ذکر شد تاریخ چک باید به حروف و عدد نوشته شود و در موعد مقرر در متن، چک قابل وصول است. در این باره ماده 3مکرر قانون صدور چک اصلاحی 1382 مقرر کرده که «چک فقط در تاریخ مندرج در آن یا پس از تاریخ مذکور قابل وصول از بانک خواهد بود».
گیرنده چک: مطابق با ماده 312 قانون تجارت « چک ممکن است در وجه حامل یا شخص معین یا به حواله کرد باشد، .... » در صورتی که چک در وجه حامل باشد، چک در دست هر کس باشد مبلغ آن از بانک قابل وصول است.
مبلغ چک: جدای از نگارش مبلغ چک به حروف و عدد، اکثرا پس از نگارش مبلغ به ریال (واحد پول ملّی) به دنبال آن همان مبلغ را به واحد تومان نیز قید می کنند.
امضای چک:
چک فاقد امضای دارنده حساب جاری هیچگونه ارزشی ندارد و در صورتی که چک
با دو امضاء قابل پرداخت باشد، تمامی شرکاء باید چک را امضاء نمایند. سعی
کنید در کنار امضاء اسم خود را نیز قید کنید یا حتی المقدور برای گزینش
امضاء، امضایی انتخاب کنید که ترکیبی از اسم و فامیل شما باشد.
تهیه مطلب توسط مرجع حقوقی ایران
